01-16-2012
|
#1
|
Şengül Şirin
|
Andalucia Tarihi,ekonomisi,nüfusu
ANDALUCİA
Andalucia,İspanya"nın en güneyindeki Huelva,Cadiz,Sevilla,Malaga,Cordoba,Jaen,Granada ve Almeria illerini kapsayan ve 30 Aralık 1981"de yapılan bölgesel bir referandumla onaylanan özerk bölge ( comunidad autonoma)
Andalucia"nın sınırları,eski Roma eyaleti Baetica"nınkiyle hemen hemen aynıdırBuranın Arapça adı Endülüs 8yüzyılda İspanya"yı işgal eden Müslüman Magriplilerce önceleri bütün İber Yarımadasını belirtmek için kullanıldıBüyük bir olasılıkla bu ad,5yüzyılda İspanya"yı istila etmiş olan Germen Halkı Vandalların ülkesi anlamına geliyorduHıristiyanların yarımadayı yeniden fethetmeye başladığı 11yüzyılda,Endülüs ya da Andalucia adı,hala Müslümanların denetimindeki bölgeyi anlatmak için kullanılmaya başladıbu tarihten sonra da artık yalnız yukarda tanımlanan bölgenin adı oldu11yüzyıl başlarında Müslüman devletinin dağılmaya yüz tutmasından sonra,Andalucia bir dizi küçük krallığa bölündüKuzey Afrika üzerinde güçlü bir kültürel ve sanatsal etkisi olan bu krallıklar,İspanyol İslam dünyasına da yeni bir canlılık katlılar14yüzyılda Kuzey Afrika"nın bölgedeki nüfusu tümüyle yok oldu,15yüzyıl sonlarına doğru da bütün Andalucia Hıristiyan Kastilya Krallığına katıldıBölgenin bugünkü illeri 1833"te oluşturuldu1981"de kurulan bölgesel yönetim( junta) bir başkan,bir yürütme konseyi ve tek meclisli bir parlamentodan oluşmaktadır
Andalucia,hem Atlas okyanusuna,hem de Akdeniz"e bakarHuelva,ve Cadiz illeri batıda Cadiz Koyunu çevrelerken,Malaga,Granada ve Almeria illeri de genişleyerek Akdeniz kıyılarına ulaşırBu iki ayrı deniz bölgesinde ,Andalucia halkı,arasında güçlü bölgecilik duygusunun tersine,keskin iklim ve yeryüzü şekilleri farklılıkları görülürGüneybatı-Kuzeydoğu doğrultusunda uzanan sıradağlar Andalucia"yı birkaç ayrı bölgeye ayırırEn kuzeydeki Morena Dağları ,Portekiz sınırındaki Huelva ilinin bazı bölümleriyle ,Kastilya"nın Badajoz ve Ciudad Real illerine bitişik olan Sevilla ve Cordoba"yı içerirMorena Dağları 18yüzyıla değin haydut çetelerinin sığınağı olmuş dar vadilerle ıssız sırtların birbirini izlediği bir bölge görünümündedirBu sıradağlar içinden güneybatı yönünde akan Guadalguivir Irmağının geçtiği ve geçmişte toprakların işgal edilmesiyle ortaya çıkmış büyük malikanelerin ( latifundio"lar) yer aldığı üçgen biçimli Guadalguiver Havzasında son bulurPenibetico Sıradağları,güneye doğru birdenbire yükselirİber Yarımadasında Pireneler"in güneyindeki en yüksek tepeler de bu sıradağların üstündedirJean ilinden güneye doğru uzanıp,Kastilya"nın Ciudad Real ve Albacete illerinin sınırındaki Granada ve Almeria içlerine sokulan Penibetico Sıradağları,yarımadanın güneydoğu ucunda Andalucia steplerine kavuşurBu stepler doğudaki Murcia sınırından sonra alçalır ve Granada ile Almeria illerinin büyük bir bölümünü kaplarÇorak yaylalarla keskin vadilerden oluşan bu bölgede Penibetico Sıradağları yağışların steplere ulaşmasını engellerAkdeniz"e bakan Andalucia taprakları Almeria"dan güneybatıya doğru uzanırve Malaga ilinin en batıdaki kesimlerine varırGenellikle dağların denize sokulduğu bu bölge,İspanya"nın en gözde turistik kıyılarından biridirÜnlü Costa del SOL bu kıyının en batısındadırKıyı deltaları eski çağlardan beri jeolojik yükselmeler ve dağların aşınmasıyla sürekli bir biçimde genişlemiştirAndalucia"nın büyük bölümünde kışların yumuşak ve yağışlı geçtiği Akdeniz iklimi egemendirİklimi daha soğuk olan Penibetico Sıradağlarının yüksek kesimleri,şiddetli kar yağışı ve düşük ısı nedeniyle kasım ve mayıs ayları arasında karla kaplı kalırSierra Nevada"da 1000 mm"yi bulan yıllık yağış miktarı,çöl özelliği gösteren Andalucia steplerinde 100 mm"ye kadar düşer
Kaynak:AnaBritannica cilt 29 frmsinsinet için derlenmiştir
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|
|
|