05-21-2011
|
#21
|
Şengül Şirin
|
Amerika Birleşik Devletleri kentsel yerleşme
KENTSEL YERLEŞME;
ABD kırsal ağırlıklı bir yerleşim modelinden kentsel topluma geçiş sürecinde ,öbür gelişmiş ülkelerinkine benzer bir yol izlemiştir Günümüzde,ABD nüfusunun dörtte üçü,kent alanları ya da "kentleşmiş bölgeler" diye nitelenen ve ülke yüzölçümünün yüzde ikisinden az bir alanı kaplayan yerlerde toplanmıştır Ayrıca ,nüfusun en az yüzde 15"e ekonomik ve toplumsal açıdan kentsel sayılabilecek dağınık yerleşim birimlerinde oturmaktadır
Koloni döneminde ve bağımsızlığın ilk yıllarında nüfusun yüzde 95"inden fazlası kırsal kesimde yaşıyordu Ama,daha baştan beri kentler de yerleşim sisteminin temel öğeleriydi Boston,New Amsterdam ( New York) ,Jamestown,Charleston ve Philadelphia,bulundukları kolonilerle aynı zamanda kurulmuştu Bunlar,Kuzey Amerika"nın öteki önemli koloni Kentleri gibi,okyanusa açılan birer limandı En azından 20 yüzyılın başına değin Amerikan kentlerinin tarihsel coğrafyası art arda gelişen ulaşım sistemleriyle yakından ilişkilidir Başarılı olmuş kentlerin yerleri ve iç yapıları geniş ölçüde ulaşım sistemleri tarafından belirlenmiştir
Koloni döneminin kentleri,çiftlik ve orman ürünlerinin ve öbür hammeddelerin ülkenin iç bölümlerinden toplanıp,Antillere Afrika"ya ya da Avrupa"ya gönderildiği noktalardı Mamul mallar,Amerikada az bulunan hammaddeler ve göçmenler de gene bu kentlerden giriyordu Söz konusu kentler,temel olarak pazar yeri ve antrepo görevi üstlenmişti Toplumsal ,askeri,dinsel ve eğitsel işlevlere buralarda pek az yer verilmişti İç bölümlere ulaşımın yetersiz ve pahalı oluşu yüzünden kentler ya okyanusa bakan körfezlerin kıyısında ya da ırmakların ağzında kurulurdu 1800"ler öncesinde liman olmayan kentler arasında yalnız Lancaster,York ( Pennsylvania) ve Williamsburg,( Virginia ) önemlidir İç bölgelerin kalabalıklaşması,kanallar ve düzgün yollar ağının genişlemesiyle,çeşitli yolların kavşak ağının genişlemesiyle çeşitli yolların kavşak noktalarında ya da iki farklı ulaşım sisteminin birleştiği yerlerde Buffalo,Pittsburgh,Cincinnati ve St Louis gibi kentler kuruldu Konumları nedeniyle hinterlanda hizmet veremez duruma gelen New Castle ( Delaware,) Newport ( Rhode Island ) Charleston ( Güney Carolina) Savannah ( Georgia) ve Portland ( Maine) gibi eski limanlar durgunluk dönemine girdi
Kaynak :AnaBritannica cilt 2 frmsinsi net için derlenmiştir
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|
|