05-16-2011
|
#2
|
Şengül Şirin
|
Cevap : Taiping Ayaklanması,19.yüzyılda Çin"i Sarsan Siyasal ve Dinsel Nitelikli Ayaklanma.( 1850-64).
Bu arada Taiping devlet başkanı Yang Xiuging bütün yetkileri elinde toplamaya yöneldi Bunun üzerine Yang ve binlerce yandışa kılıçtan geçirildiYang"ı ortadan kaldıran Wei Changhui güçlenmeye başlayınca ,Hong onu da öldürttüBaşka bir Taiping komutanı olan Shi Dakai yaşamından kaygı duymaya başladıve ayaklanmaya katılanların bir bölümüyle birlikte Hong"u terketti
Taipinglerin Şanghay"ı alarak yeniden güç kazanma girişimi (1860) Amerikalı serüvenci Frederick Townsend Ward"un ardından İngiliz subay Charles George Gordon"un ( Çinli ) komuta ettiği,Batı silahlarıyla donatılmış Çinli paralı askerlerce engellendiÖte yandan Konfüçyüsçülük karşıtı radikal düşünceleri nedeniyle Taipinglere yakınlık duymayan yerel toprak sahipleri Qing sarayı görevlilerinden Zeng Giofan"ın önderliğinde silahlı birlikler kurmaya başladılarBu birliklerin 1862"de kuşattığı Nanjing,uzun bir direnişten sonra Temmuz 1864"te düştüKentten kaçmayı reddeden Hong,intihar ettiÜlkenin çeşitli yerlerindeki Taiping direnişleri 1868"e değin sürdü
Taiping Hıristiyan öğretisi Yeni Ahitteki iyilikseverlik ,bağışlayıcılık,ve kefaret gibi ilkelere pek az yer veriyorduDaha çok Eski Ahit"te yer alan,ibadet ve itaati emreden anlayışı vurguluyorduYeni dinde fahişelik,zina,ayak bağlama ,kölelik,kumar,afyon,tütün ve şaraf içmek,yasaktıOrdunun son derece düzenli bir örgütlenmesi vardıaskerler hem kışlalarda hem de savaş sırasında sıkı kurallara bağlıydıBu kurallara uyanların öbür dünyada ödüllendirileceğine ilişkin inanç o kadar güçlüydü ki Nanjing kuşatmasında 100 bin Taiping yandaşı teslim olmaktansa ölmeyi yeğ tutmuştu
Taiping yönetimi altında,Çince basitleştirildiErkeklerle kadınların eşitliği ilan edildiBütün mallarda ortaklık ilkesi benimsendi ve toprakların eşit biçimde paylaşılmasına yönelik adımlar atıldıBatı"da eğitim görmüş Taiping önderlerinden bazıları sanayinin geliştirilmesini ve bir Taiping demokrasisi kurulmasını öngören çok ileri düşünceler bile ortaya attılar
Taiping ayaklanmasıyla Qing hanedanı ,Çin üzerinde yeniden denetim kurmayı başaramayacak ölçüde zayıfladıSonraki yıllarda hem milliyetçiler ,hem de komünistler bu ayaklanmanın mirasına sahip çıktılar
Kaynak;AnaBritannica cilt 29 frmsinsinet için derlenmiştir
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|
|
|