Güney Afrika

GÜNEY AFRİKA

Limpopo ve Zambezi ırmakları arasındaki bölgede yaşayan Bantu halkları,15yüzyıl dolaylarında altın ve demir işletmeciliğiyle tarıma dayalı gelişmiş devletler kurmuşlardıNüfus baskısı da onları güneye ve doğuya doğru yayılmaya itti18yüzyıla gelindiğinde Bantular kıtanın verimli doğu kuyıları ile bazı iç bölgelere yerleşmişlerdi18yüzyıl ortalarında güneydeki Bantu halklarının günümüzdeki dört grubu biçimlendiBunlar,Transvaal"in kuzeyi ile Rodezya"nın güneyindeki Limbalar ve Bavendalar daha doğuya Aşağı Limpopo Vadisi ile Mozambik "in güneyinde tarımla uğraşan Tongalar ,Draken Dağlarının doğusundaki zengin kıyı ovasında Anguniler,batıda ise Sotholardı

Avrupa yayılmacılığı 17yüzyıla değin Afrika"nın güneyiyle ilgilenmemiştiAncak 17yüzyılın ilk yarısında Hollanda Doğu Hindistan Kumpanyası,Ümit Burnunu dolaşarak Doğu Hint Adalarına ulaşan daha kısa bir yol bulmak için girişimler başlattı1652"de gemilere gerekli yardım ve ikmali sağlamak üzere Ümit Burnunda bir üs kurulduArdından kumpanya ucuz tarım ürünü elde edebilmek için buraya bağımsız çiftçiler gönderdiAma Kap yöresine yerleşenler 18yüzyıl başlarında kendilerinden beklenen işleve tepki duymaya başladılarKumpanya sınırlı bir pazarda ürün fiyatlarını sabit tutuyor,yerli halkla daha karlı alışverişe girişilmesini önlüyorduYörede yerleşmiş olanları kumpanyaya bağlı tutabilmek için,bölgeye köle getirtmek gibi çeşitli yollara başvurulduOysa özellikle genç kuşak gözünü kıtanın içlerine çevirmiştiYasak olmasına karşın bunlar yerlilerle ticarete ve avlanmaya başladılarKendi toplumlarını oluşturma yoluna gittilerBu yarı göçebe çiftçiler ( trekboeren) daha sonra doğu ve kuzeydoğuya,dha iye yağmur alan yörelere yayıldı

Boerler,karşılarına çıkan Koikoi kabilelerini kolaylıkla sürdüler ya da etkisizleştirdiler1770"lerde Büyük Balık Irmağına ulaşmış ve ilk kez Bantularla ilişki kurmuşlardıAma Bantular Koikoilerden daha güçlü ve örgütlüydüAyrıca onlar da artan nüfusları ve çoğalan hayvanları için yeni topraklar arıyorduBu nedenle iki topluluk arasında çatışma çıkması kaçınılmazdı1779"da Kap Kolonisi"nin doğu sınırı boyunca Kap Sınır Savaşları patlak verdiDoğu Hindistan Kumpanyası bu dönemde bölgeye askeri yardımda bulunmaya hazır olmadığı gibi istekli de değildiSavunma amacıyla örgütlenen Boerler 1795"te bağımsız bir cumhuriyet kurdularFransa"yla savaş halinde olan İngiltere aynı yıl Felemenki işgal ettive Fransız savaş gemilerinin Ümit Burnundan dolaşımını engellemek amacıyla Kap"a el koyduKap daha sonra Batavya Cumhuriyet"ine geri verildiyse de,1814"te resmen İngiltere"ye geçti

İngilizler Kap"ı ele geçirdikten sonra yörede düzeni yerleştirmeye giriştilerBoerlerin Afrika yerlileriyle sürdüğü alışveriş ve toprak devirleri 1828"den sonra denetim altına alındıDış müdahale olmadan,başlarına buyruk yaşamak isteyen Boerler,yeni ve bağımsız yerleşmeler kurmak üzere 1836"da Highveld"e ve Natal"ın güneyine göç etmeye başladılarÖnlerine çıkan Bandebele topluluklarını kuzeye doğru sürdüler,Zulularla kanlı savaşlara giriştikten sonra 1839"da Natal Cumhuruyet"ini kurdularNatal"ın bağımsız bir hükümetçe denetlenmesini istemeyen ayrıca Boer yayılmasının sınır kabileleri üzerindeki olumsuz etkilerinden de korkan İngiltere 1843"te Natal"ı ilhak ettiAndries Pretorius"un önderliğindeki Boerler,Highveld"e çekildiİngiliz hükemeti 1852"de Transvaal ve Vaal -Oranj bölgesinde yerleşenlerin bağımsızlığını tanımayı kabul etti






Kaynak:AnaBritamnnica cilt 1 den frmsinsinet için derlenmiştir

__________________