Şengül Şirin
|
Cevap : Padişahlarımız/ Yavuz Sultan Selim
Gerçekten, Sehzâde Ahmed, kardesi Selim’in, babasinin yerine tahta geçmesini bir türlü kabul edememisti O, gerek babasinin, gerekse devlet adamlarinin vaadleriyle kendisini Osmanli tahtinin tek varisi olarak biliyordu Tahti ele geçirmek için de her seyi yapmaya hazirdi Onun, devletin yönetimini ele geçirme faaliyetleri yüzünden Sultan Selim, Ahmed gailesini bertaraf etmek üzere hazirlanmak zorunda kalir Zira Ahmed, babasi II Bâyezid’in sagliginda hükümdar olmak üzere harekete geçmis, Üsküdar’a kadar gelmis, fakat yeniçerilerin müdahelesi sonunda geri dönerek Konya’ya çekilmis ve orada hükümdarligini ilan ederek her tarafa hükümler göndermeye baslamisti Ahmet Konya’da padisahligini ilan etmekle kalmamis, ayni zamanda oglu Alaeddin’i göndererek l9 Haziran l5l2′de Bursa’yi da ele geçirmisti
Alaeddin, Bursa Subasisi’ni öldürterek Hutbe ve Sikkeyi babasi Sultan Ahmed adina çevirtmek ister Fakat Bursa halki buna karsi direnerek Selim’e bagli olduklarini göstermeye ve ona itaat etmeye devam eder Lütfi Pasa, Alaeddin’in Bursa’da yaptiklarini çok özet bir sekilde su ifadelerle nakleder: “Sultan Alaeddin, Bursa’ya gelüp ve Bursa’yi zapt edüb subasisini ve Sultan Selim’e tabi olanlarin ekserin (çogunu) kiliçtan geçürüp ve mîrîye müteallik emvâli (mallari) zapt edüp ve sehirlisinden dahi nice mal ve menal alub ve babasi Sultan Ahmed adina Hutbe okudub” Lütfi Pasa’nin verdigi bu bilgi, Sehzâde Alaeddin’in, Bursa’da yaptiklarini ortaya koyup sergiledigi gibi, babasinin, hükümdar olarak vazifeyi deruhte etmesi halinde yapabilecegi isler hakkinda da bir ip ucu vermektedir Sehzâde Ahmed, böyle bir hareket karsisinda Selim’in sessiz kalmayacagini kestirmis olmali ki, yaninda bulunan ve kendisini destekleyen devlet adamlarinin tesviki ile yardim talebinde bulunmak üzere oglu Murad’i da Sah Ismail’e göndermisti Sah Ismail’in izniyle etrafinda 20 bin civarinda asker toplanir O da gelip Tokat taraflarinda halka eziyet etmeye baslar Ordusunda bulunan Kara Iskender, onun hem komutani hem de akil hocasi idi Öbür taraftan Sah Ismail’in adami Nur Ali de etrafi yakip yikiyor ve ” Il ü gün Sah Ismail’indir” diye ilan ediyordu
Sehzâde Ahmed ve ogullarinin hareketleri, halk üzerinde çok kötü tesirler meydana getirmeye baslar Zira halk, daha önce alismis oldugu sukûnet, devlete güvenme ve haksiz bir sekilde vergi vermeme prensipleri artik ortadan kaldirilmis, idareyi ele geçirmek isteyen bu insanlarin keyfine göre vergi vermek ve onlara hizmet etmekle yükümlü tutulmustu
Öbür taraftan Yavuz Sultan Selim, Kefe’de bulunan oglu Süleyman’i Istanbul’a çagirip onu, yerine Kaim-i makam (Kaymakam) biraktiktan sonra askerini toplayip durumun enine boyuna tartisilmasi için müzakere açar ve der ki: ” Babama söz vermistim, kardeslerim rahat durduklari müddetçe onlara dokunmayacaktim Fakat görüyorsunuz, memleket ne hale geldi? Benim arzum sonuna kadar bunlarla savasmak ve memleketi bunlardan kurtarmaktir” Bu arada kardesi Ahmed’e de bu durumdan vaz geçmesi için bir mektup yazip ileri gelen devlet adamlarindan biri ile gönderir Fakat Ahmed, basina toplamis oldugu Turgutlu ve Varsak askeri ile Selim’in bu baris teklifini kabul etmeyip isyana devam eder Bundan sonra, devlet erkâninin tamami, Selim’i destekler Selim’in arzusu üzerine Istanbul’dan Anadolu’ya geçilir l5 Cemaziyelevvel 9l8 (29 Temmuz l5l2 )’de Bursa üzerine gidilir Halk tarafindan sehri terk etmeye mecbur birakilan Alaeddin, çekilmek zorunda kalmisti
Bu esnada Ankara’da bulunan Ahmed, Amasya’ya geri dönmüs ise de Amasya Sancakbeyi Mustafa Pasa’nin, sehrin kapilarini açmamasi ve bu arada Ankara’ya kadar ilerleyen Yavuz Sultan Selim’in kuvvetleri tarafindan takip edildiginden doguya dogru kaçmaya devam eder Darende ve Malatya’yi geçip oradan Misir Sultani veya Sah Ismail’e siginmak ister Yavuz Selim’in, takibi için gönderdigi Malkoçoglu Tur Ali Bey, pesinden Darende ve Malatya’ya kadar gelirTur Ali Bey, buradan Yavuz Selim’e bir mektup yazarak Memlûk topraklarina girip girmeme hususunda fikrini sorar Bunun üzerine Yavuz Selim, Memlûk topraklarina girmeden geri dönmesini ister Tur Ali Bey, oradan Sivas’a gelir Bursa’dan Ankara’ya gelmis olan Yavuz Selim de kisin yaklasmasi üzerine Bursa’ya döner Ahmed, Darende’den Yavuz’a bir mektup gönderir Mektubunda kendisinin yabanci bir devlete iltica etmesinin Osmanli Devleti için büyük bir utanç vesilesi olacagini bildirerek anlasma teklifinde bulunur Bu mektuba karsilik veren Yavuz Sultan Selim, onun bu teklifini red ederek sadece Müslüman bir devlette kalabilecegini bildirerek bu sartla her türlü ihtiyacinin karsilanacagini söylemisti Bu siralarda, Amasya’yi zapteden Ahmed’i ani bir baskin ile ele geçirme tesebbüsü de sonuçsuz kalmisti Bununla beraber Yavuz Sultan Selim, Ahmed’e olan meyli yüzünden Vezir-i Azam Koca Mustafa Pasa’yi Ahmed’le haberlesiyor diye Bursa’da idam ettirerek onun yerine Hersekzâde Ahmed Pasa’yi dördüncü defa olarak sadarete getirir
Yavuz Sultan Selim, devletin bekasi ve halkinin selâmeti için sehzâdeler gailesini bütünüyle bertaraf etmek zorunda idi Tarihî bilgi ve tecrübeler, hayatta kalan sehzâdelerin devamli olarak devlet için bir proplem olduklarini, dis güçlerin, bunlarin saltanat hirsindan devamli surette yararlandiklarini gösteriyordu Bunun içindir ki, Yavuz Sultan Selim, Sehzâde Mahmud’un ogullari Kastamonu Beyi Musa ile Orhan ve Emirhan, Âlemsah’in oglu Çankiri Beyi Osman ve Sehinsah’in oglu Nigde Beyi Mehmed’i de ortadan kaldirdirmak zorunda kalir Selim, ilmi, irfani ve cömertligi ile her sinif halkin, bu arada yeniçerilerin sevgisini kazanmis bulunan agabeyi Korkut’un saltanat hakkindaki görüslerini ögrenmek için, kendisine devlet ricali agzindan mektuplar yazdirir Bu mektuplara kanan Korkud’un, hâla saltanata gelme arzusunda oldugunu “derûnunun saltanat havasi ile” gören Yavuz Sultan Selim, Bursa’dan hareketle Saruhan (Manisa) üzerine yürür Maksadi onu kendi sarayinda ansizin bastirmakti
Bu haberi alan Korkut, yanina Pervâne (Piyale) adli lalasini alarak Rodos sövalyelerine veya Avrupa devletlerinden birine iltica etmek gayesiyle gizlice Antalya’ya dogru kaçmaya muvaffak olmustu Bu kaçis esnasinda onun Teke ili’nde veya Hamid ili’nde bir magaraya gizlendigi bildirilmekle birlikte onun Bergama civarinda bulunan bir magaraya gizlendigi anlasilmaktadir* Sultan Selim, gelip agabeyi Korkud’u bulamayinca, onun Frenk veya Misir’a gitme ihtimalini düsünerek denizler dahil olmak üzere her tarafi kontrol altina alir Agabeyini yakalayamayan Yavuz Sultan Selim, geri dönerken Anadolu’dan kus uçurtmaz olur Bu esnada Korkud Çelebi, yerini kesfeden Türkmenlerin ihbari üzerine Piyâle ile birlikte yakalanir Bursa’ya getirildigi bir sirada Egrigöz’de 9 Mart l5l3′te Kapicibasi Sinan Aga tarafindan uykuda iken yay kirisi ile bogulmak suretiyle öldürülür Daha önce Muhafizlar tarafindan Korkud’un yanindan uzaklastirilmis bulunan Piyâle, döndügünde efendisinin öldürülmüs oldugunu görerek büyük bir teessüre kapilir Artik hiç birsey kendisini avutamaz Onun tek tesellisi, ölünceye kadar, Bursa’da Sultan Orhan türbesine defn edilen Korkud’un türbedârligini yapmak olur Gerçekten Sultan Selim, Sehzâde Korkud’un nedimi (lala) olan Piyale’yi efendisine sâdikane hizmet ettigi için takdir edip mükafatlandirir Bol ve külliyetli miktardaki bir tahsisatla onu türbedarliga tayin eder Korkud Çelebi’nin ölümü üzerine üç günlük genel bir matem ilan eden Yavuz Sultan Selim, biraderinin saklandigi yeri haber veren Türkmenlerden bazilarini öldürtür
Korkud, Osmanogullari’nin kiymetli bir mensubu idi Âlim, fâzil, sair ve musikisinasti Bahriye (denizcilik) isleriyle ilgilenmekten büyük bir haz duydugu gibi denizcileri de himaye ederdi Devletin, denizcilikle ilgili gelecekteki hedeflerini derin bir vukufla görüp takdir ettigi rivayet edilir Keza Barbaros biraderlerin onun himayesini gören denizcilerimiz oldugu söylenir
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|