Siklon,siklon Rüzgarları

SİKLON



Siklon,bir alçak basınç merkezinin çevresinde,Ekvator"un kuzeyinde saat ibresinin tersi yönünde ,Ekvator"un güneyinde ise saat ibresi yönünde dönen büyük rüzgar sistemlerinin ortak adıEkvator kuşağı dışında yeryüzünün hemen hemen bütün bölgelerinde eser ve genellikle kar ve yağmur getirirAynı bölgelerde ayrıca antisiklonlar,yani yüksek basınç merkezleri çevresinde dönen rüzgar sistemleri de oluşurAntisiklonlar ,siklonların tersine Kuzey yarımkürede saat ibresi yönünde ,Güney yarımkürede ise,saat ibresinin tersi yönde ve dışarı doğru sarmal biçimde hareket ederBu rüzgarlar genellikle siklonlar kadar kuvvetli değildir ve yağış getirmez

Siklonlar,çoğunlukla her iki yarımkürenin orta enlem kuşaklarında oluşurYer yüzeyinin büyük bir bölümünün okyanuslarla kaplı olduğu Güney Yarımkürede siklonlar çeşitli boylamlara görece düzgün biçimde dağılmış durumdadırBunlar temel olarak 30C ile 40 C güney enlemleri arasında oluşurve genellikle güneydoğu yönünde hareket ederek 60C enlemi civarında tam biçimlerine ulaşırlarKuzey Yarımkürede ise tamamen farklı bir durum vardırBurada,kıtasal kara kütleleri Ekvatordan Kuzey Kutbuna kadar uzanır ve büyük dağ kuşakları orta enlem hava akımlarının yolunu keserek siklonların (ve antisaklonların) oluşumunda önemli değişikliklere neden olurRüzgar sistemleri belirli elverişli yolları izlerEn önemli siklon yolları okyanusların üzerindedirokyanus yüzeyi karalara oranla daha düzgündürve alçak basınç merkezleri çevresinde dönen güçlü rüzgarlar burada fazla bir dirençle karşılamaz

Ekvatora yakın kesimlerde ( yani ,okyanusların üzerinde hem kuzey,hem de güneyde 10-15 enlemleri arasında) oluşan siklonlar tropikötesi siklonlardan daha farklıdırTropik siklon olarak adlandırılan bu tür rüzgar sistemlerinin çapı çok daha küçüktürTropikötesi siklonların çapı yaklaşık 1000 -4000 km arasındadırbuna karşılık tropik siklonların çapı sadece 100-500 km kadardırTropik siklonlar ayrıca orta enlemlerde oluşan siklonlara oranla çok daha şiddetlidirve büyük hasarlara neden olabilirlerTropik siklonlarda rüzgar hızı dakikada 60 m"ye ulaşabiliroysa tropikötesi siklonların rüzgar hızı dakikada yaklaşık 30 m"dirTropik siklonlar Atlas Okyanusu ve Karayip bölgelerinde kasırga ya da harikan,Büyük Okyanusun batısında ve Çin"de ise tayfun olarak adlandırılır



Kaynak:AnaBritannica clit 28 frmsinsinet için derlenmiştir

__________________