Cevap : 2. Dünya Savaşı (1939 - 1945)

**Şengül Şirin** · 09-13-2010

Alman-japon birliklerinin geri çekilişi ve Müttefikler'in zaferi (1943-1945)

1943'ün ikinci üç ayı, Müttefikler'in Avrupa ve Büyük Okyanus'ta yeniden üstünlük kurma isteklerinin dile getirildiği bir dizi konferansla dikkati çekti: Washington (mayıs sonu), Québec (ağustos), Moskova (ekim), Kahire (kasım, Çankayşek de katıldı) ve Tahran (28 kasım-2 aralık)

Son konferansta Roosevelt, Churchill ve Stalin ilk kez bir araya geldiler

Burada, italya harekâtı sonrasında 1 mayıs 1944'te, Batı Avrupa'ya bir çıkarma yapılması, bunu Güney Fransa'ya yapılacak bir ikincisinin izlemesi kararlaştırıldı

Stalin'in çok üstünde durduğu ikinci Avrupa cephesi de programa alındı

Almanya, öncelikli düşman olarak kaldı

• Güney ve orta İtalya'nın ele geçirilmesi (temmuz 1943-ağustos 1944)

10 temmuz 1943'te Müttefikler Sicilya'ya çıktılar

Bu olay Mussolini'nin iktidardan düşmesine yol açtı

Yerine geçen Badoglio, Müttefikler İle görüşmeler yaptı

Güney italya'ya çıkarmanın başlaması (Salerno ve Calabria, eylül) üzerine, italya'nın teslim olduğu açıklandı

Almanlar çok kısa sürede denetimi ellerine alıp Mussolini'yi kurtardılar

Mussolini Kuzey italya'da faşist bir cumhuriyet hükümeti oluşturdu

Napoli'nin alınmasından (1 ekim) sonra, Almanlar Müttefikler'in ilerleme hızlarını iyice yavaşlattılar

Daha sonra da Gustav hattında 12 mayıs 1944'e dek tümüyle durdurdular

General Juin komutasındaki fransız birliğinin başarı kazandığı Garigliano muharebesinden sonra, Müttefikler 4 haziranda Roma'ya, 3 temmuzda Siena'ya ulaştı

Ama müttefik saldırısı tüm 1944-45 kışı boyunca, Gotik hat önlerinde saplanıp kaldı, italya'daki bu yarım başarı, Churchill' in, harekâtı Yugoslavya'ya uzatma ve alman işgal ordusuna karşı -Tito'nun önderliğinde- sert saldırılar sürdüren yu-goslav direnişçileriyle birleşme tasarılarının gerçekleşmesini engelledi

Ama, ingilizler 1944 ekiminde, Wehrmacht tarafından boşaltılan Yunanistan'a çıkarma yaptılar

• Sovyet topraklarının kurtuluşu

Almanlar'ın Kursk çıkıntısını ele geçirmek için giriştikleri Hisar harekâtının başarısızlığından (temmuz 1943) sonra, Sovyetler, ağustosta Smolensk ve Dniepr yönünde saldırıya geçtiler ve 1943 kasımında Za-porojiye dolaylarına ulaştılar; bu arada daha ileriye de kimi akınlar yaptılar

Krivoy Rog'daki alman direnişi ve general Man-stein'ın Jitomir ve Korosten üzerine yönelttiği yeni bir karşı saldırı (kasım), Ukrayna' nın kurtuluşunu geciktirdi

1944'te Baltık devletlerine (ocak), Beyaz Rusya'ya (haziran) ve güneye yönelik (ağustos) bir dizi büyük sovyet saldırısı daha gerçekleştirildi

Almanlar, ekimde, Batı Litvanya'nın Doğu Prusya'ya yakın kesimine, Narew, Wista (1 ağustosta, Sovyetler'ln Varşova' ya yaklaştığı sırada çıkan ayaklanmayı ezdiler) ve Tlsza ırmakları kıyılarına yerleştiler

Dniestr'i geçmelerinden sonra, Romanya Almanlar'a karşı tutum aldı (ağustos) ve eylülde SSCB ile ateşkes imzaladı

Bulgaristan teslim oldu; ekim ayında Macaristan istila edildi ve Amiral Horthy nazilercetutuklandı

Yugoslavya, Tito'nun yönetimi altında, 20 ekimde Belgrad'a giren Tolbuhin komutasındaki sovyet ordusunun desteğiyle kurtarıldı

Finlandiya 20 eylülde Sovyetler İle düşmanlığa son verdi; Almanlar Laponya'yı boşaltıp Norveç'e doğru çekildiler

• Fransa'ya çıkarmalar ve sonrası (haziran-kasım 1944)

işgal edilen Avrupa topraklarında gitgide şiddetlenen nazi baskıları, toplama kamplarına kapatma, rehin alma, Almanya'ya zorunlu çalışmaya gönderme gibi uygulamalar, kent ve kırlarda eylem yapan, kimi zaman da açık savaşıma geçen (Polonya, Yugoslavya, Glières yaylası) yeraltı direniş hareketlerinin sayısını artırdı ve birleşme sorunlarını gündeme getirdi (Fransa'da Jean Moulin' in önderliğinde oluşturulan Ulusal Direniş Konseyi [mayıs, 1943])

Çıkarmalar için yapılan hazırlıklar, fransız direnişinin, ulaşım araçlarına ve telsiz, telgraf, telefon haberleşmelerine karşı giriştiği sabotaj ve bilgi toplama eylemleriyle (Merkezi haber alma ve eylem bürosu' nun yeşil, mavi planları) eşgüdüm sağlanmasını gerektirdi

6 haziranda, gün doğarken, Norman-diya'da Overlord harekâtı başladı

Bu savaş alanını aylardır yoğun biçimde bombalayarak hazırlayan ve bu arada III

Reich'ın iktisadi gücünü kırmaya çabalayan ingiliz-amerikan kuvvetleri, Norman-dlya'da Atlantik duvarı savunmasını yarmayı başardılar

Bununla birlikte, alman cephesinde ancak 31 temmuzda gedik açabildiler (Avranches)

Hızla gelişen harekât, Bretagne bölgesini işgalciden kurtardı (Lorient, Saint -Nazaire gibi birkaç yer dışında) ve ayaklanan Paris'e zarar görmeden özgürlüğe kavuşma olanağı sağladı (24 ağustos)

Daha sonra hızla Somme, Aisne ve Marne'a ulaşıldı

Öte yandan, 15 ağustosta Akdeniz kıyısında, Provence'da gerçekleştirilen fransız-amerikan çıkarmasıyla, ülkenin güney-doğu'su hızla kurtarıldı

3 eylülde Lyon özgürlüğüne kavuştu

12 eylülde, Châtillon-sur-Seine'de, güney kuvvetleri, Normandiya'ya çıkan birliklerle birleşti

3 haziran 1944'te, Cezayir kentinde De Gaulle'ün başkanlığında oluşturulan Geçici Fransız Cumhuriyeti Hükümeti, 3 eylülde Paris'e taşındı ve az sonra SSCB, ABD ve Büyük Britanya tarafından tanındı

Vichy'dekl eski hükümetse Almanlar tarafından Sigmaringen'e taşındı

Ama, çıkarmaya katılan tüm askerlerin gereksinimlerini karşılama güçlükleri ve III

Reich'ın istilayı kırma isteği, Almanlar'a belçika-alman sınırında ve Vosges dağlarında tutunma olanağı sağladı

Belçika kurtarıldıysa da Ren nehrinin Hollanda kesimi, ingilizler'in Arnhem harekâtına karşın Almanlar'dan temizlenemedi

Ren kıyıları, ancak Alsace'da, Mul-house'un güney-doğu kesiminde I

Fransız ordusu ve Strasbourg'da Leclerc tümeni tarafından kurtarılabildi (kasım)

Ama, Almanlar Vosges'ların yüksek bölgelerinde ve Alsace'ın bir bölümünde (Colmar kesimi) egemenliklerini sürdürdüler

• Büyük Okyanus'ta ikili amerikan saldırısı (1943 sonları-1945 başları)

MacArthur, Quadrant konferansı'nın kararlarını uygulamak için 1943 sonlarında Büyük Okya-nus'un güneyinde, Yeni Gine ve Sulavesi üzerinden Filipinler'e doğru saldırıya geçti

Rabaul'un yansızlığını sağlayarak temmuz 1944'te Yeni Gine adasının doğu ucuna vardı

Aynı anda, Nimitz, Büyük Okyanus'un ortasında Gilbert adaları ve Marshall adalarını denetim altına aldıktan (kasım 1943-şubat 1944) sonra, haziranda Mariana adalarına saldırdı

Amerikan kuvvetleri, 19-20 hazirandaki bir hava-deniz muharebesinden sonra buraya ayak bastı; daha sonra da Guam adası işgal edildi (ağustos)

Japonlar'ın uğradığı bozgun, Toco hükümetinin istifasına neden oldu

ikinci Québec konferansı'yla (eylül 1944), Japonya'ya karşı yürütülen saldırının ana hatları belirlendi

Saldırının ancak, Büyük Okyanus'ta gerçekleştirilebileceği ortaya çıktı

Gerçekten de, Japonya'ya karşı kıta Asyası'nda girişilen harekât düş kırıcıydı: çin-ingiliz-amerikan ortak harekât planları ancak belli dönemler içinde gerçekleşebilmişti (Kuzey Birmanya ağustos 1944'te kurtarıldı ve Çin yolu ancak 1945 başlarında açılabildi)

Japonlar, Hindistan'a karşı saldırılarında başarılı olmadılarsada(imphal, mayıs-haziran 1944) büyük etkinlik gösterdiler; Güney Çin'de milliyetçi orduları püskürterek tüm Çinhindi yarımadasıyla yeniden iletişim kurdular; Amerikalılar'ı, Japonya'yı bombalamak İçin kullanabilecekleri topraklardan yoksun bıraktılar

Büyük Okyanus'ta, Caroline adaları ve Sulavesi adalarının yansızlığının sağlanmasından sonra, Nimitz ve MacArthur'un, güçlerini birleştirip Filipinler'e saldırmaları kararlaştırıldı

20 ekim 1944'te dört amerikan tümeni, imparatorluk donanmasının müdahalesine karşın, güç üstünlüğüyle onlara boyun eğdirip Leyte'ye çıktı

MacArthur, Filipinler'in yeniden fethini sürdürdü (Manila, şubat 1945-Corregidor); Nimitz ise Ryukyu adasına saldırarak Tokyo'ya doğru ilerlemeye başladı

• Almanlar'ın son sıçrayışı ve teslim oluşu (aralık 1944-mayıs 1945)

Hitler'e karşı girişilen başarısız darbeden pek etkilenmiş görünmeyen Wehrmacht, doğuda (Budapeşte, Balaton gölü) ve batıda aynı kararlılıkla savaşı sürdürdü

Hitler 16 aralıkta Belçika Ardennes'inden Meuse nehrine doğru herkesi şaşkına çeviren şiddetli bir karşı saldırı başlattı

Bunun yanı sıra, Saarland ve Ren nehirleri arasındaki bölgeye de yürüdü

Müttefik cephesi yarıldı (Bastogne), Amerikalılar Alsace'ı boşaltmak istediler; ama De Gaulle'ün Eisenho-wer'a başvurmasıyla Strasbourg kurtarıldı; 1945 ocağı ortasında durum yeniden gözden geçirildi

Doğuda, aralıkta Lublin Komitesi 'ni Polonya hükümeti olarak tanıyan Sovyetler, Wisla ve Oder nehirleri arasındaki bölgeye saldırarak Varşova'yı kurtardılar ve şubatta alman sınırına vardılar

1944 sonunda dördüncü kez ABD başkanı seçilen Roosevelt, 4 şubat 1945'te Yalta'da Stalin ve Churchill ile buluştu; bu toplantıda Almanya'ya karşı sürdürülen harekâtın geleceği ve savaş sonrası düzenlemeler tartışıldı, Stalin, Japonya'ya karşı savaşa girmeye söz verdi; karşılığında Almanya ile ateşkesten üç ay sonra ödenmek üzere savaş tazminatı istedi

Böylece alman toprağına saldırı başlatıldı

Müttefikler'in stratejik hava kuvvetleri, güçlerini ulaşım yolları ve petrol rafinerileri üzerinde yoğunlaştırdı

Doğuda, Doğu Prusya işgal edildi (Königsberg, mart 1945); bunu Pomeranya izledi

13 şubatta Budapeşte, martta da Balaton gölü savunmaları düştü

Batıda müttefik saldırısı, 8 şubatta, Siegfried hattı üzerinden Ren nehrine doğru başladı

5 martta Ren'e ulaşıldı; birliklerin bir bölümü hemen karşıya geçerken (Remagen), bir bölümü uzun hazırlıklardan sonra yoluna devam etti (Wesel)

Ren'in batısında karşılaşılan direniş 25 martta tümüyle kırıldı

ikinci Dünya savaşı'nın son ayı, alman topraklarında ve Kuzey italya'da geçti, italya'da müttefik saldırısı ulusal ayaklanma hareketiyle birleşti; 2 mayısta alman kuvvetlerinin teslim olmasıyla ülke tümüyle kurtuldu

Kuşatılan Ruhr havzasında alman savunması, nisan ortasında teslim oldu

General Patton Bohemya'ya girdi; Prag'ın 90 km dışında durmak zorunda kaldı

Öte yandan fransız birlikleri Stuttgart'ı alarak Avusturya'ya girdi

Ülkenin başkenti Viyana, daha 12 nisanda sovyet birliklerinin eline geçmişti

Jukov 10 nisanda Berlin'e son saldırıyı yaptı; Hitler 30 nisanda intihar etti ve kent 2 mayısta teslim oldu

25 nisanda sovyet ve amerikan birlikleri Elbe nehri üzerinde, Torgau'da birleştiler

7 mayısta Reims'de Jodl tarafından imzalanan ateşkes antlaşmasıyla Almanya kayıtsız şartsız teslim oldu; bu belge ertesi gün Berlin'de onaylandı

Birkaç küçük değişiklikle, Avrupa'daki egemenlik alanlarını orduların durumu belirledi

14 mayısta, Avusturya bağımsızlığını ilan ederken, BeneS hükümeti Prag'a geri döndü; ancak SSCB'nin, daha önce Çekler'e ait olan Karpatlaraltı Rusya bölgesini ilhakını tanımak zorundakaldı

Daha önceki günlerde de Trleste' de, italya ile Tito'nun komünist Yugoslav-yası arasında ciddi bir uyuşmazlık baş gösterdi

Öte yandan krallık bunalımı Belçika'yı parçaladı

Kurtarılmış ama harabeye dönmüş durumdaki tüm Avrupa ağır iktisadi bunalımlara karşı savaşım verdi, ilk barış antlaşmaları için 1947'yi beklemek gerekti, ikiye bölünen Almanya ise kendi barış antlaşmasını hâlâ beklemektedir

• Japonya'ya karşı yürütülen savaşımın sonu (1945)

Birmanya yolu, sonunda, 1945 şubatında açılınca, ingilizler bu ülkeye saldırıya geçtiler; Mandalay'ı, sonra Rangoon kurtardılar (2 mayıs 1945)

Bu arada, Japonlar, Çinhindi'ni kesin biçimde denetim altına alabilmek için 9 martta fransız garnizonlarına saldırdılar

Denizde, Nimitz, Japonya'ya karşı son saldırısını Ryukyu adalarında yaptı

Çok kanlı çarpışmalar sonunda ivo Cima ada-

sını (şubat), sonra da Okinava adasını ele geçirdi (nisan-haziran)

Japonlar, güçlerini toparlamak için Çin'deki güçlerini Kanton, Şanghay ve Tiencin üzerinde topladılar

17 temmuzda Potsdam konferansı başladı: 12 nisanda ölen Roosevelt'in yerini Truman aldı; toplantı sürerken seçimleri yitiren Churchill de yerini Attlee'ye bıraktı

Truman atom bombasından yararlanma kararını açıkladı

Japonya'daki savaşın sonu dört tarihle belirlendi: 6 ağustos, Hiroşima; 8 ağustos, SSCB'nin Japonya'ya savaş açması ve Mançurya'yı istilası; 9 ağustos, Nagasaki; 16 ağustos, ateşkes

Japonya'nın teslim antlaşması, 2 eylülde Tokyo koyundaki Missouri zırhlısında imzalandı; ancak işgal ettikleri yerlerden çekilen Japonlar geriye bir bildiri bıraktılar: "Asya sarı ırkındır"

Endonezya'da, ingilizler çok karışık olan genel durumu düze çıkarmak için çıkarma yapmak zorunda kaldılar

Kuzeyi Çinliler, güneyi ingilizler tarafından işgal edilen Çinhindi'nde Fransızlar yeniden etkili olabilmek için bir birlik oluştururlarken, Hö Chi Minh, Vietnam Cumhuriyeti'ni ilan etti (2 eylül)

Hindistan'da, Gandhi 1944'te serbest bırakıldıysada bağımsızlık, hem Kongre partisi, hem müslümanlarca istenen bir hak olarak kaldı

Çin'e gelince, SSCB ile bir ittifak antlaşması İmzalayan Çankayşek yönetiminde birliğe kavuşmuş gibi görünüyordu

09-13-2010	#4
Şengül Şirin	Cevap : 2. Dünya Savaşı (1939 - 1945) Alman-japon birliklerinin geri çekilişi ve Müttefikler'in zaferi (1943-1945) 1943'ün ikinci üç ayı, Müttefikler'in Avrupa ve Büyük Okyanus'ta yeniden üstünlük kurma isteklerinin dile getirildiği bir dizi konferansla dikkati çekti: Washington (mayıs sonu), Québec (ağustos), Moskova (ekim), Kahire (kasım, Çankayşek de katıldı) ve Tahran (28 kasım-2 aralık) Son konferansta Roosevelt, Churchill ve Stalin ilk kez bir araya geldiler Burada, italya harekâtı sonrasında 1 mayıs 1944'te, Batı Avrupa'ya bir çıkarma yapılması, bunu Güney Fransa'ya yapılacak bir ikincisinin izlemesi kararlaştırıldı Stalin'in çok üstünde durduğu ikinci Avrupa cephesi de programa alındı Almanya, öncelikli düşman olarak kaldı • Güney ve orta İtalya'nın ele geçirilmesi (temmuz 1943-ağustos 1944) 10 temmuz 1943'te Müttefikler Sicilya'ya çıktılar Bu olay Mussolini'nin iktidardan düşmesine yol açtı Yerine geçen Badoglio, Müttefikler İle görüşmeler yaptı Güney italya'ya çıkarmanın başlaması (Salerno ve Calabria, eylül) üzerine, italya'nın teslim olduğu açıklandı Almanlar çok kısa sürede denetimi ellerine alıp Mussolini'yi kurtardılar Mussolini Kuzey italya'da faşist bir cumhuriyet hükümeti oluşturdu Napoli'nin alınmasından (1 ekim) sonra, Almanlar Müttefikler'in ilerleme hızlarını iyice yavaşlattılar Daha sonra da Gustav hattında 12 mayıs 1944'e dek tümüyle durdurdular General Juin komutasındaki fransız birliğinin başarı kazandığı Garigliano muharebesinden sonra, Müttefikler 4 haziranda Roma'ya, 3 temmuzda Siena'ya ulaştı Ama müttefik saldırısı tüm 1944-45 kışı boyunca, Gotik hat önlerinde saplanıp kaldı, italya'daki bu yarım başarı, Churchill' in, harekâtı Yugoslavya'ya uzatma ve alman işgal ordusuna karşı -Tito'nun önderliğinde- sert saldırılar sürdüren yu-goslav direnişçileriyle birleşme tasarılarının gerçekleşmesini engelledi Ama, ingilizler 1944 ekiminde, Wehrmacht tarafından boşaltılan Yunanistan'a çıkarma yaptılar • Sovyet topraklarının kurtuluşu Almanlar'ın Kursk çıkıntısını ele geçirmek için giriştikleri Hisar harekâtının başarısızlığından (temmuz 1943) sonra, Sovyetler, ağustosta Smolensk ve Dniepr yönünde saldırıya geçtiler ve 1943 kasımında Za-porojiye dolaylarına ulaştılar; bu arada daha ileriye de kimi akınlar yaptılar Krivoy Rog'daki alman direnişi ve general Man-stein'ın Jitomir ve Korosten üzerine yönelttiği yeni bir karşı saldırı (kasım), Ukrayna' nın kurtuluşunu geciktirdi 1944'te Baltık devletlerine (ocak), Beyaz Rusya'ya (haziran) ve güneye yönelik (ağustos) bir dizi büyük sovyet saldırısı daha gerçekleştirildi Almanlar, ekimde, Batı Litvanya'nın Doğu Prusya'ya yakın kesimine, Narew, Wista (1 ağustosta, Sovyetler'ln Varşova' ya yaklaştığı sırada çıkan ayaklanmayı ezdiler) ve Tlsza ırmakları kıyılarına yerleştiler Dniestr'i geçmelerinden sonra, Romanya Almanlar'a karşı tutum aldı (ağustos) ve eylülde SSCB ile ateşkes imzaladı Bulgaristan teslim oldu; ekim ayında Macaristan istila edildi ve Amiral Horthy nazilercetutuklandı Yugoslavya, Tito'nun yönetimi altında, 20 ekimde Belgrad'a giren Tolbuhin komutasındaki sovyet ordusunun desteğiyle kurtarıldı Finlandiya 20 eylülde Sovyetler İle düşmanlığa son verdi; Almanlar Laponya'yı boşaltıp Norveç'e doğru çekildiler • Fransa'ya çıkarmalar ve sonrası (haziran-kasım 1944) işgal edilen Avrupa topraklarında gitgide şiddetlenen nazi baskıları, toplama kamplarına kapatma, rehin alma, Almanya'ya zorunlu çalışmaya gönderme gibi uygulamalar, kent ve kırlarda eylem yapan, kimi zaman da açık savaşıma geçen (Polonya, Yugoslavya, Glières yaylası) yeraltı direniş hareketlerinin sayısını artırdı ve birleşme sorunlarını gündeme getirdi (Fransa'da Jean Moulin' in önderliğinde oluşturulan Ulusal Direniş Konseyi [mayıs, 1943]) Çıkarmalar için yapılan hazırlıklar, fransız direnişinin, ulaşım araçlarına ve telsiz, telgraf, telefon haberleşmelerine karşı giriştiği sabotaj ve bilgi toplama eylemleriyle (Merkezi haber alma ve eylem bürosu' nun yeşil, mavi planları) eşgüdüm sağlanmasını gerektirdi 6 haziranda, gün doğarken, Norman-diya'da Overlord harekâtı başladı Bu savaş alanını aylardır yoğun biçimde bombalayarak hazırlayan ve bu arada III Reich'ın iktisadi gücünü kırmaya çabalayan ingiliz-amerikan kuvvetleri, Norman-dlya'da Atlantik duvarı savunmasını yarmayı başardılar Bununla birlikte, alman cephesinde ancak 31 temmuzda gedik açabildiler (Avranches) Hızla gelişen harekât, Bretagne bölgesini işgalciden kurtardı (Lorient, Saint -Nazaire gibi birkaç yer dışında) ve ayaklanan Paris'e zarar görmeden özgürlüğe kavuşma olanağı sağladı (24 ağustos) Daha sonra hızla Somme, Aisne ve Marne'a ulaşıldı Öte yandan, 15 ağustosta Akdeniz kıyısında, Provence'da gerçekleştirilen fransız-amerikan çıkarmasıyla, ülkenin güney-doğu'su hızla kurtarıldı 3 eylülde Lyon özgürlüğüne kavuştu 12 eylülde, Châtillon-sur-Seine'de, güney kuvvetleri, Normandiya'ya çıkan birliklerle birleşti 3 haziran 1944'te, Cezayir kentinde De Gaulle'ün başkanlığında oluşturulan Geçici Fransız Cumhuriyeti Hükümeti, 3 eylülde Paris'e taşındı ve az sonra SSCB, ABD ve Büyük Britanya tarafından tanındı Vichy'dekl eski hükümetse Almanlar tarafından Sigmaringen'e taşındı Ama, çıkarmaya katılan tüm askerlerin gereksinimlerini karşılama güçlükleri ve III Reich'ın istilayı kırma isteği, Almanlar'a belçika-alman sınırında ve Vosges dağlarında tutunma olanağı sağladı Belçika kurtarıldıysa da Ren nehrinin Hollanda kesimi, ingilizler'in Arnhem harekâtına karşın Almanlar'dan temizlenemedi Ren kıyıları, ancak Alsace'da, Mul-house'un güney-doğu kesiminde I Fransız ordusu ve Strasbourg'da Leclerc tümeni tarafından kurtarılabildi (kasım) Ama, Almanlar Vosges'ların yüksek bölgelerinde ve Alsace'ın bir bölümünde (Colmar kesimi) egemenliklerini sürdürdüler • Büyük Okyanus'ta ikili amerikan saldırısı (1943 sonları-1945 başları) MacArthur, Quadrant konferansı'nın kararlarını uygulamak için 1943 sonlarında Büyük Okya-nus'un güneyinde, Yeni Gine ve Sulavesi üzerinden Filipinler'e doğru saldırıya geçti Rabaul'un yansızlığını sağlayarak temmuz 1944'te Yeni Gine adasının doğu ucuna vardı Aynı anda, Nimitz, Büyük Okyanus'un ortasında Gilbert adaları ve Marshall adalarını denetim altına aldıktan (kasım 1943-şubat 1944) sonra, haziranda Mariana adalarına saldırdı Amerikan kuvvetleri, 19-20 hazirandaki bir hava-deniz muharebesinden sonra buraya ayak bastı; daha sonra da Guam adası işgal edildi (ağustos) Japonlar'ın uğradığı bozgun, Toco hükümetinin istifasına neden oldu ikinci Québec konferansı'yla (eylül 1944), Japonya'ya karşı yürütülen saldırının ana hatları belirlendi Saldırının ancak, Büyük Okyanus'ta gerçekleştirilebileceği ortaya çıktı Gerçekten de, Japonya'ya karşı kıta Asyası'nda girişilen harekât düş kırıcıydı: çin-ingiliz-amerikan ortak harekât planları ancak belli dönemler içinde gerçekleşebilmişti (Kuzey Birmanya ağustos 1944'te kurtarıldı ve Çin yolu ancak 1945 başlarında açılabildi) Japonlar, Hindistan'a karşı saldırılarında başarılı olmadılarsada(imphal, mayıs-haziran 1944) büyük etkinlik gösterdiler; Güney Çin'de milliyetçi orduları püskürterek tüm Çinhindi yarımadasıyla yeniden iletişim kurdular; Amerikalılar'ı, Japonya'yı bombalamak İçin kullanabilecekleri topraklardan yoksun bıraktılar Büyük Okyanus'ta, Caroline adaları ve Sulavesi adalarının yansızlığının sağlanmasından sonra, Nimitz ve MacArthur'un, güçlerini birleştirip Filipinler'e saldırmaları kararlaştırıldı 20 ekim 1944'te dört amerikan tümeni, imparatorluk donanmasının müdahalesine karşın, güç üstünlüğüyle onlara boyun eğdirip Leyte'ye çıktı MacArthur, Filipinler'in yeniden fethini sürdürdü (Manila, şubat 1945-Corregidor); Nimitz ise Ryukyu adasına saldırarak Tokyo'ya doğru ilerlemeye başladı • Almanlar'ın son sıçrayışı ve teslim oluşu (aralık 1944-mayıs 1945) Hitler'e karşı girişilen başarısız darbeden pek etkilenmiş görünmeyen Wehrmacht, doğuda (Budapeşte, Balaton gölü) ve batıda aynı kararlılıkla savaşı sürdürdü Hitler 16 aralıkta Belçika Ardennes'inden Meuse nehrine doğru herkesi şaşkına çeviren şiddetli bir karşı saldırı başlattı Bunun yanı sıra, Saarland ve Ren nehirleri arasındaki bölgeye de yürüdü Müttefik cephesi yarıldı (Bastogne), Amerikalılar Alsace'ı boşaltmak istediler; ama De Gaulle'ün Eisenho-wer'a başvurmasıyla Strasbourg kurtarıldı; 1945 ocağı ortasında durum yeniden gözden geçirildi Doğuda, aralıkta Lublin Komitesi 'ni Polonya hükümeti olarak tanıyan Sovyetler, Wisla ve Oder nehirleri arasındaki bölgeye saldırarak Varşova'yı kurtardılar ve şubatta alman sınırına vardılar 1944 sonunda dördüncü kez ABD başkanı seçilen Roosevelt, 4 şubat 1945'te Yalta'da Stalin ve Churchill ile buluştu; bu toplantıda Almanya'ya karşı sürdürülen harekâtın geleceği ve savaş sonrası düzenlemeler tartışıldı, Stalin, Japonya'ya karşı savaşa girmeye söz verdi; karşılığında Almanya ile ateşkesten üç ay sonra ödenmek üzere savaş tazminatı istedi Böylece alman toprağına saldırı başlatıldı Müttefikler'in stratejik hava kuvvetleri, güçlerini ulaşım yolları ve petrol rafinerileri üzerinde yoğunlaştırdı Doğuda, Doğu Prusya işgal edildi (Königsberg, mart 1945); bunu Pomeranya izledi 13 şubatta Budapeşte, martta da Balaton gölü savunmaları düştü Batıda müttefik saldırısı, 8 şubatta, Siegfried hattı üzerinden Ren nehrine doğru başladı 5 martta Ren'e ulaşıldı; birliklerin bir bölümü hemen karşıya geçerken (Remagen), bir bölümü uzun hazırlıklardan sonra yoluna devam etti (Wesel) Ren'in batısında karşılaşılan direniş 25 martta tümüyle kırıldı ikinci Dünya savaşı'nın son ayı, alman topraklarında ve Kuzey italya'da geçti, italya'da müttefik saldırısı ulusal ayaklanma hareketiyle birleşti; 2 mayısta alman kuvvetlerinin teslim olmasıyla ülke tümüyle kurtuldu Kuşatılan Ruhr havzasında alman savunması, nisan ortasında teslim oldu General Patton Bohemya'ya girdi; Prag'ın 90 km dışında durmak zorunda kaldı Öte yandan fransız birlikleri Stuttgart'ı alarak Avusturya'ya girdi Ülkenin başkenti Viyana, daha 12 nisanda sovyet birliklerinin eline geçmişti Jukov 10 nisanda Berlin'e son saldırıyı yaptı; Hitler 30 nisanda intihar etti ve kent 2 mayısta teslim oldu 25 nisanda sovyet ve amerikan birlikleri Elbe nehri üzerinde, Torgau'da birleştiler 7 mayısta Reims'de Jodl tarafından imzalanan ateşkes antlaşmasıyla Almanya kayıtsız şartsız teslim oldu; bu belge ertesi gün Berlin'de onaylandı Birkaç küçük değişiklikle, Avrupa'daki egemenlik alanlarını orduların durumu belirledi 14 mayısta, Avusturya bağımsızlığını ilan ederken, BeneS hükümeti Prag'a geri döndü; ancak SSCB'nin, daha önce Çekler'e ait olan Karpatlaraltı Rusya bölgesini ilhakını tanımak zorundakaldı Daha önceki günlerde de Trleste' de, italya ile Tito'nun komünist Yugoslav-yası arasında ciddi bir uyuşmazlık baş gösterdi Öte yandan krallık bunalımı Belçika'yı parçaladı Kurtarılmış ama harabeye dönmüş durumdaki tüm Avrupa ağır iktisadi bunalımlara karşı savaşım verdi, ilk barış antlaşmaları için 1947'yi beklemek gerekti, ikiye bölünen Almanya ise kendi barış antlaşmasını hâlâ beklemektedir • Japonya'ya karşı yürütülen savaşımın sonu (1945) Birmanya yolu, sonunda, 1945 şubatında açılınca, ingilizler bu ülkeye saldırıya geçtiler; Mandalay'ı, sonra Rangoon kurtardılar (2 mayıs 1945) Bu arada, Japonlar, Çinhindi'ni kesin biçimde denetim altına alabilmek için 9 martta fransız garnizonlarına saldırdılar Denizde, Nimitz, Japonya'ya karşı son saldırısını Ryukyu adalarında yaptı Çok kanlı çarpışmalar sonunda ivo Cima ada- sını (şubat), sonra da Okinava adasını ele geçirdi (nisan-haziran) Japonlar, güçlerini toparlamak için Çin'deki güçlerini Kanton, Şanghay ve Tiencin üzerinde topladılar 17 temmuzda Potsdam konferansı başladı: 12 nisanda ölen Roosevelt'in yerini Truman aldı; toplantı sürerken seçimleri yitiren Churchill de yerini Attlee'ye bıraktı Truman atom bombasından yararlanma kararını açıkladı Japonya'daki savaşın sonu dört tarihle belirlendi: 6 ağustos, Hiroşima; 8 ağustos, SSCB'nin Japonya'ya savaş açması ve Mançurya'yı istilası; 9 ağustos, Nagasaki; 16 ağustos, ateşkes Japonya'nın teslim antlaşması, 2 eylülde Tokyo koyundaki Missouri zırhlısında imzalandı; ancak işgal ettikleri yerlerden çekilen Japonlar geriye bir bildiri bıraktılar: "Asya sarı ırkındır" Endonezya'da, ingilizler çok karışık olan genel durumu düze çıkarmak için çıkarma yapmak zorunda kaldılar Kuzeyi Çinliler, güneyi ingilizler tarafından işgal edilen Çinhindi'nde Fransızlar yeniden etkili olabilmek için bir birlik oluştururlarken, Hö Chi Minh, Vietnam Cumhuriyeti'ni ilan etti (2 eylül) Hindistan'da, Gandhi 1944'te serbest bırakıldıysada bağımsızlık, hem Kongre partisi, hem müslümanlarca istenen bir hak olarak kaldı Çin'e gelince, SSCB ile bir ittifak antlaşması İmzalayan Çankayşek yönetiminde birliğe kavuşmuş gibi görünüyordu __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır