Afrika gösteri sanatları

AFRİKA GÖSTERİ SANATLARI




Gösteri Sanatları,Afrika"da gösteriye ilişkin sanatlar hem ilginç,hem de heyecan vericidirDans Afrikalının yaşamı hareketle yansıtması olarak yorumlanabilirDinsel ve kültürel inançlarla iç içe olan dans toplumdaki bireyleri birbirleriyle kaynaştırdığı gibi,toplum yapısına anlam da getirirAncak bu nitelikler toplum yapısının değişmesi ve yabancı kültür çevreleriyle karşılaşması sonucunda giderek yok olmaktadırGene de,örneğin Batı etkilerine açılan Afrika tiyatrosu bundan yararlanmasını bilmiştirBatı edebiyatı ve tiyatrosu Afrika tiyatrosunun çeşitliliğine ve zenginliğine katkıda bulunmuşturÖte yandan Batı da Afrika dans biçimlerini ve üsluplarını benimsemiştir

Dinsel törenler,av,hasat,doğum,ergenliğe geçiş,evlenme,hastalık,iyileşme ve ölüm gibi çeşitli nedenlerle düzenlenir ve dans bunların değişmez bir parçasıdırKimi danslar teatral bile sayılamaz ,ancak kimisi de içinde drama tohumlarını barındırırTeatral ve dramatik terimlerinin Batı kültürü bağlamında belirli anlamları vardırTeatral oyunda oyuncu ve izleyici ayrımı kesindir,oyuncu,aynı bir canbaz gibi,izleyiciye bir yeteneğini sunarDramatik oyundaysa oyuncu kendinden farklı bir kişiliği taklit ederCanbaz rolüne çıkmış bir oyuncu hem teatral hem de dramatik olanı gerçekleştirirGeniş programlı bir törenin bir bölümü olan Afrika dansı teatral olmayan bir gösteri türü sayılabilirBu,çeviklik,dayanıklılık,ve zaiflik gibi belirli yetenekler geliştirmiş kişilerin gösterisidirancak bu yetenekler izleyenlere beğendirmek için değil,dinsel törenin etkisini artırmak için geliştirilmiştirKimi danslarda da taklit gibi dramatik öğeler bulunurÖrneğin yağmur yağdırmak ya da avın verimli geçmesini sağlamak için yapılan danslarda bu tür öğeler egemendirBöylece doğaya isteklerle ilgili bir işaret verilmiş olmaktadır

Uzmanlar 20yüzyıldan önce Afrikada danstan bağımsız bir tiyatro sanatının olmadığı düşüncesindedirancak kimi bölgelerde insanların toplumsal ve duygusal gereksinimlerini karşılayan bir tür tiyatronun varlığından söz edilebilirDans da yalnızca dinsel kökenli değildirbaşta sevinç olmak üzere çeşitli duyguların dışa vurulması da dansla gerçekleştirilir

Afrika insanının önemli törenler için geliştirdiği danslar,kendinden geçercesine çoşkuyla yapılan büyü danslarından ölüm törenlerindeki ağır ve disiplinli danslara kadar uzanan bir çeşitlilik gösterirTüm bu danslarda hem soyut,hem de taklide dayalı öğeler bulunabilir

Kaynak:AnaBritannica cilt 1 frmsinsinet için derlenmiştir

__________________