12-11-2011
|
#7
|
Şengül Şirin
|
Cevap : Afrika Sanatı,afrika Sanatının özellikleri
1967"de Biafra"nın bağımsızlığı için çarpışırken genç yaşta ölen Christopher Okigbo,Nijeryanın en parlak ve en verimli şairlerindendir Heavensgate (1962;Cennet Kapısı) ve Limits(1964:Sınırlar) adlı yapıtlarında duyumlara dayalı,kapalı bir anlatım geliştirmiştirŞiirlerinin gizemli ve yer yer güç anlaşılır olması,müzikal yapısından ve uyarıcı niteliğinden bir şey kaybettirmezJohn Pepper Clark şiirlerinin yanı sıra başarılı oyunlarda yazmıştırSong of a Goat (1961:Bir Keçinin Şarkısı) adlı yapıtı 1965"te Londra"da İngiliz Uluslar Topluluğu Şenliğinde sahnelenmiştirGabriel Okara ,The Voice (1964:Ses) adlı romanında deneysel bir dil çalışması gerçekleştirmiştirİngilizceyi Ijo sözdizimine uygulayarak elde ettiği sonuç,alışılmamış olduğu kadar güzeldirde
Kıtanın en ünlü oyun yazarı,1986 Nobel Edebiyat Ödülünü kazanarak bu ödülü ilk kez Afrika"ya götüren Nijeryalı Wole SoyinkadırŞiir,roman ve oyun türlerinden 20 kadar kitabı olan Soyinka, Afrika"da kurulan yeni rejimleri eleştiren yapıtlar vermiştirSiyah bilinçlenme akımına da karşı çıkmış A Dance of the Forests (1963:Ormanların Dansı) adlı oyununda Afrika"nın şanlı bir geçmişi olduğu mitini eleştirmiştirSoyinka iki tiyatro topluluğu kurmuş,Afrika üniversitelerinden başka Avrupa ve ABD"de de dersler vermiştir
Nijeryalılar dışında,Gambialı Lenrie Petersve Ganalı Kofi Awoonor önde gelen Afrikalı şairlerindendirGana"da Efua Sutherland halk tiyatrosundan kaynaklanan yeni bir tiyatro hareketi başlatmıştırBaşlıca oyunları 1967 tarihli Foriwa ve Edufa"dırGanalı bir başka önemli oyun yazarı ,The Dilemma of a Ghost ( 1964;Bir Hayaletin İkilemi) ve Anova (1970) gibi yapıtlarıyla Ama Ata Aidoo"dur
1961"de yayımlanmaya başlayan Transition adlı edebiyat dergisi,sayfalarında genç sanatçılara yer vererek Doğu Afrikada edebiyatın gelişmesine önemli katkıda bulunmuşturBu dönemin önde gelen sanatçıları James ( Thiong"o) Ngugi ve Okot p"Bitek"tirÇoğu sürgünde yaşayan Güney Afrikalı yazarlar ırk ayrımı konusunu işleyen yapıtlar vermişlerdirGenellikle öykü türünde yazan bu sanatçılar arasında en başarılı olanları Bloke Modisane,Todd Matshikiza,Ezekiel Mphahlele,Richard Rive ,Alex La Guma,Can Themba ve Arthur Maimane"dirBu yazarlar 1950"lerin sonlarında Drum dergisiyle seslerini duyurmuşlardırGüney Afrika edebiyatında otobiyografi de yaygın bir türdürMazisi,Kunene,Keopapetse (WİLLİAM) Kgositsile,KANoortje ve Dennis Brutus önde gelen Güney Afrikalı şairler arasında yer alır
Afrika"nın Bantu dilleri konuşan kesiminde okuryazarlık,19yüzyılda misyoner okullarının açılmasıyla yaygınlaşmıştırYüzyılın ikinci yarısında Afrikalıların gazete çıkardıkları,İncil"i ve John Bunyan"ın The Pilgrim"s Progress ( 1678:Hac Yolunda,1967)adlı yapıtını Bantu dillerine çevirdikleri görülür20yüzyıl başlarına değin uzanan bu dönemde ,Afrikalıların çoğunluğunu etkileyen bir kültür şoku söz konusudurAfrikalı yazarlar kendi zengin sözlü geleneklerini bir yana bırakıp Batı edebiyatının türlerini benimsemişlerdirHıristiyanlıkla ilgili temalar ağırlıktadırHıristiyan etkisi en açık biçimde yapıtlarındaki karakterlerde görülürHıristiyan karakter iyi,Hıristiyan olmayansa kötüdürRomanda geriye dönüş tekniği hiç kullanılmazTiyatro yapıtları bazı önemli teknik hatalar taşırBantu dillerinin Batı"dan alınan tekniklere uygun olmaması şiirde de çeşitli sorunlar yaratmıştırBütün bunlara karşın Bantu dillerinde yapıt vermiş önemli sanatçılar çıkmıştır20yüzyıl Afrikası"nın ilk önemli romancısı sayılan Thomas Mokopu Mofolo ile ACJordan ,BWVilakazi,SEKMghayi ,Kopano Mushashu,HCipeto ve JLDube bunlardan bazılarıdır
Kaynak:AnaBritannica cilt 1 frmsinsinet için derlenmiştir
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|
|
|