Cevap : Mantar Yetiştiriciliği

Örtü toprağı serme işlemi sırasında kullanılacak bütün aletler % 2’lik Formalin ile yıkanmalıdır Çalışanların ayakkabı ve elbiseleri temiz olmalı ve eldiven kullanılmalıdır Örtme esnasında oda kapıları mümkün olduğunca az açılıp kapatılmalıdır Çalışanların giriş-çıkışlarında hijyene son derece dikkat etmeleri gerekmektedir Örtü toprağı serme işlemi sırasında oluşabilecek enfeksiyonların verimde büyük kayıplara yol açacağı unutulmamalıdır


Toprağın serilmesinden hemen sonra yere dökülenler süpürülerek % 1’lik Formalinle yer temizlenmelidir


Mantar üretiminde örtü toprağı kullanılmasının sebepleri ve örtü toprağının fonksiyonları şu şekilde sıralanabilir:


1Büyüme, misel ve meyve gövdelerinin gelişimi için gerekli olan suyu sağlamak Örtü toprağının suyu emmek için zamana ihtiyacı vardır Bu su çok iyi muhafaza edilir ve azar azar serbest bırakılır Bu açıdan örtü toprağı bir sünger gibi görev yapar ve böylece soğutmaya geçişten sonra, artık sulamanın durduğu dönemde, kurumaya izin vermeyen bir köprü kurulmuş olur Ayrıca genç mantarların büyüme aşamasında, kısa dönemde çok su gerekmektedir Bu suyun büyük bir kısmı örtü toprağı tarafından sağlanır


2Suyu buharlaştırmak ve uygun bir mikro-iklim oluşturmak Üretim odasında belli oranda bir oransal atmosfer nemini muhafaza edebilmek için, örtü toprağından buharlaşma olması gerekir Örtü toprağının topak topak olmasıyla bu topaklar arasında, pinlerin daha sağlıklı oluşumunu sağlayacak bir mikro-iklim oluşur Topaklar arasındaki oransal atmosfer nemi havadakinden daha fazladır ve böylece genç pinler, fazla hava hareketleri ve diğer etkenlerden daha iyi korunur


3 Kompost tabakasını kurumaktan korumak ve faydalı metabolik ürünlerin kaybolmasını engellemek Örtü toprağından buharlaşma olur ve bu da kompost ıslaklığını belli bir seviyede tutar Misel büyümesinin sonucu olarak, kompostta karbondioksit miktarı yükselir Karbondioksitin yükselmesi misel büyümesini teşvik eder Örtü toprağı bu karbondioksitin kaybolmasını önler


Toprak örtülmesinden sonra oda temizlenir ve % 1’lik formaldehit ile ilaçlanır
Örtü toprağı döneminde hastalık ve zararlılara karşı koruyucu amaçlı ilaçlamada kullanılan ilaçlar ve uygulama şekilleri tablo 4’te verilmiştir


Tablo 4: Örtü Toprağı Döneminde Kullanılan İlaçlar ve Uygulama Şekilleri














Örtü toprağı örtüldükten sonra oda sıcaklığı ilk bir hafta içerisinde yavaş yavaş 18-20 0C’ye düşürülmeli ve ilk mantarcıklar görülünceye kadar (örtü toprağının son haftasına kadar) bu şekilde devam etmelidir Bu dönemde nem ise % 80-85 civarında tutulmalıdır

Örtülen örtü toprağının kurumaması için püskürtme şeklinde, örtü toprağının yapısını bozmayacak basınçta, bütün yüzeylere eşit oranda sulama yapılmalıdır Ancak aşırı sulamadan daima kaçınılmalıdır Sulamalar sırasında kesinlikle komposta su geçmemelidir Sulama aralığını tespit için nem tayini yapmak gerekir Bu da basit bir şekilde el ile tespit edilebilir El ayası ile toprak yoklandığında ele bulaşma oluyorsa nem yeterli demektir Ayrıca nemi yeterli olan örtü toprağı yağlı ve parlaktır
Genellikle örtü toprağının serilmesini izleyen birkaç günde sulama yapılmaz veya çok az su verilir Misel örtü toprağının içine 1 cm kadar girdikten hemen sonra dikkatli bir sulama başlar Her sulamada m2’ye 1,5 litreden fazla su verilmez Ancak bu su vermeler sabah ve öğle gibi 2 parti şeklinde olmalıdır Ürün dönemi sulamaları da dahil olmak üzere bütün sulamalarda 100 litre suya 250 cc % 10’luk çamaşır suyu kullanılmalıdır


Örtü toprağı serildiği günlerde odayı pek fazla havalandırmaya gerek yoktur Havalandırma işlemine toprak örtüsünün ikinci haftasından sonra başlanılmalıdır
Örtü toprağı serildikten sonra 9 günde mantar miselleri örtü toprağını 2/3 oranında sardığı zaman, mantar misellerinin yüzeye çıkmasına yaklaşık 1 cm mesafe varken tırmıklama yapılır Tırmıklama, toprağın kompost tabakasına kadar karıştırılmasıdır Tırmıklama, bir tahta üzerine tırmık şeklinde çakılmış olan çivilerle yapılabileceği gibi, elle parmakları tırmık şeklinde kullanarak da yapılabilir Amacı mantarın toplu ve yapışık olarak çıkmasını önlemektir Tırmıklamadan sonra örtü toprağı fazla bastırılmadan düzeltilmelidir


Tırmıklamanın geç yapılması ilk flaşı geciktirir Ayrıca mantar taslakları şekillendikten sonra yapıldığı için verim kaybına neden olur ve hasattaki birlikteliği bozar Erken tırmıklama ise mantarın derinde oluşmasına ve dolayısıyla kirlenmesine neden olur
Yukarıda sayılan koşullar yerine getirildiğinde toprak örtülmesinden itibaren 15-17 gün sonra mantarlar toprak üzerinde görülmeye başlar ve 20-25 gün sonra hasat olgunluğuna erişirler İlk mantarcıklar görülmeye başladıktan sonra havalandırmaya başlanmalı ve içerideki karbondioksiti dışarı atmalıdır Pin oluşum devresinde su verilmemelidir Ancak; havalandırma ve soğutma nedeniyle örtü toprağında oluşan buharlaşma sonucu kuruma olursa çok az sisleme şeklinde su verilebilir
Mantarlar görüldükten sonra oda sıcaklığı 15-17 0C civarında olmalıdır


Örtü toprağı serildikten 20-25 gün sonra hasat yapılmaya başlanır 35-4 cm çap büyüklüğü alan mantarlar hasat edilirler Eğer bu büyüklükteki mantarlar hasat edilmeden bırakılacak olurlarsa şapka ve sap büyümesi hızla devam eder, şapkanın sapla olan bağlantı kısmı yırtılır Sap iyice uzar, şapka açılır ve alt kısımdaki siyah kahverengi lameller görülür Bir süre sonra şapkanın kenarları yukarı doğru kıvrılır Mantarın hasat zamanı, şapkanın henüz saptan ayrılmadığı yani açılmadığı dönemdir Mantarda şapka açılması arzu edilmez Çünkü açılmış mantarın ağırlığı aynı çaptaki açılmamış mantara göre daha azdır


Hasata en üst ranzalardan başlanmalıdır Çünkü odada homojen bir sıcaklık dağılımı sağlanamamışsa, üst katların daha sıcak olması nedeniyle mantar daha hızlı gelişecektir Önce ranzalardaki en iri mantarlar alınmalıdır
Toplayıcılar şeffaf ameliyat eldiveni giyip ellerini tebeşir tozuna buladıktan sonra toplama işlemine başlamalıdırlar

__________________