12-10-2011
|
#2
|
Şengül Şirin
|
Cevap : Afrika Sanatı,afrika Sanatının özellikleri
Tüm Afrika sanatı bir ölçüde,içinden çıktığı toplumun yapısını ve düşünce sistemini açıklar Sanata ulaşmak,aynı zamanda toplum yapısını ve düşünce sistemini kavramaktan geçerÖrneğin davulcunun vurduğu ritimleri değerlendirebilmek için a davulcunun konuştuğu dilin yapısındaki ritim ve tonun niteliğini bilmek gerekirHiyerarşik örgütlenmesi olan topluluklarda bu nitelik daha kolay kavranırAsanti ve Yorubalar arasında krala,şefe ya da dinsel öndere ayrılmış danslar vardırBenzer biçimde ,belirli türde heykeller üst sınıfa özgüdürYorubalarda boncuk işleme,yalnız kral ve ailesinin eşyasında,Benin"de fildişi ,kral ve saray altarlarında kullanılır,Kimi topluluklarda yaş grubunagöre sanatta değişiklikler yapılmakta ,kiminde de meslek gruplarının dansları ayrı olmaktadır
Afrika sanatı,dinsel inançların bir anlatım aracıdırSanatla en çok ilişkisi ola ata kültürüdürToplum henüz doğmamışların,yaşayanların ve ölmüşlerin (ataların) tümünü birden kapsarİnanca göre,kişi bu üç dönemin her birinden geçerAtalar maske ve heykellerle yaşayanların dünyasına katılırlar,onları korur,yardımcı olurlarDünyaya çocukları gönderen onlardırDogon"da maske ve heykeller dışında tabure ve kapılar da ataların figürleriyle bezenerek onların yardımları istenir
Afrika sanatı çevre koşullarının ve yaşam biçiminin bir göstergesidirAhşap heykel,işlenebilecek ağacın bulunduğu çevrelerde var olabilmiştirPigmeler göçebe oldukları için,yanlarında taşıyamayacakları heykelin yerine dansı,sözlü edebiyatı ve müziği benimsemişlerdirAğacın olmadığı yerde görsel anlatım aracı olarak resim gelişme göstermiştirMimarlık da çevre koşullarıyla yakından ilişkilidir
Afrika sanatını tanımlamada "ilkel" terimi kullanılırOysa bu terim sanat yapıtının niteliğini tanımlamaz,sanatın içinde oluştuğu toplumu nitelerAyrıca "kabile" değişmez ve tanımlanabilen bir toplumsal birim değildirTek yerleşmenin bir kabile oluşturduğu durumlarda vardırbirkaç yerleşmenin bir kabile olarak tanımlanabildiği durumlar da,Kült gruplaşması da Afrika sanatını tanımlamada karışıklık yaratmaktadırKült gruplaşması da Afrika sanatını tanımlamada karışıklık karışıklık yaratmaktadırKült gruplaşması da Afrika sanatını tanımlamada karışıklık yaratmaktadırKült gruplaşması kabile sınırlarıyla aynı olmazTicaret ve sanatçıların yer değiştirmesi ,kapalı çevreler içinde oluşan üslupların yayılmasına yol açmıştırKimi üslup yayılmaları eski zamanlardaki toplumsal hareketlere dayanmaktadırKalp biçimi yüz motifinin Burundi-Zaire sınırından Gabon"da Ogoue Irmağına kadar geniş bir alanda görülmesi,Bantu dili konuşan halkların hareketleri sonucunda ortaya çıkmıştırÇeşitli toplumsal sorunlar üslup tanımlamasında karışıklıklara yol açmaktadır
Afrika sanatının 20yüzyılda en önemli sorunu,değişik kültür çevreleriyle olan ilişkisidirBatı biçimlerinde yetkinleşmiş kimi sanatçılar,yeteneksel sanata da ilgi duymaya başlamışlardırVincent Kofi"nin "Uyanan Afrika" adlı heykeli,betimlediği yatan kadın figürüyle Batı sanatı etkisindedir,ama figürün baş ve boyun biçimi Asantilerin ahşap ve terra cotta ( pişmiş toprak) figürlerini anımsatırBirçok yapıtta Afrikayla Batı"nın anlatım biçimlerinin bir araya gelmesi sanata zenginlik katmaktadırBu değişim özellikle halk sanatında özlenmektedirZengin bir kültür ortamının verilerinden kaynaklanan çağdaş Afrika sanatının geleceğe dönük,zengin bir araştırma dönemi içinde olduğu kesindir
Kıta coğrafi bakımdan beş bölgeye ayrılır;
1) Sudan"ın geniş yeşil alanları,
2) Batı Afrika"nın ormanlık alanları,
3) Kongo Irmağı Havzası,
4) Doğu Afrika savanları ve,
5) Güney Afrika
Bu bölümün din,ırk ve dil açısından uygun olmadığı gibi,sanatsal üretim açısından da bütünlük gösteren bir bölünme değildirAncak tutarlılık ve kolaylılık sağlamak için edebiyat,müzik,gösteri sanatları ve görsel sanatlar ayrı ayrı ele alınırken gene de bu coğrafi ayırım göz önünde tutulmuştur
Kaynak:AnaBritannica cilt 1 frmsinsinet için derlenmiştir
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|
|
|