12-11-2011
|
#8
|
Şengül Şirin
|
Cevap : Afrika Sanatı,afrika Sanatının özellikleri
Olağanüstü zengin bir sözlü geleneği olan Yoruba dilinde de edebiyat başlangıçta İncil,İlahiler ve The Pilgrim"s Progress çevirileriyle sınırlı kalmış,özgün edebiyat örnekleri 1940"larda ortaya çıkmıştır Bunlardan ilki DOFagunwa"nın Igbo Olodumare (1947) adlı fantastik romanıdırFagunwa 1970"lerde Yorubalar arasında çok tutulan bir yazar olmuşturRuhlar,canavarlar,tanrılar ve cadılarla dolu hafif serüven türü romanlarında geleneksel olay örgüsüne karşın üslup son derece canlıdır ve Yorubalara özgü bir mizah duygusu sezilirDili görsel imgelerle doludurÇağdaş Yoruba edebiyatı gerçek anlatımını tiyatroda bulmuşturBu tiyatronun kökeni kiliselerde oynanan dinsel oyunlardırİlk Yoruba tiyatrosu oyun yazarı Hubert Ogunde"in 1940"ta kurduğu Theatre Party adlı toplulukturOgunde"nin oyunları,müzikhol gösterileri ve slapstick öğeleri ile siyasal yergiyi birleştirirKOgunmola,Ogunde"nin tekniklerini geliştirmiştirEn tipik oyunu,1950"lerde sahnelenen Love of Money"dir(Para Aşkı)Duro Ladipo"nun zengin Yoruba şiirini kullanarak yazdığı tarihsel konulu oyunlarda Yunan tragedyasının gücünü bulmak olasıdır
Yoruba dili,bir çağdaş edebiyat dergisi olan tek Afrika dilidirYayımına 1967"de başlanan Olokun adlı dergi,genç şairlerin yapıtlarına yer vermektedir
Yazılı edebiyat geleneği olan tek Bantu dili,Arap harflerinin kullanıldığı Svahili dilidirBu dildeki en eski edebiyat örnekleri 17yüzyıldan kalmadırçoğunlukla Arap,İran ve Urdu etkisiyle gelişmiş şiirlere rastlanırŞiir türleri arasında kahramanlık şiirleri önde gelirKahramanlık şiirlerinin en uzunu 6280 kıtadan oluşan " Muhammedi"dirBunun ardından "Rasi"l-Guli ","Herekali"ve "Huseni " gelmektedirMuyaka İbn Hac el-Gassaniy,Svahili dilinde dinsel konular dışında şiir yazan ilk şair olmuştur(18yy)Şeyh Amri Abedi ve Mathias EMnyampala önde gelen 20yüzyıl şairleridirDüzyazı yazanların çoğu destanlardan etkilenmiştirBu türün önemli adları David Diva ve Omar Şerif"tirNovella türünü tanıtanlar da James Mbotela ve Muhammad Saleh Abdullah FarsidirSvahililerde tarih yazıcılığı kıtaya Avrupalılar gelmeden başlamıştırBirçok kentin vakayinamesi vardır20yüzyılda Svahili dilinde yazan en yetkin yazar Shaaban Robert,didaktik öyküleriyle tanınmış gerçek bir edebiyat ustasıdırYapıtlarında İslam ve Hıristiyan kültürlerinin izleri bir arada görülür
Kaynak:AnaBritannica cilt 1 frmsinsinet için derlenmiştir
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|
|
|