Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti

**Şengül Şirin** · 01-15-2012

ANADOLU VE RUMELİ MÜDAFAA-İ HUKUK CEMİYETİ

Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti,kurtuluş Savaşındaki direniş örgütlerinin en önemlisiEylül 1919"da Sivas Kongresinde kurulmuş,Kurtuluş Savaşı döneminde mecliste ve hükümetlerde egemen olmuştur

Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinin kökleri,Vilayat-ı Şarkiye Madafaa-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti dönemine uzanır

Söz konusu örgüt,Mondros Mütakeresinin 24

maddesinin Vilayat-ı Sitte"yi ( Doğu Anadolu"daki altı vilayet-i Mamuretü"l AZİZ,Erzurum ,Diyarbakır,Van,Bitlis,ve Sivas)her an işgal tehdidi altında tutması üzerine şair Süleyman Nazif önderliğinde İstanbul"da kurulmuştu

İlk aylarda önemli bir varlık gösteremeyen örgüt Cevat Dursunoğlu aracılığıyla Erzurumda bir şube açınca canlandı

Ülkedeki siyasal koşulların ağırlaşmasından,Ege"nin Yunanlılarca fiilen işgal edilmesinden sonra Erzurum"daki şubenin önde gelenleri,bölge çapında bir kon gre toplanmasını ve sorunların ele alınarak çözüm araştırılmasını kararlaştırdılar

Kongreye Trabzon"daki Muhafaza-i Hukuk-ı Milliye Cemiyetinin delegeleri de çağrıldı

Aynı günlerde Mustafa Kemal de yakın arkadaşlarıyla birlikte Erzurum"daydı

Böylece 23 Temmuz 1919"da toplanan kongre yarı ulusal bir nitelik kazandı

iki hafta kadar süren çalışmalar sonunda Trabzon Muhafaza-i Hukuk-i Milliye Cemiyeti ile Vilayet-i Şarkiye Müdafaa-i Hukuk-i Milliye Cemiyeti Erzurum şubelerinin feshi,bunların yerine Şarki Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinin kurulması kararlaştırıldı

Cemiyet doğuda örgütlenme çalışmalarının yanı sıra en kısa zamanda Sivas"ta ulasal nitelikli bir genel kongre düzenlenmesi görevinide üstlendi

Bu amaçla Kars Milli Şura Hükümetiyle o zamana değin Ege"de toplanmış olan kongrelerin yönetici ve delegeleriyle Trakya-Paşaeli Madafaa Heyet-i Osmaniyesi ile ilişki kuruldu

İstanbul Hükümetinin engel olma çabalarına karşın,Sivas Kongresi,4 Eylül 1919"da toplandı

Kongreye,ERzurum Kongresinin seçtiği delegelerle birlikte 35"i aşkın delege katıldı

Bir hafta kadar süren ve yoğun tartışmalara sahne olan kongre sonunda ülke çapındaki direniş örgütlerini birleştirici kararlar alındı

o ana değin kurulmuş ve mücadele etmekte olan bütün yerel örgütler Anadolu ve Rumeli Madafaa-i Cemiyeti adı altında birleşecek ve bu yerel örgütlerin her biri,cemiyetin birer şubesi haline geleceklerdi

Örgütün en üst yönetim organı,Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Heyet-i Temsiliyesi olacaktı

bu organın üyeleri de şu adlardan oluşuyurdu

Mustafa Kemal ,Hüseyin Rauf Bey,(Orbay),İzzet Bey,Raif Efendi

Servet Bey,Şeyh Fevzi Efendi,Bekir Sami Bey(Kunduk) Sadullah Efendi,Hacı Musa Bey,Kara Vasıf Bey,Mazhar Müfit Bey (Kansu)

Ömer Mümtaz Bey,Hüsrev Sami Bey(Gerede),Hakkı Behiç Bey (Bayiç),Ratipzade Mustafa Bey ve Refet Bey ( Bele)

