Cevap : Akarsu Aşındırma ve Biriktirme Şekilleri

**Şengül Şirin** · 04-19-2011

AKARSU AŞINDIRMASI

Akarsu aşındırması,akan bir su kütlesinin doğal akarsu ya da ırmak yatakları üstündeki fiziksel etkisi

Bu etki,akarsuyun yaladığı yüzeylerdeki toprak katmanlarının sürüklenerek arazinin çıplaklaşmasında ve ufalanmış taş parçalarını eğim aşağı taşımasında çok önemli rol oynar

Dağların aşınması ovaların ve başka yer biçimlerinin oluşumu büyük ölçüde akarsuların ürünüdür

Akarsu çığırlarında biriken yağmur suları yalnızca toprağı aşındırmakla kalmaz ,bu aşınmanın etkisiyle ufalanan toprak ve taş parçaları da akarsularla sürüklenerek vadilere biçim verir

Bir ırmağın suları hiçbir zaman saf su değildir

Gözle görülmese de,içinde her zaman ve çözünmüş halde,ya asıltı halinde ya da akarsu tabanı boyunca sürüklenen,organik ve inorganik maddeler bulunur

Bir yandan da bu maddelerin mekanik ve kemyasal aşındırmasıyla dik ve yüksek yamaçlı dar kanyonlar oyulurken,bir yandan da akarsuyun çığırı boyunca tortulların birikmesiyle geniş alüvyon
ovaları,birikinti yelpazeleri ,taşkın ovaları ya da deltalar ortaya çıkar

Bir akarsuyun yatağı içindeki akışı,bütün çığırı boyunca ve her zaman aynı değildir

Akışın özelliği ,su kütlesiyle sürüklenen parçacıkların hareketine göre tanımlanır

Su katmanlarının birbirine karışmaksızın akıp gittiği ve akışa karşı direncin yalnızca ağdalılık sürtünmesinden kaynaklandığı durumlarda katmanlı
(laminer) akış söz konusudur

Burgaçlı akıçta ise sürüklenen parçacıklar bir burgaç hareketiyle dönerek,suların ana akış yönünde birbirine karışmasına yol açar

Bir akışın burgaçlı ya da burgaçsız olarak nitelenmesi ,akışkan ortamın özelliklerini ve akarsu yatağının yapısını belirten Reynold sayısına bağlıdır

Bu sayı ,akarsu yatağının uzunluğuna bağlı olan eylemsizlik kuvvetleri ile ağdalılık kuvvetleri arasındaki oranın ölçülmesiyle bulunur

Bu tanım gereğince,akış hızının akışa karşı koyan sürtünme kuvvetlerinden daha büyük olduğu kesimlerde burgaçlı akış görülür

Kaynak:AnaBritannica cilt 1 frmsinsi

net için derlenmiştir

04-19-2011	#2
Şengül Şirin	Cevap : Akarsu Aşındırma ve Biriktirme Şekilleri AKARSU AŞINDIRMASI Akarsu aşındırması,akan bir su kütlesinin doğal akarsu ya da ırmak yatakları üstündeki fiziksel etkisiBu etki,akarsuyun yaladığı yüzeylerdeki toprak katmanlarının sürüklenerek arazinin çıplaklaşmasında ve ufalanmış taş parçalarını eğim aşağı taşımasında çok önemli rol oynarDağların aşınması ovaların ve başka yer biçimlerinin oluşumu büyük ölçüde akarsuların ürünüdürAkarsu çığırlarında biriken yağmur suları yalnızca toprağı aşındırmakla kalmaz ,bu aşınmanın etkisiyle ufalanan toprak ve taş parçaları da akarsularla sürüklenerek vadilere biçim verir Bir ırmağın suları hiçbir zaman saf su değildirGözle görülmese de,içinde her zaman ve çözünmüş halde,ya asıltı halinde ya da akarsu tabanı boyunca sürüklenen,organik ve inorganik maddeler bulunurBir yandan da bu maddelerin mekanik ve kemyasal aşındırmasıyla dik ve yüksek yamaçlı dar kanyonlar oyulurken,bir yandan da akarsuyun çığırı boyunca tortulların birikmesiyle geniş alüvyon ovaları,birikinti yelpazeleri ,taşkın ovaları ya da deltalar ortaya çıkarBir akarsuyun yatağı içindeki akışı,bütün çığırı boyunca ve her zaman aynı değildirAkışın özelliği ,su kütlesiyle sürüklenen parçacıkların hareketine göre tanımlanır Su katmanlarının birbirine karışmaksızın akıp gittiği ve akışa karşı direncin yalnızca ağdalılık sürtünmesinden kaynaklandığı durumlarda katmanlı (laminer) akış söz konusudurBurgaçlı akıçta ise sürüklenen parçacıklar bir burgaç hareketiyle dönerek,suların ana akış yönünde birbirine karışmasına yol açarBir akışın burgaçlı ya da burgaçsız olarak nitelenmesi ,akışkan ortamın özelliklerini ve akarsu yatağının yapısını belirten Reynold sayısına bağlıdırBu sayı ,akarsu yatağının uzunluğuna bağlı olan eylemsizlik kuvvetleri ile ağdalılık kuvvetleri arasındaki oranın ölçülmesiyle bulunurBu tanım gereğince,akış hızının akışa karşı koyan sürtünme kuvvetlerinden daha büyük olduğu kesimlerde burgaçlı akış görülür Kaynak:AnaBritannica cilt 1 frmsinsinet için derlenmiştir __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır