Atmosfer ve özellikleri İklim Bilgisi

**Şengül Şirin** · 10-06-2010

Atmosfer ve özellikleri
İklim

Geniş bir bölge içinde ve uzun yıllar boyunca değişmeyen ortalama hava koşullarına iklim denir

İklim, coğrafi ortamın oluşması ve şekillenmesi ile insanların yaşantı ve etkinlikleri üzerinde önemli rol oynar

Örneğin bir yerdeki doğal bitki örtüsü, akarsuların özellikleri, insanların yaşam tarzları, konut tipleri, ekonomik etkinliklerinin türü,iklimin kontrolü altındadır

İklimi oluşturan çeşitli öğeler vardır

Bunlar sıcaklık, basınç, rüzgarlar, nemlilik ve yağıştır

İklim elemanları adı verilen ve birbirlerini etkileyen bu öğeler arasında ayrılmaz bir ilişki vardır

İklim olayları atmosfer içinde gerçekleştiği için öncelikle atmosfer ve özelliklerinin incelenmesi gerekir

Atmosfer

Dünya’yı çepeçevre saran gaz örtüsüne atmosfer denir

Atmosferin alt sınırı, kara ve deniz yüzeyleriyle çakışır

Üst sınırını ise yerçekiminin etkisi belirler

Ekvator’dan kutuplara doğru yerçekimi arttığı için atmosferin şekli Dünya’nın şekli gibi küreseldir

Atmosfer’in Katları

Atmosfer kendini oluşturan gazların karışımı ve gidişindeki farklılıklar nedeniyle çeşitli katlara ayrılmıştır

Bu katlar yeryüzünden yukarılara doğru troposfer, stratosfer, şemosfer, iyonosfer ve ekzosfer şeklinde sıralanır

Troposfer

Atmosferin, yeryüzüne temas eden, alt bölümüdür

Tüm gazların % 75’inin bulunduğu bu katmanda yoğunluk en fazladır

Troposfer, yerden havaya yansıyan ışınlarla alttan yukarıya doğru ısınır

Bu nedenle alt kısımları daha sıcaktır

Yerden yükseldikçe sıcaklık her 100 m’de yaklaşık 0,5°C azalır

Su buharının tamamı troposferde bulunduğu için tüm meteorolojik olaylar burada oluşur

Güçlü yatay ve dikey hava hareketleri görülür

Yerden yüksekliği 6 – 16 km arasında değişir

Stratosfer

Troposferin üstündeki katmandır

Yatay hava hareketleri görülür

Su buharı hemen hemen hiç bulunmadığı için dikey hava hareketleri oluşamaz

Bu nedenle sıcaklık dağılışı oldukça düzgündür

Sıcaklık her yerde yaklaşık -50°C’dir

Üst sınırı yerden 25 – 30 km yüksekliktedir

Şemosfer

Stratosfer ile İyonosfer arasındaki katmandır

Stratosfer ile Şemosfer arasındaki 19-45 km’ler arasında oksijen azot haline gelerek ultraviyole ışınlarını tutar

Üst sınırı yerden 80 – 90 km yüksekliktedir

İyonosfer

Mor ötesi (ultraviyole) ışınlarının, molekülleri parçalayarak iyonlar haline getirdiği katmandır

Yerçekimi azaldığı için iklim üzerinde belirgin bir etkisi yoktur

Radyo dalgalarını yansıtır
Üst sınırı yerden 250 – 300 km yüksekliktedir

Eksosfer (Jeokronyum)

En üst tabakadır

Yerçekimi çok azaldığından gazlar çok seyrektir

Hidrojen ve helyum gibi hafif gazlar bulunur

Atmosfer ile uzay arasında geçiş alanıdır

Kesin sınırı bilinmemekle birlikte üst sınırının yerden yaklaşık 10

000 km yükseklikte olduğu kabul edilmiştir

10-06-2010	#1
Şengül Şirin	Atmosfer ve özellikleri İklim Bilgisi Atmosfer ve özellikleri İklim Geniş bir bölge içinde ve uzun yıllar boyunca değişmeyen ortalama hava koşullarına iklim denir İklim, coğrafi ortamın oluşması ve şekillenmesi ile insanların yaşantı ve etkinlikleri üzerinde önemli rol oynar Örneğin bir yerdeki doğal bitki örtüsü, akarsuların özellikleri, insanların yaşam tarzları, konut tipleri, ekonomik etkinliklerinin türü,iklimin kontrolü altındadır İklimi oluşturan çeşitli öğeler vardır Bunlar sıcaklık, basınç, rüzgarlar, nemlilik ve yağıştır İklim elemanları adı verilen ve birbirlerini etkileyen bu öğeler arasında ayrılmaz bir ilişki vardır İklim olayları atmosfer içinde gerçekleştiği için öncelikle atmosfer ve özelliklerinin incelenmesi gerekir Atmosfer Dünya’yı çepeçevre saran gaz örtüsüne atmosfer denir Atmosferin alt sınırı, kara ve deniz yüzeyleriyle çakışır Üst sınırını ise yerçekiminin etkisi belirler Ekvator’dan kutuplara doğru yerçekimi arttığı için atmosferin şekli Dünya’nın şekli gibi küreseldir Atmosfer’in Katları Atmosfer kendini oluşturan gazların karışımı ve gidişindeki farklılıklar nedeniyle çeşitli katlara ayrılmıştır Bu katlar yeryüzünden yukarılara doğru troposfer, stratosfer, şemosfer, iyonosfer ve ekzosfer şeklinde sıralanır Troposfer Atmosferin, yeryüzüne temas eden, alt bölümüdür Tüm gazların % 75’inin bulunduğu bu katmanda yoğunluk en fazladır Troposfer, yerden havaya yansıyan ışınlarla alttan yukarıya doğru ısınır Bu nedenle alt kısımları daha sıcaktır Yerden yükseldikçe sıcaklık her 100 m’de yaklaşık 0,5°C azalır Su buharının tamamı troposferde bulunduğu için tüm meteorolojik olaylar burada oluşur Güçlü yatay ve dikey hava hareketleri görülür Yerden yüksekliği 6 – 16 km arasında değişir Stratosfer Troposferin üstündeki katmandır Yatay hava hareketleri görülür Su buharı hemen hemen hiç bulunmadığı için dikey hava hareketleri oluşamaz Bu nedenle sıcaklık dağılışı oldukça düzgündür Sıcaklık her yerde yaklaşık -50°C’dir Üst sınırı yerden 25 – 30 km yüksekliktedir Şemosfer Stratosfer ile İyonosfer arasındaki katmandır Stratosfer ile Şemosfer arasındaki 19-45 km’ler arasında oksijen azot haline gelerek ultraviyole ışınlarını tutar Üst sınırı yerden 80 – 90 km yüksekliktedir İyonosfer Mor ötesi (ultraviyole) ışınlarının, molekülleri parçalayarak iyonlar haline getirdiği katmandır Yerçekimi azaldığı için iklim üzerinde belirgin bir etkisi yoktur Radyo dalgalarını yansıtır Üst sınırı yerden 250 – 300 km yüksekliktedir Eksosfer (Jeokronyum) En üst tabakadır Yerçekimi çok azaldığından gazlar çok seyrektir Hidrojen ve helyum gibi hafif gazlar bulunur Atmosfer ile uzay arasında geçiş alanıdır Kesin sınırı bilinmemekle birlikte üst sınırının yerden yaklaşık 10000 km yükseklikte olduğu kabul edilmiştir __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır