Anlamdaş Kelime Nedir?Eş Anlamlı Sözcükler (Eş Anlamlı Kelimeler)/Eş Anlamlı Sözcükler ve Örnek Cümleler

**Şengül Şirin** · 01-02-2011

Anlamdaş Kelime Nedir?

Yazılış ve söylenişleri farklı, anlamları aynı olan sözcüklere “eş anlamlı sözcükler” denir

NOT: Eş anlamlı sözcükler arasında hiçbir anlam farkı yoktur

Eş Anlamlı Sözcükler (Eş Anlamlı Kelimeler)

Aynı varlık ya da kavramı karşılayan farklı sözcüklere “eş anlamlı sözcükler” denir

Eş anlamlı sözcüklerin yazılışları farklı, anlamları ise aynıdır

Eşanlamlı sözcükler aynı kavramı karşılar, birbirinin yerine kullanılabilir; aralarında hiçbir anlam farkı yoktur

Genellikle bir dile başka dillerden gelen sözcükler ile o dilin kendi söz varlığındaki sözcükler arasında eş anlamlılık görülür

Eş Anlamlı Kelimeler

Eş Anlamlı Kelimelere Örnek

ev-konut,
imtihan-sınav,
mektep-okul,
hürriyet-özgürlük,
bellek-hafıza,
cevap-yanıt,
kıla-vuz-rehber,
amaç-gaye-hedef-maksat,
kaybetmek-yitirmek

sözcükleri aynı anlamda kullanıldığında eş anlamlıdır

Eş Anlamlı Kelimelerin Kullanılışı

Ancak bir sözcüğün başka bir sözcükle eşanlamlı olup olmadığını cümledeki kullanımına göre belirlemek daha doğru olur

Örneğin “kara” sözcüğünün eş anlamlısı “siyah”tır

Ancak;
* “Onun gibi kara gün dostu adam az bulunur

”
cümlesinde “kara” sözcüğünün eş anlamlısı “siyah” değil, “kötü”dür

* “Bu soruların tıpkısını geçen yılki sınavda da sormuşlar

”
* “Bu kalem, benim masamdakinin aynısıydı

”
Bu cümlelerde geçen “tıpkısı” ve “aynısı” sözcükleri aynı anlamdadır

* “Odasındaki el dokuması, değerli halıları toplamış

”
* “Kıymetli eşyalarını ayrı bir kutuya yerleştirmiş

”
Bu cümlelerde geçen “değerli” ve “kıymetli” sözcükleri Eş Anlamlı kelimelerdir

* “O eskiden güçlü bir çocuktu

”
* “Pehlivanlardan kısa boylu olanı daha kuvvetliydi

”
Bu cümlelerde geçen “güçlü” ve “kuvvetli” sözcükleri anlamdaş sözcüklerdir

Eşanlamlılık farklı sözcüklerin aynı anlama gelmesiyle olabileceği gibi, aynı sözcüğün farklı cümlelerde aynı anlama gelmesiyle de olabilir

Örneğin “batmak” sözcüğünü farklı cümlelerde kullanalım:
I

Ülkenin en ünlü turizm şirketi batmış

II

Çamurda oynayan çocuğun üstü başı batmış

III

Onun bu sözleri bana battı

IV

Kayıklardan biri gölün bu bölümünde batmış

V

Okyanusta çarpışan gemiler batmış

“Batmak” sözcüğü I

cümlede “iflas etmek”, II

cümlede “kirlenmek”, III

cümlede, “dokunmak, rahatsız etmek” anlamında kullanılmıştır

IV

ve V

cümlede ise “bir sıvının üstündeyken içine gömülmek” anlamında kullanılmıştır

O halde bu cümlelerde “batmak” sözcüğünün sadece IV

ve V

cümledeki kullanımları anlamdaş sözcüklerdir

Eş Anlamlı Sözcükler ve Örnek Cümleler

güçlü – kuvvetli
değerli – kıymetli
beyaz – ak
öykü – hikâye
duygu – his
yıl – sene
konuk – misafir
bencil – egoist
ayrım – fark
ayrıntı – detay
öğretmen – muallim
öğrenci – talebe
dil – lisan
görev – vazife
sınav – imtihan
ad – isim
dize – mısra
deneyim – tecrübe
armağan – hediye
yanlış – hata
soru – sual
uslu – akıllı
okul – mektep
sözcük – kelime
basınç – tazyik
kişi – şahıs
gezi – seyahat
gezgin – seyyah
özverili – fedakâr

O eskiden güçlü bir çocuktu

Güreşçimiz rakibinden daha kuvvetli

Annesine çok değerli bir hediye almış

Kıymetli eşyalarını bir kutuya yerleştirdi

O yıllarda köyümüzde mektep yoktu

Okul, kişiyi pek çok yönden eğitir

Öğretmenlik mesleği, deneyim kazandıkça sevilir

Bu işte tecrübe kazanmak yıllar alır

Geçen ay izlediğim filmin adı bir türlü aklıma gelmiyor

Çocuk doğmadan isim kavgasına başladınız

Manilerde asıl duygu, son iki dizede verilir

İki mısradan oluşan nazım birimine beyit denir

Eş Anlamlı Kelimeler

Görünüş= Zevahir
Becerikli= Maharetli veya usta
Başarı= Muvaffakiyet
Egemenlik= Hükümranlık veya hâkimiyet
Bayındırlık = İmar
Doğa-Tabiat,
Muallim-Öğretmen,
Okul-Mektep,
Şart-Koşul,
Cebren-Zorla
Yorum > Tefsir
Bakış > Nazar
Haber > Bilgi
yaren=arkadaş
akran=yaşıt
yar=sevgili
Ablak= Yayvan ve dolgun
Şölen= Ziyafet
Cengaver= Şavaşçı
Bildirge= Beyanname
Söyleşi= Sohbet

01-02-2011	#1
Şengül Şirin	Anlamdaş Kelime Nedir?Eş Anlamlı Sözcükler (Eş Anlamlı Kelimeler)/Eş Anlamlı Sözcükler ve Örnek Cümleler Anlamdaş Kelime Nedir? Yazılış ve söylenişleri farklı, anlamları aynı olan sözcüklere “eş anlamlı sözcükler” denir NOT: Eş anlamlı sözcükler arasında hiçbir anlam farkı yoktur Eş Anlamlı Sözcükler (Eş Anlamlı Kelimeler) Aynı varlık ya da kavramı karşılayan farklı sözcüklere “eş anlamlı sözcükler” denir Eş anlamlı sözcüklerin yazılışları farklı, anlamları ise aynıdır Eşanlamlı sözcükler aynı kavramı karşılar, birbirinin yerine kullanılabilir; aralarında hiçbir anlam farkı yoktur Genellikle bir dile başka dillerden gelen sözcükler ile o dilin kendi söz varlığındaki sözcükler arasında eş anlamlılık görülür Eş Anlamlı Kelimeler Eş Anlamlı Kelimelere Örnek ev-konut, imtihan-sınav, mektep-okul, hürriyet-özgürlük, bellek-hafıza, cevap-yanıt, kıla-vuz-rehber, amaç-gaye-hedef-maksat, kaybetmek-yitirmek sözcükleri aynı anlamda kullanıldığında eş anlamlıdır Eş Anlamlı Kelimelerin Kullanılışı Ancak bir sözcüğün başka bir sözcükle eşanlamlı olup olmadığını cümledeki kullanımına göre belirlemek daha doğru olur Örneğin “kara” sözcüğünün eş anlamlısı “siyah”tır Ancak; * “Onun gibi kara gün dostu adam az bulunur” cümlesinde “kara” sözcüğünün eş anlamlısı “siyah” değil, “kötü”dür * “Bu soruların tıpkısını geçen yılki sınavda da sormuşlar” * “Bu kalem, benim masamdakinin aynısıydı” Bu cümlelerde geçen “tıpkısı” ve “aynısı” sözcükleri aynı anlamdadır * “Odasındaki el dokuması, değerli halıları toplamış” * “Kıymetli eşyalarını ayrı bir kutuya yerleştirmiş” Bu cümlelerde geçen “değerli” ve “kıymetli” sözcükleri Eş Anlamlı kelimelerdir * “O eskiden güçlü bir çocuktu” * “Pehlivanlardan kısa boylu olanı daha kuvvetliydi” Bu cümlelerde geçen “güçlü” ve “kuvvetli” sözcükleri anlamdaş sözcüklerdir Eşanlamlılık farklı sözcüklerin aynı anlama gelmesiyle olabileceği gibi, aynı sözcüğün farklı cümlelerde aynı anlama gelmesiyle de olabilir Örneğin “batmak” sözcüğünü farklı cümlelerde kullanalım: I Ülkenin en ünlü turizm şirketi batmış II Çamurda oynayan çocuğun üstü başı batmış III Onun bu sözleri bana battı IV Kayıklardan biri gölün bu bölümünde batmış V Okyanusta çarpışan gemiler batmış “Batmak” sözcüğü I cümlede “iflas etmek”, II cümlede “kirlenmek”, III cümlede, “dokunmak, rahatsız etmek” anlamında kullanılmıştır IV ve V cümlede ise “bir sıvının üstündeyken içine gömülmek” anlamında kullanılmıştır O halde bu cümlelerde “batmak” sözcüğünün sadece IV ve V cümledeki kullanımları anlamdaş sözcüklerdir Eş Anlamlı Sözcükler ve Örnek Cümleler güçlü – kuvvetli değerli – kıymetli beyaz – ak öykü – hikâye duygu – his yıl – sene konuk – misafir bencil – egoist ayrım – fark ayrıntı – detay öğretmen – muallim öğrenci – talebe dil – lisan görev – vazife sınav – imtihan ad – isim dize – mısra deneyim – tecrübe armağan – hediye yanlış – hata soru – sual uslu – akıllı okul – mektep sözcük – kelime basınç – tazyik kişi – şahıs gezi – seyahat gezgin – seyyah özverili – fedakâr O eskiden güçlü bir çocuktu Güreşçimiz rakibinden daha kuvvetli Annesine çok değerli bir hediye almış Kıymetli eşyalarını bir kutuya yerleştirdi O yıllarda köyümüzde mektep yoktu Okul, kişiyi pek çok yönden eğitir Öğretmenlik mesleği, deneyim kazandıkça sevilir Bu işte tecrübe kazanmak yıllar alır Geçen ay izlediğim filmin adı bir türlü aklıma gelmiyor Çocuk doğmadan isim kavgasına başladınız Manilerde asıl duygu, son iki dizede verilir İki mısradan oluşan nazım birimine beyit denir Eş Anlamlı Kelimeler Görünüş= Zevahir Becerikli= Maharetli veya usta Başarı= Muvaffakiyet Egemenlik= Hükümranlık veya hâkimiyet Bayındırlık = İmar Doğa-Tabiat, Muallim-Öğretmen, Okul-Mektep, Şart-Koşul, Cebren-Zorla Yorum > Tefsir Bakış > Nazar Haber > Bilgi yaren=arkadaş akran=yaşıt yar=sevgili Ablak= Yayvan ve dolgun Şölen= Ziyafet Cengaver= Şavaşçı Bildirge= Beyanname Söyleşi= Sohbet __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır