Şengül Şirin
|
Cevap : Tarım Ürünlerinde Bağkur Prim Tevkifatı 08.05.2008 Yeni Uygulama
T C
YARGITAY
10 HUKUK DAİRESİ
Esas No
2002/9460
Karar No
2002/9997
Tarihi
23 12 2002
İLGİLİ MEVZUAT
2926-TARIMDA KENDİ ADINA VE HESABINA ÇALIŞANLAR SOSYAL SİGORTALAR KANUNU/36/5/9
KAVRAMLAR
ÖLÜM AYLIĞI BAĞLANMASI
TARIM BAĞKUR SİGORTALILIĞIN TESCİLİ
KANUNA TABİ SİGORTALILIK
TARIM BAĞ
BAĞKUR SİGORTALILIĞIN TESCİLİ
ÖZET
2926 SAYILI KANUNUN 36 MADDESİ UYARINCA ADINA SİGORTA PRİMİ KESİNTİSİ YAPILARAK KURUMA YATIRILMASI İLE BU KİŞİNİN KENDİ ADINA BAĞIMSIZ OLARAK TARIM FAALİYETİNDE BULUNDUĞUNU KURUM ÖĞRENDİĞİNDEN, KANUNA TABİ SİGORTALILIĞIN, İLK TEVKİFATIN YAPILDIĞI TARİHİ TAKİP EDEN AY BAŞINDAN İTİBAREN BAŞLADIĞI KABUL EDİLMELİDİR
DAVA : Davacı, eşi Yaşar'ın Tarım Bağ-Kur tescilinin 18 4 1994 tarihine kaydırılmasına ve ölüm aylığı bağlanmasına karar verilmesini istemiştir Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde davanın reddine karar vermiştir Hükmün, davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve tetkik hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi:
KARAR : 2926 sayılı Kanuna tabi kişilerce 36 maddede sayılan Kurum, Şirket, işletme veya gerçek kişilere satılan ürün bedellerinden prim borcuna mahsuben %1 oranında kesinti yapılması ve bu kesintilerin anılan gerçek ve tüzel kişilerce ertesi ayın 20 günü akşamına kadar Bağ-Kur'a intikal ettirilmesi gerekir 2926 sayılı Yasanın resen tescil ile ilgili 9 maddesinde yeralan "Bu kanuna göre sigortalı sayılanlardan, sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren üç ay içinde Kuruma kayıt ve tescillerini yaptırmayanların tescil işlemleri Kurumca resen yapılır"" hükmünün açıkça 2 maddeye göre Kanun kapsamında sayılan sigortalıların Kurumca resen tescil edilmeleri zorunluluğunu öngördüğü anlaşılmaktadır Kaldı ki 5 maddede Tarım Bağ-Kur sigortalılığının zorunlu olduğu, sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçilemeyeceği ve kaçınılamayacağı ifade edilmiştir Ürün bedellerinden davacının ölü eşi Yaşar adına sigorta primi olarak 1995, 1997, 1998, 1999 yıllarında 36 maddeye göre kesinti yapıldığı tartışmasızdır
Yukarıda açıklanan 9 madde hükmü karşısında, Yaşar adına yatırılan prim tahsilatlarıyla bu kişinin kendi adına bağımsız olarak tarım faaliyetinde bulunduğunu Kurum öğrendiğinden adı geçeni resen tescil etmesinde yasal zorunluluk vardır Hal böyle olunca Yaşar'ın 2926 sayılı Kanuna tabi sigortalılığının ilk tevkifatın yapıldığı 18 4 1995 tarihini takip eden aybaşı olan 01 05 1995 tarihinden itibaren başladığı kabul edilmelidir Ölüm aylığı tahsis talebine gelince, tevkifat suretiyle tahsil edilen miktarın 34/2 maddeye göre birinci basamak üzerinden ne kadar prim ödeme gün sayısına tekabül ettiğinin konuda uzman bilirkişi vasıtasıyla tespit edilmesi ve davacıya ölüm aylığı bağlanması için öngörülen yasal koşulların oluşup oluşmadığı araştırılmalıdır
Mahkemenin yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda yargılama yaparak varılacak sonuca göre bir karar vermesi gerekirken, yetersiz bilirkişi raporuna dayanarak eksik inceleme sonucu yazılı şekilde davanın reddine karar vermesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir O halde davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle ( BOZULMASINA ), temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 23 12 2002 gününde oybirliğiyle karar verildi
-----------
T C
YARGITAY
21 HUKUK DAİRESİ
Esas No
2005/6964
Karar No
2005/13253
Tarihi
15 12 2005
İLGİLİ MEVZUAT
2926-TARIMDA KENDİ ADINA VE HESABINA ÇALIŞANLAR SOSYAL SİGORTALAR KANUNU/36/5/7/9
KAVRAMLAR
TARIM BAĞKUR SİGORTALIĞININ TESPİTİ
KAYIT VE TESCİL BAŞVURUSU
ÖZET
DAVACI, TARIM BAĞ-KUR SİGORTALISI OLDUĞUNUN TESPİTİNE KARAR VERİLMESİNİ TALEP ETMİŞTİR DAVANIN YASAL DAYANAĞINI OLUŞTURAN 2926 SK'DA 506 SK'DAKİ 79 MADDEYE PARALEL BİR DÜZENLEME BULUNMAMAKTADIR TARIM BAĞ-KUR SİGORTALISI SAYILANLAR, SİGORTALI SAYILDIKLARI TARİHTEN İTİBAREN EN GEÇ ÜÇ AY İÇİNDE KURUMA BAŞVURARAK KAYIT VE TESCİL YAPTIRMAK ZORUNDADIRLAR ÜRÜN BEDELLERİNDEN PRİM TEVKİF EDİLEREK YATIRILMIŞ İSE KAYIT VE TESCİL İÇİN BAŞVURU ŞARTI ARANMAZ ELDEKİ DAVADA DA ÜRÜN BEDELLERİNDEN PRİM TEVKİF EDİLEREK DAVACI ADINA BAĞ-KUR'A YATIRILMIŞTIR BU DURUMDA PRİM KESİNTİSİNİN YAPILDIĞI TARİHİ TAKİP EDEN AY BAŞINDAN İTİBAREN DAVACININ TARIM BAĞ-KUR SİGORTALISI OLDUĞUNUN TESPİTİNE KARAR VERİLMESİ GEREKİR
Davacı, zirai faaliyetinin devam ettiği hizmetlerin başlangıç tarihinden itibaren Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine karar verilmesini istemiştir
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir
Hükmün, davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi Z A tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi:
KARAR : Davacı, 1991 yılının Mart ayından bu yana 2926 Sayılı Yasaya göre tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitini istemiştir Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş ise de, bu sonuç usul ve yasaya uygun bulunmamaktadır
Gerçekten, davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 Sayılı Yasada 506 Sayılı Yasanın 79 maddesine koşut geçmiş tarım Bağ-Kur hizmetlerinin tespitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir
Somut olayda, davacı 08 05 2001 tarihli giriş bildirgesi ile davalı kurum tarafından 01 06 2001 tarihinden itibaren tarım Bağ-Kur sigortalısı olarak tescil edilmiştir Ayrıca, 2926 Sayılı Yasanın 7 maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde kuruma başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar Anılan yasanın 5 maddesi ile 7 maddede belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden ay başından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir
Ancak, dosya içerisinde mevcut Çukobirlik Mihmandar Pamuk Tarım Satış Kooperatifi'nin 10 12 2004 tarihli yazısının içeriğinden davacıyla ilgili olarak 26 09 1999, 03 10 1999 ve 23 03 2000 tarihlerinde Bağ-Kur prim tevkifatları yapıldığı anlaşılmaktadır 2926 Sayılı Yasanın 2 ve 3 maddeleri kapsamında kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 50 yaşını dolduran kadınlarla, 55 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım Bağ-Kur sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip, kaçınmak mümkün değildir Her ne kadar, aynı yasanın 5 maddesi hükmünde, yasal süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı öngörülmüş ise de, re'sen tescil başlığını taşıyan 9 maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde kuruma kayıt ve tescillerini yaptırmayanların tescil işlemlerinin kurumca re 'sen yapılması gerekmektedir 2926 Sayılı Yasanın 36 maddesi kapsamında kurumun prim alacaklarını Bakanlar Kurulu kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür
Bu bağlamda 2 madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek Bağ-Kur'a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kuruma başvuru olmasa dahi bahse konu biçimde prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır Davaya konu olayda da, davacının 26 09 1999 tarihinden itibaren tarımsal faaliyetine ilişkin olarak primleri ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek adına Bağ-Kur hesabına yatırılmıştır Bağ-Kur'un iş bu prim ödemesine rağmen, sigortalıyı resen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği resen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir Davalı kurumun Anayasa'dan kaynaklanan sosyal güvenlik görevini gereği gibi yapmamasının sonuçlarının sigortalıya yükletilerek, davacının bu süredeki sigortalılığının geçersiz sayılması Medeni Kanun'un 2 maddesinde öngörülen genel nitelikteki afaki iyi niyet kuralları ile de bağdaşmamaktadır
Öte yandan, 2926 Sayılı Yasanın 10 maddesine göre, tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olan belge ve kayıtların da davacı adına bulunduğu ortadadır Bu durumda, davacıdan ilk Bağ-Kur primi kesintisinin ( tevkifatın ) yapıldığı 26 09 1999 tarihini takip eden ay başından itibaren davacının tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır
SONUÇ : Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine 15 12 2005 gününde oybirliğiyle karar verildi
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|