Antarktika doğal yapı,yeryüzü şekilleri

**Şengül Şirin** · 03-13-2012

DOĞAL YAPI
YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ

Antarktika kıtasında iki farklı yüzey birbirinden ayırt edilebilir

Birincisi gözle görülen kayaç ve buz yüzeyi

ikincisi ise,ancak sismik aygıtlarla ya da uzaktan algılamalı başka tekniklerle saptanabilen ,buzlar altında kalmış anakayaç yüzeyidir

Antarktika"nın tümünde,buzul kaynaklı aşınma ve tortullaşmanın etkileri ağır basar

buna karşılık,akarsuların aşındırma etkisi görece azdır

Buzulların biçimlendirdiği arazi şekilleri,300 milyon yıl önce olduğu gibi bugün de baskın durumdadır

Deniz yüzeyinden yüksekliği ortalama 2

100 -2

400 m olan Antarktika dünyanın en yüksek kıtasıdır

(ikinci sıradaki Asya"nın ortalama yüksekliği yaklaşık 900m"dir

)Doğu Antarktika"daki geniş buz katmanları iki ana noktada 3

450 m ya da daha yükseğe ulaşır

Bunlardan biri,Wilkes Topraklarının batı kesiminde yaklaşık 80 derece güney enleminde öteki ise Kraliçe Maud Topraklarının orta kesiminde,75 derece güney enleminden güneydoğuya uzanan bir kuşakta yer alır

Ama buzlar olmasa,kıtanın ortalama yüksekliğinin 400 m"yi biraz aşacağı hesaplanmaktadır

Bu durumda Antarktika çok daha küçük bir anakara ( Doğu Antarktika )ile bir takımada grubundan oluşacaktır

90 derece doğu ve 150 derece doğu boylamları arasında ortaya çıkacak geniş bir alçak düzlük üzerinde 2

000-4000 m yükseklikteki Transantarktika ve Gamburtsev Buzulaltı Dağları yükselecek çok engebeli bir görünüm kazanan kıtanın en yüksek noktası,5

140m ile Sentinel Sıradağları üzerindeki Vinson Masifi olacaktır

Bugün "Kara olarak tanımlanan ve Ellsworth Topraklarının büyük bölümü ile Marie Byrd Topraklarının da aralarında bulunduğu çoğu bölge ise,deniz altında kalacaktır

Kıtanın çoğu bugün de etkin olan yanardağları ,Ellsworth Topraklarının batı kesimi,Marie Byrd Toprakları ve Antarktika Yarımadası ile Victoria Toprakları kıyılarının bazı bölümlerinde yer alır

Ama genel olarak yanardağ etkinliği volkanik İskoçya Yayında olgunlaşmıştır

Doğu Antarktika da bugün kıyı boyunca tek bir yanardağ Gaussberg (90 derece doğu)bulunur

Ross Adasındaki Erebus Dağı,uzun süre sessiz kaldıktan sonra 1970"lerin ortasında giderek artan bir etkinlik göstermiştir

bu etkinlik yanardağın eteklerinde yer alan ve Antarktika"nın en büyük araştırma isyasyonu olan McMurdo İstasyonu (ABD) tarafından yakından izlenmiştir

Bir volkanik kaldera olan Deception Adasının şiddetli püskürmelerinden biri de (1967-70) İngiltere"nin ve Şili"nin yöredeki istasyonlarını tahrip etmiştir

Kaynak:AnaBritannica cilt 2 frmsinsi

net için derlenmiştir

03-13-2012	#3
Şengül Şirin	Antarktika doğal yapı,yeryüzü şekilleri DOĞAL YAPI YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ Antarktika kıtasında iki farklı yüzey birbirinden ayırt edilebilirBirincisi gözle görülen kayaç ve buz yüzeyiikincisi ise,ancak sismik aygıtlarla ya da uzaktan algılamalı başka tekniklerle saptanabilen ,buzlar altında kalmış anakayaç yüzeyidirAntarktika"nın tümünde,buzul kaynaklı aşınma ve tortullaşmanın etkileri ağır basarbuna karşılık,akarsuların aşındırma etkisi görece azdırBuzulların biçimlendirdiği arazi şekilleri,300 milyon yıl önce olduğu gibi bugün de baskın durumdadır Deniz yüzeyinden yüksekliği ortalama 2100 -2400 m olan Antarktika dünyanın en yüksek kıtasıdır(ikinci sıradaki Asya"nın ortalama yüksekliği yaklaşık 900m"dir)Doğu Antarktika"daki geniş buz katmanları iki ana noktada 3450 m ya da daha yükseğe ulaşırBunlardan biri,Wilkes Topraklarının batı kesiminde yaklaşık 80 derece güney enleminde öteki ise Kraliçe Maud Topraklarının orta kesiminde,75 derece güney enleminden güneydoğuya uzanan bir kuşakta yer alırAma buzlar olmasa,kıtanın ortalama yüksekliğinin 400 m"yi biraz aşacağı hesaplanmaktadırBu durumda Antarktika çok daha küçük bir anakara ( Doğu Antarktika )ile bir takımada grubundan oluşacaktır90 derece doğu ve 150 derece doğu boylamları arasında ortaya çıkacak geniş bir alçak düzlük üzerinde 2000-4000 m yükseklikteki Transantarktika ve Gamburtsev Buzulaltı Dağları yükselecek çok engebeli bir görünüm kazanan kıtanın en yüksek noktası,5140m ile Sentinel Sıradağları üzerindeki Vinson Masifi olacaktırBugün "Kara olarak tanımlanan ve Ellsworth Topraklarının büyük bölümü ile Marie Byrd Topraklarının da aralarında bulunduğu çoğu bölge ise,deniz altında kalacaktır Kıtanın çoğu bugün de etkin olan yanardağları ,Ellsworth Topraklarının batı kesimi,Marie Byrd Toprakları ve Antarktika Yarımadası ile Victoria Toprakları kıyılarının bazı bölümlerinde yer alır Ama genel olarak yanardağ etkinliği volkanik İskoçya Yayında olgunlaşmıştırDoğu Antarktika da bugün kıyı boyunca tek bir yanardağ Gaussberg (90 derece doğu)bulunurRoss Adasındaki Erebus Dağı,uzun süre sessiz kaldıktan sonra 1970"lerin ortasında giderek artan bir etkinlik göstermiştirbu etkinlik yanardağın eteklerinde yer alan ve Antarktika"nın en büyük araştırma isyasyonu olan McMurdo İstasyonu (ABD) tarafından yakından izlenmiştirBir volkanik kaldera olan Deception Adasının şiddetli püskürmelerinden biri de (1967-70) İngiltere"nin ve Şili"nin yöredeki istasyonlarını tahrip etmiştir Kaynak:AnaBritannica cilt 2 frmsinsinet için derlenmiştir __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır