Ağrı,vücuttaki Herhangi Bir örselenmeye Ya da Yaralanmaya Eşlik Eden Duyum.

**Şengül Şirin** · 01-28-2012

AĞRI

Ağrı,vücuttaki herhangi bir örselenmeye ya da yaralanmaya eşlik eden duyum

Ağrı ,bir yönüyle,zarar verici etkenlerden kaçınmayı sağladığı için canlının korunma mekanizmasına bir yönüyle de hastaları dinlenmeye zorladığı için iyileşmeye yardımcı olur

Ancak,özellikle sinir sisteminin yıkıma uğradğı bazı durumlarda ağrı da aşırı ölçüde şiddetli olabilir

Ağrı duyumu her ne kadar psikolojik ve öznelse de,bilim adamları bu duyumun anatomik ve fizyolojik temellerine ilişkin pek çok bilgi edinebilmişlerdir

Ağrı duyumunun var olabilmesi için,hafif ve kolayca iyileşebilir türden de olsa doku hasarına yol açabilecek bir uyaran (stimulus) gereklidir

İnsanların çocuklukta yaşanmış birtakım olaylar sonucunda ağrı duyumunu tanıyıp ayırt etmeyi öğrendiklerine ilişkin kanıtlar vardır

İnsanlar ve hayvanlar kendilerine zarar verecek uyaranlardan kaçınmayı yaşamlarının çok erken,dönemlerinde ve hızla öğrenirler

Bununla birlikte,vücuda zarar verebilecek deneyimlerden gereksiz yere ve aşırı ölçüde kaçınmanın da ilerde ağrı duyma ve ağrıya neden olan uyaranları ayırt edebilme yetisinde körleşmeye yol açtığı bilinmektedir

Ateşin yakıcı etkisini hiç tatmamış bir çocuk doğal olarak ateşten korkmayacağı gibi,ilerde yandığı zaman ağrı duyması ya da ne duyduğunu anlayabilmesi de güçtür

Doğuştan ağrı duyma yetisi olmayan ya da bu yetisi çok zayıf olan pek az insan vardır

Bunlarda yaşamlarını olağan biçimde sürdürebilir

ama yanık,kırık ya da mikrobik hastalık gibi tehlikelerden kaçınma şansları daha az,bu tehlikeleri yaşama riskleri daha yüksektir

Bir kaza sonucu orta beyninin bir bölümü zedelenmiş bir kişide,buna benzer bir durum gözlenmiştir

Bu tür kişilerin ortalama yaşam süresi normalden daha kısadır

Ağrı duyma yetisi normal olan kişilerde bile ciddi yaralanmalar her zaman ağrıya neden olmayabilir

Buna karşılık erişkinlerde,görünürde ağrı duyumunun fiziksel bir temeli olmadığı ya da fiziksel nedenlerin ikincil derecede kaldığı durumlarda,çoğu kez psikolojik nedenlerden kaynaklanan ağrılar belirir

Nitekim ağrıdan yakınan insanların büyük bir bölümünde bu duyum fiziksel bir rahatsızlıktan değil,duygusal bir bozukluktan kaynaklanmaktadır

Gene de,ağrı,temelde yaralanma ya da örselenmeyle bağlantılı bir duyum olarak kabul edilir

Sonuçta,hem bu bağlantı ,hem de ağrının öğrenilmiş bir deney olması,sık rastlanan öznel kalıplar göstermesi ve çoğu kez fiziksel bir temele dayandığına ilişkin kanıtların bulunmaması da göz önünde tutularak,ağrı,temelde doku yaralanmasına bağlı hoş olmayan bir duyum olarak tanımlanır

NÖROFİZYOLOJİK TEMELLER

19

yüzyıldan önce kuramcılar,hekimler ve öbür bilim adamları,ağrıyı duyumsal bir olgudan çok,bir heyecan olarak kabul etme eğilimindeydiler

Sonraları anatomi ve nörofizyoloji alanındaki buluşlar,ağrının kesinlikle duyumsal bir olgu olarak tanımlanmasına yol açtı

Ama daha yeni araştırmaların ışığında,nörofizloyojik temel bütün ağırlığıyla önemini korumakla birlikte,ağrıyı yalnızca duyumsal olaylar arasına katan bir sınıflandırma bilim adamlarınca pek desteklenmemektedir

Ağrı genellikle norma deriye ya da serbest sinir uçları denilen mikroskopik yapıların bulunduğu başka dokulara,dokuyu örseleyen uyaranların uygulanmasından sonra duyulur

Vücudun iç ve dış yüzeylerinin hir yanına dağılmış olan serbest sinir uçları,ağrıdan başka duyumların alınmasına da aracı olur

Bu uçlardan çıkan uyarılar ( impulslar) sinir lifleri aracılığıyla omuriliğe iletilir

Deride serbest sinir uçlarının bulunduğu bir noktanın uyarılması,yalnızca ağrının değil ,değişik koşullar altında sıcaklık,soğukluk gibi değişik duyumların da algılanmasına neden olabilir

Bu yüzden ağrının,belirli duyumlara özgü,hiçbiri öbürüne değmeyecek biçimde bir demiryolu rayı gibi uzanan değişmez sinir yollarından çok,değişken anatomik ve fizyolojik kalıplar ile ilişkili olduğu öne sürülebilir

Kaynak:AnaBritannica cilt 1 frmsinsi

net için derlenmiştir

01-28-2012	#1
Şengül Şirin	Ağrı,vücuttaki Herhangi Bir örselenmeye Ya da Yaralanmaya Eşlik Eden Duyum. AĞRI Ağrı,vücuttaki herhangi bir örselenmeye ya da yaralanmaya eşlik eden duyumAğrı ,bir yönüyle,zarar verici etkenlerden kaçınmayı sağladığı için canlının korunma mekanizmasına bir yönüyle de hastaları dinlenmeye zorladığı için iyileşmeye yardımcı olurAncak,özellikle sinir sisteminin yıkıma uğradğı bazı durumlarda ağrı da aşırı ölçüde şiddetli olabilirAğrı duyumu her ne kadar psikolojik ve öznelse de,bilim adamları bu duyumun anatomik ve fizyolojik temellerine ilişkin pek çok bilgi edinebilmişlerdirAğrı duyumunun var olabilmesi için,hafif ve kolayca iyileşebilir türden de olsa doku hasarına yol açabilecek bir uyaran (stimulus) gereklidirİnsanların çocuklukta yaşanmış birtakım olaylar sonucunda ağrı duyumunu tanıyıp ayırt etmeyi öğrendiklerine ilişkin kanıtlar vardırİnsanlar ve hayvanlar kendilerine zarar verecek uyaranlardan kaçınmayı yaşamlarının çok erken,dönemlerinde ve hızla öğrenirlerBununla birlikte,vücuda zarar verebilecek deneyimlerden gereksiz yere ve aşırı ölçüde kaçınmanın da ilerde ağrı duyma ve ağrıya neden olan uyaranları ayırt edebilme yetisinde körleşmeye yol açtığı bilinmektedirAteşin yakıcı etkisini hiç tatmamış bir çocuk doğal olarak ateşten korkmayacağı gibi,ilerde yandığı zaman ağrı duyması ya da ne duyduğunu anlayabilmesi de güçtür Doğuştan ağrı duyma yetisi olmayan ya da bu yetisi çok zayıf olan pek az insan vardırBunlarda yaşamlarını olağan biçimde sürdürebilirama yanık,kırık ya da mikrobik hastalık gibi tehlikelerden kaçınma şansları daha az,bu tehlikeleri yaşama riskleri daha yüksektirBir kaza sonucu orta beyninin bir bölümü zedelenmiş bir kişide,buna benzer bir durum gözlenmiştirBu tür kişilerin ortalama yaşam süresi normalden daha kısadır Ağrı duyma yetisi normal olan kişilerde bile ciddi yaralanmalar her zaman ağrıya neden olmayabilirBuna karşılık erişkinlerde,görünürde ağrı duyumunun fiziksel bir temeli olmadığı ya da fiziksel nedenlerin ikincil derecede kaldığı durumlarda,çoğu kez psikolojik nedenlerden kaynaklanan ağrılar belirirNitekim ağrıdan yakınan insanların büyük bir bölümünde bu duyum fiziksel bir rahatsızlıktan değil,duygusal bir bozukluktan kaynaklanmaktadırGene de,ağrı,temelde yaralanma ya da örselenmeyle bağlantılı bir duyum olarak kabul edilirSonuçta,hem bu bağlantı ,hem de ağrının öğrenilmiş bir deney olması,sık rastlanan öznel kalıplar göstermesi ve çoğu kez fiziksel bir temele dayandığına ilişkin kanıtların bulunmaması da göz önünde tutularak,ağrı,temelde doku yaralanmasına bağlı hoş olmayan bir duyum olarak tanımlanır NÖROFİZYOLOJİK TEMELLER 19yüzyıldan önce kuramcılar,hekimler ve öbür bilim adamları,ağrıyı duyumsal bir olgudan çok,bir heyecan olarak kabul etme eğilimindeydilerSonraları anatomi ve nörofizyoloji alanındaki buluşlar,ağrının kesinlikle duyumsal bir olgu olarak tanımlanmasına yol açtıAma daha yeni araştırmaların ışığında,nörofizloyojik temel bütün ağırlığıyla önemini korumakla birlikte,ağrıyı yalnızca duyumsal olaylar arasına katan bir sınıflandırma bilim adamlarınca pek desteklenmemektedir Ağrı genellikle norma deriye ya da serbest sinir uçları denilen mikroskopik yapıların bulunduğu başka dokulara,dokuyu örseleyen uyaranların uygulanmasından sonra duyulurVücudun iç ve dış yüzeylerinin hir yanına dağılmış olan serbest sinir uçları,ağrıdan başka duyumların alınmasına da aracı olurBu uçlardan çıkan uyarılar ( impulslar) sinir lifleri aracılığıyla omuriliğe iletilirDeride serbest sinir uçlarının bulunduğu bir noktanın uyarılması,yalnızca ağrının değil ,değişik koşullar altında sıcaklık,soğukluk gibi değişik duyumların da algılanmasına neden olabilirBu yüzden ağrının,belirli duyumlara özgü,hiçbiri öbürüne değmeyecek biçimde bir demiryolu rayı gibi uzanan değişmez sinir yollarından çok,değişken anatomik ve fizyolojik kalıplar ile ilişkili olduğu öne sürülebilir Kaynak:AnaBritannica cilt 1 frmsinsinet için derlenmiştir __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır