Nükleer Enerji Nedir?Nükleer Enerji Sözlüğü

**Şengül Şirin** · 03-29-2011

Nükleer Enerji Nedir?

Bir nükleer tepkimede, yani herhangi bir atom çekirdeğinde bazı değişikliklere yol açan bir tepkimede açığa çıkan enerjiye nükleer enerji ya da çekirdek enerjisi denir

Nükleer enerji uranyum ve plütonyum gibi radyoaktif bir elementin çekirdeğinin değiştirilmesiyle elde edilir

Bu işleme nükleer bölünme denir

Atom bir nötron tanesiyle patlatılarak bölünür

Uranyum atamunun bu şekilde bölündüğü her seferde enerji açığa çıkar

Ayrıca üç tane daha fazla nötron üretir ve bu nötronlar sonradan diğer atomların bölünmesinde rol oynar

Bu olaya da zincirleeme reaksiyon denir

Çünkü bir kez bölünmeye başladığında, çok büyük bir enerji açığa çıkana kadar bölünmeye devam eder

Bir nükleer güç istasyonunda bu bölünme dikkate alınıp izlenmelidir

Aksi taktirde çevreye çok büyük zararlar verebilir

Nükleer Enerji Sözlüğü

Ağır su: Hidrojen yerine döteryum atomlarından oluşan su (D2O)

Alfa bozunması: Kararsız bir çekirdeğin helyum-4 çekirdeği ışıyarak bozunması

Alfa ışını: Alfa parçacıklarından oluşan ışın

Altkritik: Nötron sayısının nesilden nesile azalması hali

Arka cephe: Nükleer yakıt döngüsünün, yakıtın reaktörde kullanılmasından sonraki aşamaları

Atom kütle birimi: Durağan halde ve temel enerji düzeyindeki bir 6C12 izotopunun kütlesinin 12’de biri

Atom numarası: Çekirdekteki proton sayısı; Z ile gösterilir, çekirdeğin hangi elemente ait olduğunu belirler

Bağ enerjisi: Bir sistemi parçalarına, örneğin bir çekirdeği proton ve nötronlarına ayırmak için gereken enerji miktarı

Beta bozunması: Kararsız bir çekirdeğin elektron (e-) veya pozitron (e+) ışıyarak bozunması

Beta ışını: Elektron veya pozitronlardan oluşan ışın

BWR: Kaynar su reaktörü (‘Boiling Water Reactor’)

Çekirdekçik: Proton veya nötron

Doğurgan çekirdek: Kendisi fisil olmamakla beraber, bir nötron yuttuktan sonra fisil olan bir başka çekirdeğe dönüşebilen çekirdek

Elektron volt (eV): Bir elektronun, 1 voltluk gerilimin üzerinden düşürülmesi halinde kazandığı kinetik enerji miktarı

Fisil çekirdek: Hızlı veya yavaş nötron isabetiyle parçalanabilen çekirdek

Fizyon: Büyük bir çekirdeğin parçalanması

Fizyon ürünü: Ağır bir çekirdeğin parçalanması sonucundan açığa çıkan, orta ağırlıkta iki çekirdek

Füzyon: İki çekirdeğin kaynaşması

Gama bozunması: Kararsız bir çekirdeğin yüksek enerjili bir foton ışıyarak bozunması

Gama ışını: Yüksek enerjili foton

GCR: Gaz soğutmalı reaktör (‘Gas Cooled Reactor’)

Güçlü kuvvet: Çekirdekteki nötronlarla protonları bir arada tutan kuvvet türü

Hızlı reaktör: Nötronların ortalama enerjisinin yüksek olduğu reaktör

Hızlı üretken: Tükettiğinden fazla fisil çekirdek üreten hızlı reaktör

İzotop: Aynı sayıda proton içerdiklerinden dolayı aynı elemente ait olmakla berabar, nötron sayıları farklı olan çekirdekler

Kelvin: Büyüklüğü santigrad dereceye eşit olan (1 K = 1 °C), fakat başlangıç değeri -273,17 °C’ye karşılık gelen, mutlak sıcaklık ölçeği

(°C= K -273,15)
KeV: Kilo elektron volt

Kontrol çubukları: Reaktördeki zincirleme tepkimenin seyrini yöneten, nötron soğurucu çubuklar

Kritiklik: Nötron sayısının nesilde nesile aynı kalması hali

Kuark: Maddenin yapısı modellerine göre, nötron ve protonları oluşturan temel parçacıklar

Kullanılmış yakıt: Reaktörden çıkartılan yakıt

Kütle numarası: Çekirdekteki protonlarla nötronların toplam sayısı, yani çekirdekçik sayısı

LWR: Hafif su reaktörü (‘Light Water Reactor’)

MeV: Milyon elektron volt

Nükleer radyasyon: Kararsız çekirdekler tarafından salınan alfa, beta veya gama ışınları

Nükleer reaktör: Çekirdek tepkimelerine dayalı olarak enerji üreten sistem

Ön cephe: Nükleer yakıt döngüsünün, yakıtın reaktörde kullanılmasına kadarki aşamaları

PHWR: Basınçlı Ağır Su Reaktörü (‘Pressurized Heavy Water Reactor’)

PWR: Basınçlı Su Reaktörü (‘Pressurized Water Reactor’)

Plazma: Maddenin çok yüksek sıcaklıklardaki, artı yüklü çekirdeklerle eksi yüklü elektronlara ayrışmış gaz hali

Pozitron: Artı yüklü elektron, e+ veya β+ ile gösterilir

Radyasyon dozu: Radyasyonun yol açabileceği biyolojik hasarın düzeyinin ölçüsü

Radyoaktif çekirdek: Kararsız olduğu için bozunan çekirdek

Radyoaktivite: Kararsız çekirdeklerin bozunma süreci

Sievert: Radyasyon dozunun birimi, Sv ile gösterilir

Binde biri mSv’tir

Süperkritik: Nötron sayısının nesilden nesile artması hali

Temel enerji durumu: Bir çekirdek ya da atomun, olası en düşük enerji düzeyinde olması hali

Temel enerji düzeyi: Bir çekirdek ya da atomun, bulunabileceği en düşük enerji düzeyi

Termal reaktör: Nötronların ortalama enerjisinin düşük olduğu reaktör

Tokamak: Simit şeklindeki füzyon reaktörü tasarımı

Uyarılmış hal: Bir çekirdek ya da atomun, olası en düşük enerji düzeyinden daha yüksek bir enerji düzeyinde olması hali

Yarılanma ömrü: Kararsız bir çekirdek türü bozunurken, başlangıçtaki sayısının yarıya inmesine kadar geçen süre

Yeniden işleme: Kullanılmış yakıtın içeriğindeki işe yarar izotopların ayrıştırılması süreci

Zenginleştirme: Doğal uranyumdaki fisil uranyum-235 oranının arttırılması işlemi

Zincirleme tepkime: Fizyondan çıkan nötronların tekrar fizyona yol açmasıyla yeni nötronların ortaya çıkması durumu

03-29-2011	#1
Şengül Şirin	Nükleer Enerji Nedir?Nükleer Enerji Sözlüğü Nükleer Enerji Nedir? Bir nükleer tepkimede, yani herhangi bir atom çekirdeğinde bazı değişikliklere yol açan bir tepkimede açığa çıkan enerjiye nükleer enerji ya da çekirdek enerjisi denir Nükleer enerji uranyum ve plütonyum gibi radyoaktif bir elementin çekirdeğinin değiştirilmesiyle elde edilir Bu işleme nükleer bölünme denir Atom bir nötron tanesiyle patlatılarak bölünürUranyum atamunun bu şekilde bölündüğü her seferde enerji açığa çıkar Ayrıca üç tane daha fazla nötron üretir ve bu nötronlar sonradan diğer atomların bölünmesinde rol oynar Bu olaya da zincirleeme reaksiyon denir Çünkü bir kez bölünmeye başladığında, çok büyük bir enerji açığa çıkana kadar bölünmeye devam eder Bir nükleer güç istasyonunda bu bölünme dikkate alınıp izlenmelidir Aksi taktirde çevreye çok büyük zararlar verebilir Nükleer Enerji Sözlüğü Ağır su: Hidrojen yerine döteryum atomlarından oluşan su (D2O) Alfa bozunması: Kararsız bir çekirdeğin helyum-4 çekirdeği ışıyarak bozunması Alfa ışını: Alfa parçacıklarından oluşan ışın Altkritik: Nötron sayısının nesilden nesile azalması hali Arka cephe: Nükleer yakıt döngüsünün, yakıtın reaktörde kullanılmasından sonraki aşamaları Atom kütle birimi: Durağan halde ve temel enerji düzeyindeki bir 6C12 izotopunun kütlesinin 12’de biri Atom numarası: Çekirdekteki proton sayısı; Z ile gösterilir, çekirdeğin hangi elemente ait olduğunu belirler Bağ enerjisi: Bir sistemi parçalarına, örneğin bir çekirdeği proton ve nötronlarına ayırmak için gereken enerji miktarı Beta bozunması: Kararsız bir çekirdeğin elektron (e-) veya pozitron (e+) ışıyarak bozunması Beta ışını: Elektron veya pozitronlardan oluşan ışın BWR: Kaynar su reaktörü (‘Boiling Water Reactor’) Çekirdekçik: Proton veya nötron Doğurgan çekirdek: Kendisi fisil olmamakla beraber, bir nötron yuttuktan sonra fisil olan bir başka çekirdeğe dönüşebilen çekirdek Elektron volt (eV): Bir elektronun, 1 voltluk gerilimin üzerinden düşürülmesi halinde kazandığı kinetik enerji miktarı Fisil çekirdek: Hızlı veya yavaş nötron isabetiyle parçalanabilen çekirdek Fizyon: Büyük bir çekirdeğin parçalanması Fizyon ürünü: Ağır bir çekirdeğin parçalanması sonucundan açığa çıkan, orta ağırlıkta iki çekirdek Füzyon: İki çekirdeğin kaynaşması Gama bozunması: Kararsız bir çekirdeğin yüksek enerjili bir foton ışıyarak bozunması Gama ışını: Yüksek enerjili foton GCR: Gaz soğutmalı reaktör (‘Gas Cooled Reactor’) Güçlü kuvvet: Çekirdekteki nötronlarla protonları bir arada tutan kuvvet türü Hızlı reaktör: Nötronların ortalama enerjisinin yüksek olduğu reaktör Hızlı üretken: Tükettiğinden fazla fisil çekirdek üreten hızlı reaktör İzotop: Aynı sayıda proton içerdiklerinden dolayı aynı elemente ait olmakla berabar, nötron sayıları farklı olan çekirdekler Kelvin: Büyüklüğü santigrad dereceye eşit olan (1 K = 1 °C), fakat başlangıç değeri -273,17 °C’ye karşılık gelen, mutlak sıcaklık ölçeği (°C= K -273,15) KeV: Kilo elektron volt Kontrol çubukları: Reaktördeki zincirleme tepkimenin seyrini yöneten, nötron soğurucu çubuklar Kritiklik: Nötron sayısının nesilde nesile aynı kalması hali Kuark: Maddenin yapısı modellerine göre, nötron ve protonları oluşturan temel parçacıklar Kullanılmış yakıt: Reaktörden çıkartılan yakıt Kütle numarası: Çekirdekteki protonlarla nötronların toplam sayısı, yani çekirdekçik sayısı LWR: Hafif su reaktörü (‘Light Water Reactor’) MeV: Milyon elektron volt Nükleer radyasyon: Kararsız çekirdekler tarafından salınan alfa, beta veya gama ışınları Nükleer reaktör: Çekirdek tepkimelerine dayalı olarak enerji üreten sistem Ön cephe: Nükleer yakıt döngüsünün, yakıtın reaktörde kullanılmasına kadarki aşamaları PHWR: Basınçlı Ağır Su Reaktörü (‘Pressurized Heavy Water Reactor’) PWR: Basınçlı Su Reaktörü (‘Pressurized Water Reactor’) Plazma: Maddenin çok yüksek sıcaklıklardaki, artı yüklü çekirdeklerle eksi yüklü elektronlara ayrışmış gaz hali Pozitron: Artı yüklü elektron, e+ veya β+ ile gösterilir Radyasyon dozu: Radyasyonun yol açabileceği biyolojik hasarın düzeyinin ölçüsü Radyoaktif çekirdek: Kararsız olduğu için bozunan çekirdek Radyoaktivite: Kararsız çekirdeklerin bozunma süreci Sievert: Radyasyon dozunun birimi, Sv ile gösterilir Binde biri mSv’tir Süperkritik: Nötron sayısının nesilden nesile artması hali Temel enerji durumu: Bir çekirdek ya da atomun, olası en düşük enerji düzeyinde olması hali Temel enerji düzeyi: Bir çekirdek ya da atomun, bulunabileceği en düşük enerji düzeyi Termal reaktör: Nötronların ortalama enerjisinin düşük olduğu reaktör Tokamak: Simit şeklindeki füzyon reaktörü tasarımı Uyarılmış hal: Bir çekirdek ya da atomun, olası en düşük enerji düzeyinden daha yüksek bir enerji düzeyinde olması hali Yarılanma ömrü: Kararsız bir çekirdek türü bozunurken, başlangıçtaki sayısının yarıya inmesine kadar geçen süre Yeniden işleme: Kullanılmış yakıtın içeriğindeki işe yarar izotopların ayrıştırılması süreci Zenginleştirme: Doğal uranyumdaki fisil uranyum-235 oranının arttırılması işlemi Zincirleme tepkime: Fizyondan çıkan nötronların tekrar fizyona yol açmasıyla yeni nötronların ortaya çıkması durumu __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır