Cevap : Klasik Mantık

C ÇIKARIM

Verilen önermelerden bir sonuç çıkarma işlemidir "O halde", "öyleyse" ile başlayan bir sonuç önermesine ulaşılması halinde, verilen önermeler kümesi bir çıkarımdır 1 < 3, o halde 3 > 1 (çıkarım)
Canlılar beslenir O halde bitkiler beslenir, (çıkarım) Çıkarımda sonuçtan önce gelen ve sonuca bilgi sağlayan (veri olan) önermelere öncül denir Çıkarımlar, öncül ve sonuç yargısıyla en az iki yargıdan oluşurlar

1 Çıkarım Çeşitleri
a Analoji

Özelden özele yapılan akıl yürütmedir Konya iç Anadolu'dadır ve karasal iklimi vardır Ankara da iç Anadolu'dadır O halde Ankara'da da karasal iklim görülür

b Tümevarım

Özelden genele yapılan akıl yürütmedir Somali ve Yeni Gine de olduğu gibi gelişmemiş bütün ülkelerde milli gelir düşüktür

c Tümdengelim

Genelden özele yapılan akıl yürütmedir
Her canlı beslenir
O halde bitkilerde canlı olduğundan beslenir

2 Kıyas

Verilen önermelerden zihnin zorunlu olarak bir sonuç çıkarmasıdır
Bütün kuşlar kanatlıdır (Öncül) Serçe kuştur (Öncül)
O hale serçe kanatlıdır (Sonuç) KTerim BTerim

a Kıyas kuralları

- Her kıyasta büyük, küçük ve orta terim bulunur
- Orta terim sonuçta yer almaz
- Orta terim öncüllerin en az birinde bütün kaplamıyla alınmalıdır
- İki tikel öncülden sonuç çıkmaz
- iki olumsuz öncülden sonuç çıkmaz
- Öncüller olumlu ise sonuç olumsuz olmaz
- Sonuç öncüllerin zayıf olanına bağlıdır (Olumsuz ve tekil olana) Buna göre öncüllerden biri tikel ise sonuç ta tikeldir, öncüllerden biri olumsuz ise sonuç da olumsuzdur

b Kıyas çeşitleri

ba Basit kıyaslar

iki öncül ve bir sonuçtan oluşur, ikiye ayrılır - Kesin kıyas
Kıyasın sonucu öncüllerde sadece anlam bakımından vardır Örnek
Bütün insanlar ölümlüdür (Öncül) Aristo insandır (Öncül)
O halde Aristo ölümlüdür (Sonuç)

- Seçmeli kıyas

Sonuç öncüllerde hem şekil, hem de anlam bakımından vardır Örnek:
Sayı tektir ya da sayı ciftir (Öncül)
Sayı tek değildir (Öncül)
O halde sayı ciftir (Sonuç)

bb Bileşik kıyaslar İkiden fazla öncülü bulunan kıyaslardır

bc Düzensiz kıyaslar

Basit ve bileşik kıyas türüne uymayan kıyaslardır Örneğin:
Düşünüyorum (Öncül) O halde varım (Sonuç) Bu kıyas düzensiz kıyaslardan entimen'e örnektir

__________________