Tampere Akort Nedir? Nerelerde Kullanılır.

**Şengül Şirin** · 06-08-2011

Batı Müziği Ses Sistemi "Tampere Sistem"
Bu müzik sisteminde bir tam ses aralığı eşit iki parçaya bölünmektedir

Nedir bu tam ses? Yanyana duran iki sesin birbiri arasındaki frekans uzaklığı bize, o aralığın uzak yani tam veya yakın yani yarım aralık olduğunu gösterir

Bundan yola çıkarak seslerin gerçek frekans değerlerini vermek yerine şöyle bir örnekleme yapacağım

İlk örnek ses aralığımız DO-RE aralığı olsun

Tam seslik aralığı 100, Yarım seslik aralığı da 50 birim farklılık olarak varsayarsak;
DO sesinin frekans değerini 100 RE sesinin frekans değerinide 200 olarak kabul edelim

Bu yaklaşım ile görülmektedir ki; DO-RE ses aralığı TAM aralıktır

Tampere Sistemdeki Doğal Aralıklar şu şekilde sıralanırlar

DO-RE = TAM (geniş-uzak aralık)
RE-Mi = TAM (geniş-uzak aralık)
Mi-FA = YARIM (dar-yakın aralık)
FA-SOL = TAM (geniş-uzak aralık)
SOL-LA = TAM (geniş-uzak aralık)
LA-Si = TAM (geniş-uzak aralık)
Si-DO = YARIM (dar-yakın aralık)

Aralıkların uzaklıklarını başka bir grafikle böyle anlatabiliriz

Bunlara ek olarak Ses Değiştiriciler diye adlandırdığımız işaretlerden bahsetmemiz gerekecek

Diyez (#) : Diyez, uyguladığımız sesi yarım ses tizleştiren (incelten) işarettir

Bemol (b) : Bemol, uyguladığımız sesi yarım ses pesleştiren (kalın) işarettir

Çift Diyez ( X ) : Sesi bir tam ses tizleştiren işarettir

Çift Bemol ( bb ) : Sesi bir tam ses pesleştiren işarettir

Naturel : Bunlardan herhangi biri ile yeri değiştirilen sesi eski haline (doğal yerine) döndüren notadır

Şimdi bütün bu gereksiz (!) bilgileri neden öğrendiğimiz konusuna geçelim

Armonide karşımıza çıkan dizilerden en bilinenleri Majör ve Minör dizilerdir

Olayı daha fazla karmaşıklaştırmadan şunları söylemeliyim

Majör Dizi : 3Tam + 1Yarım + 2Tam + 1Yarım aralıktan meydana gelen dizidir

Minör Dizi : 2Tam + 1Yarım + 3Tam + 1Yarım + 2Tam aralıktan meydana gelen dizidir

Not : Tam aralıklar ayrı ayrı hesaplanmalıdırlar

Örn : 3Tam=1T+1T+1T gibi
Akor : Belirli kurallar çerçevesinde tınlatılan en az 3 sesin oluşturduğu kümeye verilen isimdir

Majör ve minör akorlar haricinde Dim, Sus vs

gibi isimlendirilen akorlarda vardır

Temel Akorlar (1-3-5) : 3 sesten meydana gelirler

İlk ses dizinin 1

sesi, ikinci ses dizinin 3

sesi, üçüncü ses ise dizinin 5

sesidir

Örnek :

Birinci Çevirim Akorlar (1-3-6) : İlk ses dizinin 3

sesi, ikinci ses dizinin 5

sesi, üçüncü ses dizinin 8

sesidir

Örnek : ; ; DO RE Mi FA SOL LA Si DO
İkinci Çevirim Akorlar (1-4-6) : İlk ses dizinin 5

sesi, ikinci ses dizinin 8

sesi, üçüncü ses dizinin 3

sesidir

Örnek : DO RE Mi FA SOL LA Si DO RE Mi

Kaynak;AnaBritannica cilt 29 frmsinsi

netiçin derlenmiştir

06-08-2011	#1
Şengül Şirin	Tampere Akort Nedir? Nerelerde Kullanılır. Batı Müziği Ses Sistemi "Tampere Sistem" Bu müzik sisteminde bir tam ses aralığı eşit iki parçaya bölünmektedir Nedir bu tam ses? Yanyana duran iki sesin birbiri arasındaki frekans uzaklığı bize, o aralığın uzak yani tam veya yakın yani yarım aralık olduğunu gösterir Bundan yola çıkarak seslerin gerçek frekans değerlerini vermek yerine şöyle bir örnekleme yapacağım İlk örnek ses aralığımız DO-RE aralığı olsun Tam seslik aralığı 100, Yarım seslik aralığı da 50 birim farklılık olarak varsayarsak; DO sesinin frekans değerini 100 RE sesinin frekans değerinide 200 olarak kabul edelim Bu yaklaşım ile görülmektedir ki; DO-RE ses aralığı TAM aralıktır Tampere Sistemdeki Doğal Aralıklar şu şekilde sıralanırlar DO-RE = TAM (geniş-uzak aralık) RE-Mi = TAM (geniş-uzak aralık) Mi-FA = YARIM (dar-yakın aralık) FA-SOL = TAM (geniş-uzak aralık) SOL-LA = TAM (geniş-uzak aralık) LA-Si = TAM (geniş-uzak aralık) Si-DO = YARIM (dar-yakın aralık) Aralıkların uzaklıklarını başka bir grafikle böyle anlatabiliriz Bunlara ek olarak Ses Değiştiriciler diye adlandırdığımız işaretlerden bahsetmemiz gerekecek Diyez (#) : Diyez, uyguladığımız sesi yarım ses tizleştiren (incelten) işarettir Bemol (b) : Bemol, uyguladığımız sesi yarım ses pesleştiren (kalın) işarettir Çift Diyez ( X ) : Sesi bir tam ses tizleştiren işarettir Çift Bemol ( bb ) : Sesi bir tam ses pesleştiren işarettir Naturel : Bunlardan herhangi biri ile yeri değiştirilen sesi eski haline (doğal yerine) döndüren notadır Şimdi bütün bu gereksiz (!) bilgileri neden öğrendiğimiz konusuna geçelim Armonide karşımıza çıkan dizilerden en bilinenleri Majör ve Minör dizilerdir Olayı daha fazla karmaşıklaştırmadan şunları söylemeliyim Majör Dizi : 3Tam + 1Yarım + 2Tam + 1Yarım aralıktan meydana gelen dizidir Minör Dizi : 2Tam + 1Yarım + 3Tam + 1Yarım + 2Tam aralıktan meydana gelen dizidir Not : Tam aralıklar ayrı ayrı hesaplanmalıdırlar Örn : 3Tam=1T+1T+1T gibi Akor : Belirli kurallar çerçevesinde tınlatılan en az 3 sesin oluşturduğu kümeye verilen isimdir Majör ve minör akorlar haricinde Dim, Sus vs gibi isimlendirilen akorlarda vardır Temel Akorlar (1-3-5) : 3 sesten meydana gelirler İlk ses dizinin 1 sesi, ikinci ses dizinin 3 sesi, üçüncü ses ise dizinin 5 sesidir Örnek : Birinci Çevirim Akorlar (1-3-6) : İlk ses dizinin 3 sesi, ikinci ses dizinin 5 sesi, üçüncü ses dizinin 8 sesidir Örnek : ; ; DO RE Mi FA SOL LA Si DO İkinci Çevirim Akorlar (1-4-6) : İlk ses dizinin 5 sesi, ikinci ses dizinin 8 sesi, üçüncü ses dizinin 3 sesidir Örnek : DO RE Mi FA SOL LA Si DO RE Mi Kaynak;AnaBritannica cilt 29 frmsinsinetiçin derlenmiştir __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır