Şengül Şirin
|
Cevap : 27 Mayıs Darbesi
Darbe
Ana madde: Millî Birlik Komitesi
Millî Birlik Komitesi üyeleri
Başkent Ankara'yı ele geçirmek için Tümgeneral Selahattin Kaplan komutasındaki 28 Tümen, Tuğgeneral Yusuf Demirdağ komutasındaki Zırhlı Eğitim Merkezi (Etimesgut), Süvari Yarbay Reşit Çölok komutasındaki 43 Süvari Alayı, Binbaşı Hakkı Bozkaya komutasındaki Tank Taburu (Harp Okulu arkası) gibi birliklerin ikna edilmesi ya da etkisizleştirilmesi gerekirdi[69]
23 Mayıs Pazartesi, harekât tarihi 25 Mayıs 1960 olarak kararlaştırılmış ve parolalar belirlenmiştir: zamanında gerçekleşirse "Dündar Seyhan'ın oğlu sınıfını geçti", ertelendiği takdirde "Dündar Seyhan'ın oğlu bütünlemeye kaldı"[69]
27 Mayıs 1960 sabah saat 315'te piyade birlikleri ve süvari grubu, 330'da tanklar hareket etti Saat 436'da [23] Albay Alparslan Türkeş tarafından radyoda okunan ilk bildiri ile harekat bütün Türkiye ve dünyaya ilan edildi[70]
İlk olarak Tuğgeneral Yusuf Demirdağ evinden alınıp Harp Okulu'na getirilmiş ve nezarethaneye kapatılmıştır Bundan sonra Refik Koraltan getirilmiştir 2 Ordu komutanı Orgeneral Suat Kuyaş da enterne edilmiştir Celâl Bayar Çankaya Köşkünde Veteriner Tuğgeneral Burhanettin Uluç, Topçu Yarbay Abdullah Tardu, Kurmay Albay Sami Küçük tarafından gözaltına alınmıştır Bu arada komite üyelerinden Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı komutanı Kurmay Albay Osman Köksal da yanlışlıkla içeriye kapatılmıştır[71]
Adnan Menderes Eskişehir'den Konya'ya gitmek üzere Kütahya'ya geçtiğinde Keşif Tabur komutanı Agasi Şen ve Binbaşı Muhsin Batur tarafından gözaltına alınmış ve Ankara'ya getirilmiştir Darbenin ilk günü, Bayar, Menderes, Koraltan, Fatin Rüştü Zorlu ve Başbakanlık Müsteşarı Ahmet Salih Korur ve diğer hükûmet üyeleri Harp Okulunda, öğrenciler tarafından darp edilmişler ve enterne edilmişlerdir[71] İçişleri Bakanı Namık Gedik ise tutuklu olduğu odanın penceresinden aşağıya atılarak intihar ettiği söylenmiş ve ailesi de onu kabullenmiştir Fakat öldürüldüğünü savunanlar da mevcuttur[72][73]
Cemal Gürsel, İstanbul Yeşilköy Askerî Havaalanı'ndan kalkan C-47 ile İzmir Karşıyaka Bostanlı'daki evinden alınıp saat 1130'da Ankara'ya Harp Tarih binasına gelmiş ve saat 16'da radyoda konuşma yapmıştır[74]
27 Mayıs 1960’tan, seçimlerin yapılarak normal yaşama geçildiği 15 Ekim 1961 yılına kadar geçen süre, askerin Milli Birlik Komitesi (MBK) eliyle cunta olarak iktidarda olduğu dönemdir Bu dönemde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin anayasal bütün hak ve yetkileri 38 subaydan kurulu MBK’nin eline geçti MBK ülkeyi yayımladığı tebliğlerle askeri cunta olarak idare etmiştir
3 numaralı Tebliğ ile her türlü siyasi parti neşriyat ve faaliyetleri, gösteri yürüyüşleri ve her türlü toplantı yasaklanmıştır MBK faaliyetlerinin aksamaması için telsiz ve telefon görüşmelerini kısıtlayan 4 ve 5 numaralı Tebliğlerden sonra, ordunun görevini açıklayan 6 numaralı Tebliğ yayımlanmıştır 6 numaralı Tebliğin ilk fıkrasında, “Türk Ordusu bir kere daha tarihi bir vazife karşısında bulunuyor Bu vazife; dâhilde memleketi buhran ve felakete sürüklemek isteyen hırslı politikacıların elinden kurtarmaktır” demektedir
Aynı şekilde 13 ve 32 numaralı Tebliğlerde bu darbenin yapılış gerekçeleri şöyle yer bulmuştur: “Biz vatandaşları birbirine düşürecek bir kardeş kavgasını önlemek için bu işe giriştik” “Milli İnkılâp, hiçbir şahsın, hiçbir zümrenin lehine yapılmış bir hareket değildir Muhterem halkımızın, köylü ve işçilerimizin demokrasiye kavuşması, hak ve hürriyetinin teminatı, iktisadi kalkınması, ana prensibimizdir Vatandaşların hususi işlerinde ve her türlü çalışma yerlerinde, kardeşlik duyguları ve huzur içinde bulunmaları esastır”
İsmet İnönü'nün Mebusevleri Ayten sokak (no 22)'taki evi de koruma altına alınmıştır
MBK üyelerinden Muzaffer Karan ve Fikret Kuytak öteden beri CHP genel sekreteri İsmail Rüştü Aksal ile temas halindeydiler Darbeden sonra bunlarla aynı grubu oluşturan Refet Aksoyoğlu, Suphi Gürsoytrak ve Ahmet Yıldız ile birlikte CHP ile irtibatlı olarak çalışmışlardır[75] İsmet Paşa, gerdeğe girecek bir delikanlı gibi iktidar için sabırsızlanıyor (Cemal Gürsel)
CHP'deki atmosferi "Aman ne iyi, asker geldi memkeleti kurtardı" olarak tanımlamıştır[76]
Onar Komisyonu
27 Mayıs sabahı, askerler; İstanbul Üniversitesi'nden Sıddık Sami Onar, Hıfzı Veldet Velidedeoğlu, Naci Şensoy, Ragıp Sarıca, Tarık Zafer Tunaya, Hüseyin Nail Kubalı ve İsmet Giritli'yi askerî bir uçakla Ankara'ya getirmişlerdir[77]
28 Mayıs günü komisyona Ankara'da iştirak eden Muammer Aksoy, İlhan Arsel ve Bahri Savcı ile birlikte yeni bir anayasa taslağını hazırlamak için çalışmalara başlamışlardır Başkanlığına getirilen Sıddık Sami Onar'ın adıyla "Onar Komisyonu" olarak anılmıştır[78][79]
"Hürriyet Şehitleri"
Millî Birlik Komitesi, DP'liler hakkında daha sonradan doğru olmadığı anlaşılan bazı haberler yaymaya başlamıştı MBK, Demokrat Partililerin yurtdışına kaçarken yakalandığını ve beraberlerinde 12 uçak dolusu altın, mücevherat ve parayı kaçırmakta iken yakalandığını iddia etti[80] Komite ayrıca 28 Nisan - 27 Mayıs 1960 arasında yüzlerce gencin öldürüldükten sonra kamyonlarla mezarlıklara getirilip gizlice gömüldüğünü ve bir kısmının hayvan yemi yapılan makinelerde kıyılarak toz haline getirildiğini öne sürmüş ve bu gençler "Hürriyet Şehitleri" olarak adlandırılmıştır[80][81]2 Haziran 1960'ta İstanbul Üniversitesi rektörü Sıddık Sami Onar, Üniversitesi Yönetim Kurulu'nun memleketi hürriyete kavuşturmak için şehit düşenler adına anıt inşa etmeye karar verdiğini açıklamıştır 3 Haziran'da MBK Hürriyet Şehitlerimizin tesbiti işine Silahlı Kuvvetlerimizin idareyi aldığı andan itibaren ehemmiyetle devam edilmektedir diyen bir tebliğ yayınlamıştır[81]
Fakat gençlerin cesetleri hiç ortaya çıkmayınca, 9 Haziran'da Sıddık Sami Onar Naaşları belki bulamayacağız ama ölülerimiz vardır diye konuşmuştur 10 Haziran'da 28 Nisan olayının kurbanı Turan Emeksiz, tanktan düşerek ezilen İstanbul Lisesi öğrencisi Nedim Özpolat, 27 Mayıs'ta kaza kurşunuyla ölen Harp Okulu öğrencisi Teğmen Ali İhsan Kalmaz, Ersan Özey ve Sökmen Gültekin'in naaşları Anıtkabir'deki "Hürriyet Şehitliği"ne nakledilmiştir
MBK üyelerinin kimlikleri 18 Haziran 1960'ta açıklanmıştır Yurt dışında bulunan gizli komite mensupları Dündar Seyhan, Talat Aydemir, Sadi Koçaş komiteye girmemişlerdir
Millî Birlik Komitesi üyeleri
# İsim 27 Mayıs 1960'ta görevi Sonraki görevi 1 Orgeneral Cemal Gürsel İzmir'de zorunlu izinli 26 Ekim 1961'de Cumhurbaşkanı 2 Tuğgeneral İrfan Baştuğ Genelkurmay Başkanlığı Personel Başkanı 12 Eylül 1960'ta trafik kazasında öldü 3 Tuğgeneral Sıtkı Ulay Harp Okulu Komutanı Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi 4 Tümgeneral Cemal Madanoğlu KKK Lojistik Başkanı Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi (Katılmadan istifa) 5 Kurmay Albay Ekrem Acuner KKK Harekât Şube Müdürü Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi 6 Kurmay Yarbay Refet Aksoyoğlu KKK Harekât Şubesi Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi 7 Kurmay Albay Mucip Ataklı Kara Harp Akademisi öğretmeni Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi 8 Hava Kurmay Binbaşı Emanullah Çelebi Hava Harp Akademisi öğrencisi Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi 9 Kurmay Yarbay Vehbi Ersü 43 Süvari Alay II Grup Komutanı Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi 10 Kurmay Binbaşı Suphi Gürsoytrak 1 Ordu Topçu Komutanlığı 608 Topçu Taburu Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi 11 Kurmay Yarbay Kadri Kaplan Millî Savunma Bakanlığı Genel Sekreterliği Harekât Subayı Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi 12 Kurmay Yarbay Suphi Karaman KKK Personel Başkanlığı Erkân Şube Müdürü Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi 13 (Kurmay) Yüzbaşı Kamil Karavelioğlu Kara Harp Akademisi öğrencisi Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi 14 Kurmay Albay Osman Köksal Cumhurbaşkanlığı Muhafız Alayı Komutanı Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi 15 Kurmay Albay Fikret Kuytak KKK Harekât Şube Müdürü Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi 16 Kurmay Albay Sami Küçük Genelkurmay V Subesi Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi 17 Kurmay Yarbay Sezai Okan Genelkurmay Başkanlığı Pl ve Prens Şubesi Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi 18 Orgeneral Fahri Özdilek 1 Ordu Komutanı Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi 19 Kurmay Binbaşı Mehmet Özgüneş 61 Tümen Topçu Komutanlığı Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi 20 Deniz Kurmay Binbaşı Selahattin Özgür Deniz Harp Akademisi öğrencisi Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi 21 Kurmay Binbaşı Şükran Özkaya 3 Zırhlı Tugay Piyade Tabur Konumtanı Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi 22 Hava Kurmay Albay Haydar Tunçkanat Hava Harp Akademisi öğretmeni Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi 23 Kurmay Yarbay Ahmet Yıldız 4 Tümen 13 Topçu Taburu Komutanı Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi 24 Kurmay Albay Muzaffer Yurdakuler Genelkurmay Başkanlığı Özel P P Şubesi Müdürü Cumhuriyet Senatosu Tabiî Üyesi 25 Kurmay Albay Alparslan Türkeş KKK NATO Şubesi Müdürü 13 Kasım 1960'ta Yeni Delhi hükûmet müşaviri 26 Kurmay Yarbay Orhan Kabibay
13 Kasım 1960'ta Brüksel hükûmet müşaviri 27 Kurmay Binbaşı Orhan Erkanlı
13 Kasım 1960'ta Mexico City hükûmet müşaviri 28 Deniz Kurmay Binbaşı Münir Köseoğlu
13 Kasım 1960'ta Stokholm hükûmet müşaviri 29 Kurmay Yarbay Mustafa Kaplan
13 Kasım 1960'ta Lizbon hükûmet müşaviri 30 Tank Binbaşı Muzaffer Karan Tank Taburu Harekât ve Eğitim Subayı 13 Kasım 1960'ta Oslo hükûmet müşaviri 31 Kurmay Binbaşı Şefik Soyuyüce
13 Kasım 1960'ta Kopenhag hükûmet müşaviri 32 Piyade Binbaşı Fazıl Akkoyunlu Genelkurmay Başkanlığı Muhafız Taburu Komutanı 13 Kasım 1960'ta Kabil hükûmet müşaviri 33 Deniz Kıdemli Yüzbaşı Rıfat Baykal
13 Kasım 1960'ta Tel-Aviv hükûmet müşaviri 34 Kurmay Binbaşı Dündar Taşer
13 Kasım 1960'ta Rabat hükûmet müşaviri 35 Kurmay Yüzbaşı Numan Esin
13 Kasım 1960'ta Madrid hükûmet müşaviri 36 Kurmay Yüzbaşı İrfan Solmazer
13 Kasım 1960'ta Lahey hükûmet müşaviri 37 Kurmay Yüzbaşı Muzaffer Özdağ
13 Kasım 1960'ta Tokyo hükûmet müşaviri 38 Jandarma Yüzbaşı Ahmet Er
13 Kasım 1960'ta Trablusgarp hükûmet müşaviri
24 Hükûmet - 1 Milli Birlik Komitesi Hükûmeti (30 Mayıs 1960 - 5 Ocak 1961)[gizle] Görev İsim Tarih Devlet Başkanı, Başvekil ve Millî Müdafaa Vekili
Devlet Vekili ve Başvekili Yardımcısı
Devlet Vekili
Devlet Vekili
Dahiliye Vekili
Adliye Vekili
Hariciye Vekili
Maliye Vekili
Maarif Vekili
Millî Müdafaa Vekili
Nafia Vekili
Ticaret Vekili
Sıhhat ve İçtimî Muavenet Vekili
Gümrük ve İnhisarlar Vekili
Ziraat Vekili
Münakat Vekili
Çalışma Vekili
Sanayi Vekili
Basın-Yayın ve Turizm Vekili
İmar ve İskân Vekili
Cemal Gürsel
Fahri Özdilek
Âmil Artus
Hayri Mumcuoğlu - Şefik İnan
Muharrem İhsan Kızıloğlu
Abdullah Gözübüyük - Âmil Artus
Selim Sarper
Ekrem Alican - Kemal Kurdaş
Fehmi Yavuz - Bedrettin Tuncel
Fahri Özdilek - Hüseyin Ataman
Daniş Koper - Mukbil Gökdoğan
Cihat İren - Mehmet Baydur
Nusret Karasu - Ragıp Üner
Fethi Aşkın
Feridun Üstün - Osman Tosun
Sıtkı Ulay
Cahit Talas - Raşit Beşerler
Muhtar Uluer - Şahap Kocatopçu
Zühtü Tarhan
Orhan Kubat - Fehmi Yavuz
22 Ekim 1960
6 Eylül 1960
6 Eylül 1960
27 Ağustos 1960
26 Aralık 1960
10 Eylül 1960
9 Haziran 1960
22 Ekim 1960
12 Eylül 1960
6 Eylül 1960
29 Ağustos 1960
6 Eylül 1960
6 Eylül 1960
27 Ağustos 1960
Yassıada
Tutuklamalar
27 Mayıs sonrasında Cumhurbaşkanı Celâl Bayar, Başbakan Adnan Menderes, hükümet üyeleri ve aralarında Milli Mücadele'nin önemli komutanlarından Ali Fuat Cebesoy'un da olduğu Demokrat Parti milletvekilleri, parti yöneticileri, asker ve bazı üst düzey kamu görevlileri tutuklanarak Yassıada'ya götürüldü Burada tutuklulara ağır işkence ve kötü muameleler yapıldığı iddia edildi[82][83][84] İşkence ve kötü muameleler neticesinde Cemil Keleşoğlu[85] ve Namık Gedik'in[86] intihar ettiği ileri sürüldü Hatta DP avukatlarından Hüsamettin Cindoruk, Namık Gedik'in intiharının dahi şüpheli olduğunu iddia etti: Namık Gedik'in intiharında fiziki zorluk var Çift camlı bir odada yatağın üzerinden atlayıp çerçevelere çarpmadan camları kırabilmek için Hezarfen Ahmet Çelebi olmak lazım Olabilirliği çok zor ama tek şahit Ethem Menderes Bir de cüsseli biri, atletik yapılı değil Namık Bey'in ailesi intihar olayına hiç inanmadı[87]
Yassıada tutuklularından eski DP milletvekili Gıyasettin Emre, başına gelenleri şu şeklide anlatır: Askerî havaalanında uçaktan indiriliyoruz Sille tokat, tekme, küfür Yemekte konuşamıyordukKonuştuğu için dayak yiyen çok oldu Her sabah kumlu pırasa, akşam da taşlı fasulye veriyorlardı[84]
Tutukluluk süresinde; Yusuf Salman, Lütfi Kırdar, Gazi Yiğitbaşı, Yümnü Üresin, Nuri Yamut ve Kenan Yılmaz hayatlarını kaybettiler[83]
Yargılamalar
Ana madde: Yassıada Yargılamaları
14 Ekim 1960'ta başlayan Yassıada davaları, 11 ay 1 gün sürdü 203 gün davalara bakıldı, 872 oturum yapıldı 19 davaya bakıldı, 1068 tanık dinlendi ve yargılamalar hükmün açıklandığı 15 Eylül 1961 tarihinde son buldu[23][88]Sivil ve askerlerden oluşan Yassıada mahkemelerinde yargılanan siyasîler; vatana ihanet, kamu fonlarının kötüye kullanımı, Kırşehir'in ilçe yapılması, meclis iç tüzüğünde yapılan değişiklik, Meclis oturumlarının yayına engel olunması, CHP'nin mallarına el konulması, Tahkikat komisyonu [89] oluşturmak, hakim teminatı ve mahkeme bağımsızlığının ihlali gibi konularla toplam 19 dava açıldı, davalar anayasayı ihlal davasıyla birleştirildi[23] Bu bağlamda 14 Ekim'de ilk dava "Köpek Davası"dır[90] Davanın sanıkları Celâl Bayar ve Nedim Ökmen'dir Konusu ise bir köpeğin değerinden fazlasına Atatürk Orman Çiftliği'ne satılmasıdır TCK'nın 209 maddesine göre 5 yıl hapis ve ömür boyu memuriyetten mahrumiyetleri istendi[90] Bayar'ın savunması Milli Mücadele yıllarında gösterdikleri yardımlardan dolayı bu parayla Bursa 'daki Umurbey Köyü'ne çeşme yaptırdığı yolundadır
Yassıada spor salonunda gerçekleştirilen ikinci davanın konusu 6-7 Eylül Olayları'nın DP hükümetince çıkartıldığına dair suçlamadır [91] Celâl Bayar, Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu, Fuad Köprülü, İstanbul Valisi Fahrettin Kerim Gökay, Emniyet müdürü Alaaddin Eriş, İzmir Valisi Kemal Hadımlı, Selanik başkonsolosu Mehmet Ali Balin ve diğerleri Selanik'te Atatürk'ün evinin bombalanması ve Rum azınlığın evlerinin yağmalanmasının organizasyonunu yapmakla suçlanıp, 5 ile 10 yıl ağır hapis, kamu hizmetlerinden sürekli men cezası istenildi Savunma Türk hükümetinin tertip etmesi asla doğru değildir denilerek yapıldı[92] Bayar beraat ederken, Menderes ve Zorlu 6 yıl hapis, diğerleri 4 ay hapis cezası aldı[90]
Bir sonraki dava "Bebek Davası" olup sanıklar Adnan Menderes ve Fahri Atabey'dir Cemal Gürsel tarafından gizli celse olarak yapılması istense de açık olarak yapılmıştır Ayhan Aydan'dan olan bebeğini Fahri Atabıyık'ı azmettirerek öldürtmek suçundan her ikisine 5 ile 10 yıl ağır hapis istenir[90] Ayhan Aydan ve Menderes dava sırasında ilişkilerinin ve bebeklerinin olduğunu fakat doğum sırasında öldüğünü belirtirler Dava sırasında savcı bir kadın külotunu gösterip, kimin giydiğini ve başbakanlıkta unuttuğunu sorar Adnan Menderes'in avukatı Burhan Apaydın'ın müdahalesi ile olay kapanır [93][94] Beraatlerine karar verilir
Bir sonraki dava "Vinilex Davası"'dır Maliye bakanı Hasan Polatkan'ın şirkete usülsüz kredi sağladığı ve bunun üzerine 110 bin lira rüşvet aldığı iddia edilmiştir Adnan Menderes ve Hasan Polatkan'ın nüfuzlarını kullanarak "Vinileks" firmasına Türkiye Vakıflar Bankasından kredi verdirmekle suçlanmışlardır Adnan Menderes tarafından kurulan bu Bankanın 27 Mayıs darbesine kadar Umum Müdürlüğü'nü yapan ve 1961 seçimlerinden sonra tekrar aynı Bankanın Genel Müdürlüğüne getirilecek olan Sabahattin Tulga yaptığı savunmada krediyi, suni deri imal ederek ithal ikamesi yapacak bu firmanın karlı olacağına inandıkları için verdiklerini; nitekim darbe sonrası işbaşına gelen yeni Banka yönetiminin de aynı firmaya ilave kredi vererek bu firmanın kredi limitini iki misli arttırdığını belirtmiştir Buna rağmen bu mahkeme Menderes ve Hasan Polatkan'ı bu davadan da suçlu bulmuştur Polatkan 7 yıl ağır hapis ve memuriyetten men cezası alırken, şirket yetkilileri de ceza almışlardır[95]
Bu duruşmalarda açılan bir diğer dava radyo davasıydı Adnan Menderes, bazı bakanlar ve Basın Yayın ve Turizm genel müdürü olan Altemur Kılıç hakkında radyoyu parti organı haline getirdikleri yolunda açılmıştır[16]
Yüksek Adalet Divanı 15 sanığı idam cezasına çarptırdı Celâl Bayar, Adnan Menderes, eski Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu, eski Maliye Bakanı Hasan Polatkan oybirliğiyle, eski TBMM Başkanı Refik Koraltan, eski Genelkurmay başkanı Rüştü Erdelhun, Agah Erozan, İbrahim Kirazoğlu, Ahmet Hamdi Sancar, Nusret Kirişçioğlu, Bahadır Dülger, Emin Kalafat, Baha Akşit, Osman Kavrakoğlu, Zeki Erataman oy çokluğuyla ölüm cezasına çarptırıldı
Daha sonra özellikle sanık yakınları, bazı sanıklara savunma için süre ve imkân verilmediğini iddia ettiler[96][97][98] Hasan Polatkan'ın yargılamalar sırasında kaybettiği 175 sayfalık savunması yıllar sonra, dönemin Yassıada İrtibat Bürosu Müdürü albay Ömer Faruk Erus'un kasasından çıktı [99][100]
Sanıklardan Fatin Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan 16 Eylül 1961'de sabaha karşı, Adnan Menderes 17 Eylül 1961'de saat 1330'da İmralı Adası'nda idam edildi Dünyanın bütün ülkelerinde ceza muhakemesi kanunlarına göre idam cezaları sabaha karşı infaz edilirken Adnan Menderes'in cezasının infazında bu kuralın dışına çıkılarak öğle vaktinde idam gerçekleştirilmiştir Bu durumun nedeni olarak, Zorlu ve Polatkan'ın idamlarından sonra, İngiltere Karaliçesi II Elizabeth başta olmak üzere tüm Avrupa devletlerinin var güçleriyle Türkiye'ye baskı yapmaları gösterilir[101] İdamdan 9 gün sonra Menderes'in evine gidilerek evin kapısına idam hükmünün bir sureti asıldı ve idam edilirken kullanılan ip, idam gömleği, cellat, imam ve son gün yiyip içtiklerinin parası eşi Berrin Menderes'ten alındı[101]
Zorlu, Polatkan ve Menderes'in dışındakilerin cezaları infaz edilmeyip, hapis cezasına çevrildiİdamları durdurmak için ABD başkanı Kennedy'nin Ankara büyükelçisi Raymond A Hare aracılığı ile Dışişleri Bakanı Selim Sarper'e bir mesaj ilettiği iddia edilir[102]
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|