Kaynak:AnaBritannica cilt 29 frmsinsi

net için derlenmiştir

01-15-2012	#1
Şengül Şirin	Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ANADOLU VE RUMELİ MÜDAFAA-İ HUKUK CEMİYETİ Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti,kurtuluş Savaşındaki direniş örgütlerinin en önemlisiEylül 1919"da Sivas Kongresinde kurulmuş,Kurtuluş Savaşı döneminde mecliste ve hükümetlerde egemen olmuştur Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinin kökleri,Vilayat-ı Şarkiye Madafaa-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti dönemine uzanırSöz konusu örgüt,Mondros Mütakeresinin 24maddesinin Vilayat-ı Sitte"yi ( Doğu Anadolu"daki altı vilayet-i Mamuretü"l AZİZ,Erzurum ,Diyarbakır,Van,Bitlis,ve Sivas)her an işgal tehdidi altında tutması üzerine şair Süleyman Nazif önderliğinde İstanbul"da kurulmuştuİlk aylarda önemli bir varlık gösteremeyen örgüt Cevat Dursunoğlu aracılığıyla Erzurumda bir şube açınca canlandıÜlkedeki siyasal koşulların ağırlaşmasından,Ege"nin Yunanlılarca fiilen işgal edilmesinden sonra Erzurum"daki şubenin önde gelenleri,bölge çapında bir kon gre toplanmasını ve sorunların ele alınarak çözüm araştırılmasını kararlaştırdılarKongreye Trabzon"daki Muhafaza-i Hukuk-ı Milliye Cemiyetinin delegeleri de çağrıldıAynı günlerde Mustafa Kemal de yakın arkadaşlarıyla birlikte Erzurum"daydıBöylece 23 Temmuz 1919"da toplanan kongre yarı ulusal bir nitelik kazandıiki hafta kadar süren çalışmalar sonunda Trabzon Muhafaza-i Hukuk-i Milliye Cemiyeti ile Vilayet-i Şarkiye Müdafaa-i Hukuk-i Milliye Cemiyeti Erzurum şubelerinin feshi,bunların yerine Şarki Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyetinin kurulması kararlaştırıldıCemiyet doğuda örgütlenme çalışmalarının yanı sıra en kısa zamanda Sivas"ta ulasal nitelikli bir genel kongre düzenlenmesi görevinide üstlendiBu amaçla Kars Milli Şura Hükümetiyle o zamana değin Ege"de toplanmış olan kongrelerin yönetici ve delegeleriyle Trakya-Paşaeli Madafaa Heyet-i Osmaniyesi ile ilişki kuruldu İstanbul Hükümetinin engel olma çabalarına karşın,Sivas Kongresi,4 Eylül 1919"da toplandıKongreye,ERzurum Kongresinin seçtiği delegelerle birlikte 35"i aşkın delege katıldıBir hafta kadar süren ve yoğun tartışmalara sahne olan kongre sonunda ülke çapındaki direniş örgütlerini birleştirici kararlar alındıo ana değin kurulmuş ve mücadele etmekte olan bütün yerel örgütler Anadolu ve Rumeli Madafaa-i Cemiyeti adı altında birleşecek ve bu yerel örgütlerin her biri,cemiyetin birer şubesi haline geleceklerdiÖrgütün en üst yönetim organı,Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Heyet-i Temsiliyesi olacaktıbu organın üyeleri de şu adlardan oluşuyurduMustafa Kemal ,Hüseyin Rauf Bey,(Orbay),İzzet Bey,Raif EfendiServet Bey,Şeyh Fevzi Efendi,Bekir Sami Bey(Kunduk) Sadullah Efendi,Hacı Musa Bey,Kara Vasıf Bey,Mazhar Müfit Bey (Kansu) Ömer Mümtaz Bey,Hüsrev Sami Bey(Gerede),Hakkı Behiç Bey (Bayiç),Ratipzade Mustafa Bey ve Refet Bey ( Bele) Kaynak:AnaBritannica cilt 29 frmsinsinet için derlenmiştir __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır