Termometre Nedir?Termometrenin Yapısı/Termometre Kullanımı/Termometre Desteği/Ayağı/Termometre Siperi

**Şengül Şirin** · 10-05-2010

Termometre Nedir?

Termometre sıcalığı ölçmede kullanılır

En çok bilinen termometreler, alt tarafı hazne gibi olan ve cam bir tüpten meydana gelenlerdir

Termometreler 2 farklı ölçü birimi ile ölçeklendirilmiş olabilir

Biri bizim kullandığımız santigrat cinsinden, öbürü ise fahrenayt cinsinden ölçeklendirilmiş olanlar

Amerika’da ve İngiltere’de fahrenayt birimi kullanılır

Fahrenaytı santigrat cinsine çevirmek için belli bir formülümüz vardır

Yukarıdaki formülü uygulayarak fahrenaytı santigrata çevirebiliriz

Barometrelerde olduğu gibi günümüzde de termometreler çok gelişmiştir, dijital hale gelmişlerdir , hatta kol saatlerine girmişlerdir

Hava durumunu anlamaya çalışan denizciler için barometre ve termometre hareketleri takip edilmelidir

Genelde bu iki aletin birlikte çalışmasına bakılarak havanın nasıl olacağı tahmin edilir

Dolayısıyla termometre de denizciler için gerekli bir alettir

Termometre

Termometrenin Yapısı

En sık rastlananı cıvalı termometredir

Bu çok küçük kesite sahip ve üst ucu kapalı bir tüpten ibarettir

Alt ucundaysa içinde cıva bulunan küresel veya silindirik bir hazne bulunur

Isıtılmasıyla, civa genişler ve tüpte yükselir

Tüpün kesitinin küçük olmasından dolayı az bir hacim büyümesinde cıvanın yükselmesi oldukça fazladır

Termometre iki sabit nokta arasında kalibre edilir

Bunlar suyun donma noktasıyla kaynama noktasıdır

Normal atmosfer basıncında (760 mm cıva basıncı) bu iki nokta arasındaki mesafe Celsius termometresinde 100 eşit parçaya bölünür

Bunların her biri bir Centigrad’ı (1°C) gösterir

Fahrenheit ölçüsündeyse bu 180 eşit parçaya bölünür

Bunların her biriyse Fahrenheit’i (1°F) gösterir

Bu ölçümde, suyun donma ve kaynama noktası sırayla 32°F ve 212°F olarak belirlenir

Réaumur ölçümündeyse bu noktalar 0°R ve 80°R olarak isimlendirilir

Ara da 80 parçaya bölünür

Cıva -39°C’de donduğu için çok düşük sıcaklıkların ölçümü için uygun değildir

Bu tür olanlar donma noktası düşük olan renkli alkolle doldurulmuştur

Ulaşılabilecek en düşük sıcaklık mutlak sıfır olup, -273,16°C’dir

Mutlak sıfırdan başlayan bir ölçü de Kelvin’dir, yani -273,16°C = 0K’dır

Termometre Kullanımı

Termometre ne için kullanilir? Havanin sicakligini ölçmeye yarar

4 Kaç türlü termometre vardir ve bunlarda kaç türlü sicaklik birimi vardir ?
Iki türlü termometre vardir:
1

Civali veya alkollü termometreler
2

Madeni termometreler
Üç türlü sicaklik birimi vardir:
1

Santigrat derece (C0) en çok kullanilir

2

Fahrenheit derece (F0)
3

Reomur derece (R0)

Termometre, (Antik Yunanca’dan: thermos sıcaklık ve métron ölçü; eski dilde: mizanül-harâre) sıcaklığı ölçmek için kullanılan alet

Meteorolojide Celsius, Fahrenheit veya Kelvin gibi değişik ölçekler termometrelerde kullanılmaktadır

Gündelik kullanımdaki termometrelerin çoğu, değişen sıcaklık karşısında sıvıların hacim değiştirmesi mantığına dayanır

Bu cinsten en fazla kullanılan termometreler civalı termometrelerdir

Sıcaklığın çok düşük olduğu yerlerde ise donma sıcaklığı daha düşük olan alkollü termometreler tercih edilir

[[En sık rastlananı cıvalı termometredir

Bu çok küçük kesite sahip ve üst ucu kapalı bir tüpten ibarettir

Alt ucundaysa içinde cıva bulunan küresel veya silindirik bir hazne bulunur

Isıtılmasıyla, civa genişler ve tüpte yükselir

Tüpün kesitinin küçük olmasından dolayı az bir hacim büyümesinde cıvanın yükselmesi oldukça fazladır

Termometre iki sabit nokta arasında kalibre edilir

Bunlar suyun donma noktasıyla kaynama noktasıdır

Normal atmosfer basıncında (760 mm cıva basıncı) bu iki nokta arasındaki mesafe Celsius termometresinde 100 eşit parçaya bölünür

Bunların her biri bir Centigrad'ı (1°C) gösterir

Fahrenheit ölçüsündeyse bu 180 eşit parçaya bölünür

Bunların her biriyse Fahrenheit'i (1°F) gösterir

Bu ölçümde, suyun donma ve kaynama noktası sırayla 32°F ve 212°F olarak belirlenir

Réaumur ölçümündeyse bu noktalar 0°R ve 80°R olarak isimlendirilir

Ara da 80 parçaya bölünür

Cıva -39°C'de donduğu için çok düşük sıcaklıkların ölçümü için uygun değildir

Bu tür olanlar donma noktası düşük olan renkli alkolle doldurulmuştur

Ulaşılabilecek en düşük sıcaklık mutlak sıfır olup, -273,16°C'dir

Mutlak sıfırdan başlayan bir ölçü de Kelvin'dir, yani -273,16°C = 0K'dır

273]]

Termometre Desteği/Ayağı

Termometre siperi içerisinde minimum ve maksimum termometrelerin konulmasi için yapilmis metal ayak

Bu ayaklar termometrelerin yerinden çikarilip tekrar yerine konulmasina uygun sekilde dizayn edilmistir

Termometre Siperi

Termometreleri direk günes radyasyonu ve diger olumsuz etkilerden koruyan, içerisinde serbestçe havanin dolasabildigi ahsap kutu

Meteorolojide ölçülen hava sicakliklari siper içerisinde bulunan termometrelerden elde edilen degerlerdir

Ne yazik ki sicaklik ve isi ifadeleri sik sik karistirilmaktadir

Reklamlarda, haberler ve hava durumu programlarinda sik sik duydugumuz Düsük isilarda bile mükemmel temizlik, Dis isi göstergesi, Vücut isisi düstü, Bugün Ankara’da en yüksek isi 32°C gibi sicaklik yerine isinin kullanildigi ifadeler, sizi bilmem ama, beni rahatsiz etmeye devam ediyor

Oysa, bu karmasadan kurtulmanin sifresi çok basit

Eger belirtilen deger termometre ile ölçülebiliyorsa, sicakliktir

Isi ise, belirli sicakliktaki bir cisimden, daha düsük sicakliktaki bir cisme, sicaklik farki nedeniyle geçen enerjidir

Asagida bu konuda biraz daha ayrintili açiklamalar verilmistir

Sıcaklik Nedir?

Çokça kullanilan bir kavram oldugu halde, sicakligin tam bir tanimini yapmak oldukça güçtür

Sicaklik, duyularla algilanmakta ve genellikle sicak veya sogukkavramlariyla ifade edilmektedir

Gözlemlerimizden, sicak ve soguk iki cismin birbirine temas ettirilmesi halinde, sicak olanin sogudugunu, soguk olanin da isindigini, belirli bir süre temas halinde kaldiklarinda ise, her ikisinin de ayni sicaklik veya sogukluga ulastiklarini biliyoruz

Bir maddenin isil durumunu belirten bir ifade olan sicaklik, isi geçisine neden olan etken olarak da tanimlanmaktadir

Ancak, sicaklik artmaksizin da isi geçisi olabilecegi (ör

kaynayan su) hatirda tutulmalidir

Çokça kullanilan bir kavram oldugu halde, sicakligin tam bir tanimini yapmak oldukça güçtür

Sicaklik, duyularla algilanmakta ve genellikle sicak veya sogukkavramlariyla ifade edilmektedir

Gözlemlerimizden, sicak ve soguk iki cismin birbirine temas ettirilmesi halinde, sicak olanin sogudugunu, soguk olanin da isindigini, belirli bir süre temas halinde kaldiklarinda ise, her ikisinin de ayni sicaklik veya sogukluga ulastiklarini biliyoruz

Bir maddenin isil durumunu belirten bir ifade olan sicaklik, isi geçisine neden olan etken olarak da tanimlanmaktadir

Ancak, sicaklik artmaksizin da isi geçisi olabilecegi (ör

kaynayan su) hatirda tutulmalidir

CELSİUS

Celsius ölçeği, 1742′de İsveçli astronom Anders Celsius’un ismiyle adlandırılmış bir sıcaklık ölçme birimidir

Celsius çevirim formülleri
ilk ölçek çevrilen ölçek formül
Celsius Fahrenheit °F = °C × 1

8 + 32
Fahrenheit
Celsius °C = (°F – 32) / 1

8
Celsius Kelvin K = °C + 273

15
Kelvin
Celsius °C = K – 273

15

Sıcaklık değerlerini birbirine çevirmek için

Celsius ölçeğine göre, suyun üçlü noktası (aynı anda katı sıvı ve Gaz halinde bulunabildiği sıcaklık: triple point) 0,01 °C (veya 273,16 K) olarak tanımlanır

(Bu tanımla, daha önce referans alınan suyun donma noktası 273,15 K’dir, ancak üçlü noktanın ölçümü çok daha kesin bir şekilde yapılabilmektedir)

Bir derece Celsius (1°C) ise, mutlak sıfır ile suyun üçlü noktasının farkının 1/273,16’sı olarak tanımlanmıştır

İlk olarak Anders Celsius tarafından önerilen buzun erime noktası ile suyun kaynama noktası arasında 100 derecelik bir sıcaklık ölçeği düşüncesi, 1954 yılında daha kesin sonuç vermesi amacıyla bu şekle getirilmiştir

Bu değişiklik ve Uluslararası Ağırlıklar ve Ölçüler konferansının son kararları doğrultusunda (°C) birimindeki C sembolü santigrat olarak değil Celsius şeklinde okunacak

Yani (°C) nin doğru okunuşu “derece Celsius” şeklindedir

FAHRENHAYT

Geniş bir kullanım alanı olan sıcaklık ölçek sistemlerinden birisi

Cıvayı ilk defa termometrik bir araç olarak kullanan Alman Fizikçi D

G

Fahrenheit tarafından geliştirilmiştir

Bu ölçeğe göre suyun donma noktası 32 °F, kaynama noktası ise 212 °F olarak belirlenmiş ve bu iki nokta arası 180 eşit parçaya bölünmüştür

Bu ölçek sistemi daha hassas olduğundan ve tam dereceleri okumada daha Sağlıklı değerler verdiğinden meteorolojide ve iklim biliminde kullanılması daha akılcıdır

Ülkemizde, Fahrenhayt sıcaklık ölçeği yerine Santigrat derece kullanılmaktadır

KELVİN

K harfi ile gösterilen ve birim aralığı Santigrat (Celsius) derecesiyle aynı olan, ancak sıfır noktası olarak mutlak sıfırı (–273

15°C) alan sıcaklık ölçüsü birimi

İsmini, termodinamikteki mutlak sıfır kavramını ilk kez gazlardan tüm Maddelere uygulayan İskoç asıllı bilim adamı Lord Kelvin’den (1824-1907) alır

1954′teki onuncu ağırlık ve Ölçüler Genel Konferansı’nda (Conférence Générale des Poids et Mesures) suyun üçlü noktasının termodinamik sıcaklığının (mutlak sıfırla olan farkının) 273

16′da biri olarak tanımlanmıştır

Santigrat derecesi sıfır noktasını suyun donma noktası olarak aldığından, 0°C 273

15K’e eşit olur

Benzeri şekilde Santigrat derece olarak ifade edilen herhangi bir sıcaklığı kelvine çevirmek için söz konusu değere 273

15 eklenir

Örneğin: 22°C=295

15K (22+273

15)
Kelvin sıcaklık birimi 1967′deki 13

Ağırlık ve Ölçüler Genel Konferansı’ndan beri “derece” sözcüğü kullanılmadan tanımlanmakta ve dolayısıyla derece işareti(°) olmadan yazılmaktadır

Termometre Çeşitleri

Alkollü termometre
Cıvalı termometre Cıvalı termometre de vücut ısısını ölçer ancak dijital termometrenin ölçtüğü süreden daha uzun sürede bu işi görmektedir Aynı zamanda “vücut termometresi” şeklinde de bilinir Tıpta da kullanılmaktadır
Dijital termometre
Gazlı termometre
Katı termometre

CİVALI VE İSPİRTOLU TERMOMETRELER

Her zaman karşılaşılan Sıcaklıkları ölçmek için yeterli olan civalı ve ispirtolu termometrelerin ölçme alanı çok dar ve sınırlıdır

Daha düşük sıcaklıkları ölçmek için tolüen ve pentan gibi değişik Sıvılar kullanılır

Yüksek Sıcaklıklar gazlı termometrelerle ölçülür

Çok incelik isteyen sıcaklık ölçümlerinde, laboratuvarlarda Elektrik dirençli termometreler ve termoelektrik termometreler kullanılır

AZOTLU TERMOMETRE

Azotlu termometre ile 1600 dereceye kadar olan sıcaklıklar ölçülebilir

Bunun üstündeki sıcaklıkları ölçmek için pirometrelerden yararlanılır

Bu âletin, sıcaklığı ölçülecek cisme değmesine gerek yoktur, yalnızca cismin ışımasını ölçmesi yeterlidir

TERMOSTAT

Termostat, kapalı bir ortamda termometrenin verilerine dayanarak sıcaklığı sabit tutan bir âlettir

Üzerinde, istenilen sıcaklığı elde etmek için ayarlanabilen bir düğmesi vardır; bir ısıtma aygıtına Elektrikle bağlanan termostat,, aygıtın verdiği sıcaklığı arttırmağa ya da azaltmağa yarar

METAL TERMOMETRELER

Civalı ve alkollü termometrelerin ölçemediği yüksek sıcaklıkları ölçmede kullanılır

fırın ve fabrikalarda 1600°C ye kadar olan yüksek sıcaklıkları ölçebilir

SIVILI TERMOMETRELER

Sıvılı termometreler civa ve renklendirilmiş alkol kullanılarak yapılan termometrelerdir

Termometrelerin ölçüm yapabilecekleri sıcaklık aralıkları vardır

Bu sıcaklık aralığı termometrede kullanılan Sıvının donma ve kaynama sıcaklıkları arasıdır

Donma sıcaklığı Kaynama sıcaklığı
Civa -39°C 357°C
Alkol -115°C 78°C

Yukarıdaki tabloda gösterildiği gibi civalı termometrelerde -39°C ile 357°C ler arası alkollü termometrelerde ise -115°C ile 78°C arası sıcaklık değerleri ölçülebilir

Dolayısıyla hava sıcaklığının kutuplarda -50°C lere düştüğünü civalı termometreyle,kaynamakta olan suyun sıcaklığını da alkollü termometreyle ölçemeyiz

HASTA TERMOMETRESİ

Vücut sıcaklığını ölçmede kullanılan civalı termometredir

35°C ile 42°c sıcaklıklar arası 1/10 duyarlılıktan ölçülebilir

yani bu termometrelerle 0,1°C lik sıcaklık değişmeleri ölçülebilir

Hasta termometresindeki boğum,ölçüm yapılırken civanın hazneye hemen dönmemesi için konulmuştur

GAZLI TERMOMETRELER

Gazlar, sıvılara göre, sıvılarda da katı maddelere göre sıcaklığa karşı daha duyarlıdır

Bu nedenle gazlı termometreler çok hassas sıcaklık ölçümlerinde kullanılır

10-05-2010	#3
Şengül Şirin	Termometre Nedir?Termometrenin Yapısı/Termometre Kullanımı/Termometre Desteği/Ayağı/Termometre Siperi Termometre Nedir? Termometre sıcalığı ölçmede kullanılır En çok bilinen termometreler, alt tarafı hazne gibi olan ve cam bir tüpten meydana gelenlerdirTermometreler 2 farklı ölçü birimi ile ölçeklendirilmiş olabilir Biri bizim kullandığımız santigrat cinsinden, öbürü ise fahrenayt cinsinden ölçeklendirilmiş olanlar Amerika’da ve İngiltere’de fahrenayt birimi kullanılır Fahrenaytı santigrat cinsine çevirmek için belli bir formülümüz vardır Yukarıdaki formülü uygulayarak fahrenaytı santigrata çevirebiliriz Barometrelerde olduğu gibi günümüzde de termometreler çok gelişmiştir, dijital hale gelmişlerdir , hatta kol saatlerine girmişlerdir Hava durumunu anlamaya çalışan denizciler için barometre ve termometre hareketleri takip edilmelidir Genelde bu iki aletin birlikte çalışmasına bakılarak havanın nasıl olacağı tahmin edilir Dolayısıyla termometre de denizciler için gerekli bir alettir Termometre Termometrenin Yapısı En sık rastlananı cıvalı termometredir Bu çok küçük kesite sahip ve üst ucu kapalı bir tüpten ibarettir Alt ucundaysa içinde cıva bulunan küresel veya silindirik bir hazne bulunur Isıtılmasıyla, civa genişler ve tüpte yükselir Tüpün kesitinin küçük olmasından dolayı az bir hacim büyümesinde cıvanın yükselmesi oldukça fazladır Termometre iki sabit nokta arasında kalibre edilir Bunlar suyun donma noktasıyla kaynama noktasıdır Normal atmosfer basıncında (760 mm cıva basıncı) bu iki nokta arasındaki mesafe Celsius termometresinde 100 eşit parçaya bölünür Bunların her biri bir Centigrad’ı (1°C) gösterir Fahrenheit ölçüsündeyse bu 180 eşit parçaya bölünür Bunların her biriyse Fahrenheit’i (1°F) gösterir Bu ölçümde, suyun donma ve kaynama noktası sırayla 32°F ve 212°F olarak belirlenir Réaumur ölçümündeyse bu noktalar 0°R ve 80°R olarak isimlendirilir Ara da 80 parçaya bölünür Cıva -39°C’de donduğu için çok düşük sıcaklıkların ölçümü için uygun değildir Bu tür olanlar donma noktası düşük olan renkli alkolle doldurulmuştur Ulaşılabilecek en düşük sıcaklık mutlak sıfır olup, -273,16°C’dir Mutlak sıfırdan başlayan bir ölçü de Kelvin’dir, yani -273,16°C = 0K’dır Termometre Kullanımı Termometre ne için kullanilir? Havanin sicakligini ölçmeye yarar4 Kaç türlü termometre vardir ve bunlarda kaç türlü sicaklik birimi vardir ? Iki türlü termometre vardir: 1 Civali veya alkollü termometreler 2 Madeni termometreler Üç türlü sicaklik birimi vardir: 1 Santigrat derece (C0) en çok kullanilir 2 Fahrenheit derece (F0) 3 Reomur derece (R0) Termometre, (Antik Yunanca’dan: thermos sıcaklık ve métron ölçü; eski dilde: mizanül-harâre) sıcaklığı ölçmek için kullanılan alet Meteorolojide Celsius, Fahrenheit veya Kelvin gibi değişik ölçekler termometrelerde kullanılmaktadır Gündelik kullanımdaki termometrelerin çoğu, değişen sıcaklık karşısında sıvıların hacim değiştirmesi mantığına dayanır Bu cinsten en fazla kullanılan termometreler civalı termometrelerdir Sıcaklığın çok düşük olduğu yerlerde ise donma sıcaklığı daha düşük olan alkollü termometreler tercih edilir [[En sık rastlananı cıvalı termometredir Bu çok küçük kesite sahip ve üst ucu kapalı bir tüpten ibarettir Alt ucundaysa içinde cıva bulunan küresel veya silindirik bir hazne bulunur Isıtılmasıyla, civa genişler ve tüpte yükselir Tüpün kesitinin küçük olmasından dolayı az bir hacim büyümesinde cıvanın yükselmesi oldukça fazladır Termometre iki sabit nokta arasında kalibre edilir Bunlar suyun donma noktasıyla kaynama noktasıdır Normal atmosfer basıncında (760 mm cıva basıncı) bu iki nokta arasındaki mesafe Celsius termometresinde 100 eşit parçaya bölünür Bunların her biri bir Centigrad'ı (1°C) gösterir Fahrenheit ölçüsündeyse bu 180 eşit parçaya bölünür Bunların her biriyse Fahrenheit'i (1°F) gösterir Bu ölçümde, suyun donma ve kaynama noktası sırayla 32°F ve 212°F olarak belirlenir Réaumur ölçümündeyse bu noktalar 0°R ve 80°R olarak isimlendirilir Ara da 80 parçaya bölünür Cıva -39°C'de donduğu için çok düşük sıcaklıkların ölçümü için uygun değildir Bu tür olanlar donma noktası düşük olan renkli alkolle doldurulmuştur Ulaşılabilecek en düşük sıcaklık mutlak sıfır olup, -273,16°C'dir Mutlak sıfırdan başlayan bir ölçü de Kelvin'dir, yani -273,16°C = 0K'dır 273]] Termometre Desteği/Ayağı Termometre siperi içerisinde minimum ve maksimum termometrelerin konulmasi için yapilmis metal ayak Bu ayaklar termometrelerin yerinden çikarilip tekrar yerine konulmasina uygun sekilde dizayn edilmistir Termometre Siperi Termometreleri direk günes radyasyonu ve diger olumsuz etkilerden koruyan, içerisinde serbestçe havanin dolasabildigi ahsap kutu Meteorolojide ölçülen hava sicakliklari siper içerisinde bulunan termometrelerden elde edilen degerlerdir Ne yazik ki sicaklik ve isi ifadeleri sik sik karistirilmaktadir Reklamlarda, haberler ve hava durumu programlarinda sik sik duydugumuz Düsük isilarda bile mükemmel temizlik, Dis isi göstergesi, Vücut isisi düstü, Bugün Ankara’da en yüksek isi 32°C gibi sicaklik yerine isinin kullanildigi ifadeler, sizi bilmem ama, beni rahatsiz etmeye devam ediyor Oysa, bu karmasadan kurtulmanin sifresi çok basit Eger belirtilen deger termometre ile ölçülebiliyorsa, sicakliktir Isi ise, belirli sicakliktaki bir cisimden, daha düsük sicakliktaki bir cisme, sicaklik farki nedeniyle geçen enerjidir Asagida bu konuda biraz daha ayrintili açiklamalar verilmistir Sıcaklik Nedir? Çokça kullanilan bir kavram oldugu halde, sicakligin tam bir tanimini yapmak oldukça güçtür Sicaklik, duyularla algilanmakta ve genellikle sicak veya sogukkavramlariyla ifade edilmektedir Gözlemlerimizden, sicak ve soguk iki cismin birbirine temas ettirilmesi halinde, sicak olanin sogudugunu, soguk olanin da isindigini, belirli bir süre temas halinde kaldiklarinda ise, her ikisinin de ayni sicaklik veya sogukluga ulastiklarini biliyoruz Bir maddenin isil durumunu belirten bir ifade olan sicaklik, isi geçisine neden olan etken olarak da tanimlanmaktadir Ancak, sicaklik artmaksizin da isi geçisi olabilecegi (ör kaynayan su) hatirda tutulmalidir Çokça kullanilan bir kavram oldugu halde, sicakligin tam bir tanimini yapmak oldukça güçtür Sicaklik, duyularla algilanmakta ve genellikle sicak veya sogukkavramlariyla ifade edilmektedir Gözlemlerimizden, sicak ve soguk iki cismin birbirine temas ettirilmesi halinde, sicak olanin sogudugunu, soguk olanin da isindigini, belirli bir süre temas halinde kaldiklarinda ise, her ikisinin de ayni sicaklik veya sogukluga ulastiklarini biliyoruz Bir maddenin isil durumunu belirten bir ifade olan sicaklik, isi geçisine neden olan etken olarak da tanimlanmaktadir Ancak, sicaklik artmaksizin da isi geçisi olabilecegi (ör kaynayan su) hatirda tutulmalidir CELSİUS Celsius ölçeği, 1742′de İsveçli astronom Anders Celsius’un ismiyle adlandırılmış bir sıcaklık ölçme birimidir Celsius çevirim formülleri ilk ölçek çevrilen ölçek formül Celsius Fahrenheit °F = °C × 18 + 32 Fahrenheit Celsius °C = (°F – 32) / 18 Celsius Kelvin K = °C + 27315 Kelvin Celsius °C = K – 27315 Sıcaklık değerlerini birbirine çevirmek için Celsius ölçeğine göre, suyun üçlü noktası (aynı anda katı sıvı ve Gaz halinde bulunabildiği sıcaklık: triple point) 0,01 °C (veya 273,16 K) olarak tanımlanır (Bu tanımla, daha önce referans alınan suyun donma noktası 273,15 K’dir, ancak üçlü noktanın ölçümü çok daha kesin bir şekilde yapılabilmektedir) Bir derece Celsius (1°C) ise, mutlak sıfır ile suyun üçlü noktasının farkının 1/273,16’sı olarak tanımlanmıştır İlk olarak Anders Celsius tarafından önerilen buzun erime noktası ile suyun kaynama noktası arasında 100 derecelik bir sıcaklık ölçeği düşüncesi, 1954 yılında daha kesin sonuç vermesi amacıyla bu şekle getirilmiştir Bu değişiklik ve Uluslararası Ağırlıklar ve Ölçüler konferansının son kararları doğrultusunda (°C) birimindeki C sembolü santigrat olarak değil Celsius şeklinde okunacak Yani (°C) nin doğru okunuşu “derece Celsius” şeklindedir FAHRENHAYT Geniş bir kullanım alanı olan sıcaklık ölçek sistemlerinden birisi Cıvayı ilk defa termometrik bir araç olarak kullanan Alman Fizikçi D G Fahrenheit tarafından geliştirilmiştir Bu ölçeğe göre suyun donma noktası 32 °F, kaynama noktası ise 212 °F olarak belirlenmiş ve bu iki nokta arası 180 eşit parçaya bölünmüştür Bu ölçek sistemi daha hassas olduğundan ve tam dereceleri okumada daha Sağlıklı değerler verdiğinden meteorolojide ve iklim biliminde kullanılması daha akılcıdır Ülkemizde, Fahrenhayt sıcaklık ölçeği yerine Santigrat derece kullanılmaktadır KELVİN K harfi ile gösterilen ve birim aralığı Santigrat (Celsius) derecesiyle aynı olan, ancak sıfır noktası olarak mutlak sıfırı (–27315°C) alan sıcaklık ölçüsü birimi İsmini, termodinamikteki mutlak sıfır kavramını ilk kez gazlardan tüm Maddelere uygulayan İskoç asıllı bilim adamı Lord Kelvin’den (1824-1907) alır 1954′teki onuncu ağırlık ve Ölçüler Genel Konferansı’nda (Conférence Générale des Poids et Mesures) suyun üçlü noktasının termodinamik sıcaklığının (mutlak sıfırla olan farkının) 27316′da biri olarak tanımlanmıştır Santigrat derecesi sıfır noktasını suyun donma noktası olarak aldığından, 0°C 27315K’e eşit olur Benzeri şekilde Santigrat derece olarak ifade edilen herhangi bir sıcaklığı kelvine çevirmek için söz konusu değere 27315 eklenir Örneğin: 22°C=29515K (22+27315) Kelvin sıcaklık birimi 1967′deki 13 Ağırlık ve Ölçüler Genel Konferansı’ndan beri “derece” sözcüğü kullanılmadan tanımlanmakta ve dolayısıyla derece işareti(°) olmadan yazılmaktadır Termometre Çeşitleri Alkollü termometre Cıvalı termometre Cıvalı termometre de vücut ısısını ölçer ancak dijital termometrenin ölçtüğü süreden daha uzun sürede bu işi görmektedir Aynı zamanda “vücut termometresi” şeklinde de bilinir Tıpta da kullanılmaktadır Dijital termometre Gazlı termometre Katı termometre CİVALI VE İSPİRTOLU TERMOMETRELER Her zaman karşılaşılan Sıcaklıkları ölçmek için yeterli olan civalı ve ispirtolu termometrelerin ölçme alanı çok dar ve sınırlıdır Daha düşük sıcaklıkları ölçmek için tolüen ve pentan gibi değişik Sıvılar kullanılır Yüksek Sıcaklıklar gazlı termometrelerle ölçülür Çok incelik isteyen sıcaklık ölçümlerinde, laboratuvarlarda Elektrik dirençli termometreler ve termoelektrik termometreler kullanılır AZOTLU TERMOMETRE Azotlu termometre ile 1600 dereceye kadar olan sıcaklıklar ölçülebilir Bunun üstündeki sıcaklıkları ölçmek için pirometrelerden yararlanılır Bu âletin, sıcaklığı ölçülecek cisme değmesine gerek yoktur, yalnızca cismin ışımasını ölçmesi yeterlidir TERMOSTAT Termostat, kapalı bir ortamda termometrenin verilerine dayanarak sıcaklığı sabit tutan bir âlettir Üzerinde, istenilen sıcaklığı elde etmek için ayarlanabilen bir düğmesi vardır; bir ısıtma aygıtına Elektrikle bağlanan termostat,, aygıtın verdiği sıcaklığı arttırmağa ya da azaltmağa yarar METAL TERMOMETRELER Civalı ve alkollü termometrelerin ölçemediği yüksek sıcaklıkları ölçmede kullanılırfırın ve fabrikalarda 1600°C ye kadar olan yüksek sıcaklıkları ölçebilir SIVILI TERMOMETRELER Sıvılı termometreler civa ve renklendirilmiş alkol kullanılarak yapılan termometrelerdirTermometrelerin ölçüm yapabilecekleri sıcaklık aralıkları vardırBu sıcaklık aralığı termometrede kullanılan Sıvının donma ve kaynama sıcaklıkları arasıdır Donma sıcaklığı Kaynama sıcaklığı Civa -39°C 357°C Alkol -115°C 78°C Yukarıdaki tabloda gösterildiği gibi civalı termometrelerde -39°C ile 357°C ler arası alkollü termometrelerde ise -115°C ile 78°C arası sıcaklık değerleri ölçülebilir Dolayısıyla hava sıcaklığının kutuplarda -50°C lere düştüğünü civalı termometreyle,kaynamakta olan suyun sıcaklığını da alkollü termometreyle ölçemeyiz HASTA TERMOMETRESİ Vücut sıcaklığını ölçmede kullanılan civalı termometredir35°C ile 42°c sıcaklıklar arası 1/10 duyarlılıktan ölçülebiliryani bu termometrelerle 0,1°C lik sıcaklık değişmeleri ölçülebilir Hasta termometresindeki boğum,ölçüm yapılırken civanın hazneye hemen dönmemesi için konulmuştur GAZLI TERMOMETRELER Gazlar, sıvılara göre, sıvılarda da katı maddelere göre sıcaklığa karşı daha duyarlıdırBu nedenle gazlı termometreler çok hassas sıcaklık ölçümlerinde kullanılır __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır