Cevap : 2. Dünya Savaşı (1939 - 1945)

**Şengül Şirin** · 09-13-2010

Savaşın dönemeci (1942 ortası-1943 ortası)

Harekât üstünlüğünün Mihver devletlerinden Müttefikler'e geçtiği dönem, savaşın dönemecini oluşturdu

Bu geçiş, dört harekât alanında gerçekleşti: Kuzey Afrika, SSCB, Büyük Okyanus ve Atlas okyanusu

• Kuzey Afrika

Avrupa'da İkinci bir cephe açamayacak durumdaki Anglosaksonlar, Doğu cephesini rahatlatmak için

Güney Avrupa'ya yapılacak harekâta üs oluşturmak amacıyla Kuzey Afrika'ya çıkarma yapma kararı aldılar (Torch harekâtı)

Ön hazırlıklar sırasında, Montgomery, 23 ekim 1942'de El-Alameyn'de, Afrika-korps'u ve italyanlar'ı Libya'dan kesin biçimde atacak bir saldırıya girişti

8 kasımda, Müttefikler Fas ve Cezayir'e çıktı; burada Fransa'nın Kuzey Afrika kuvvetleriyle karşılaştılar; çatışmalar Cezayir kentinde bulunan fransız başkomutanı Darlan' ın ateşkesi kabul etmesine kadar sürdü

Hitler, olaya hemen tepki göstererek Bizer-te'ye birlikler gönderdi ve 11 kasımda özgür fransız bölgesini işgal ettirdi

Bu arada, Mussolini de Korsika adasını ele geçirdi

Fransız ateşkes ordusu dağıtıldı ve alman birlikleri Fransa'nın Toulon limanına geldiğinde buradaki fransız donanması kendini batırdı (27 kasım)

Tunus'ta Giraud'nun birlikleri ve ingiliz -amerikan kuvvetleriyle Mihver devletlerinin birlikleri arasında sert çarpışmalar oldu

28 mart 1943'te Güney Tunus'taki Ma-reth hattını aşan Montgomery ordusuyla öbür müttefik birliklerinin birleşmesi Tunus'un alınmasını kolaylaştırdı (7 mayıs)

Kuzey Afrika bu dönemde müttefik harekâtının kutuplarından biri ve Darlan'ın öldürülmesinden (aralık 1942) sonra, Giraud'nun yönetimine giren yeni fransız otoritesinin merkezi durumuna geldi

Roosevelt ve Churchill, Fas'ın Casablanca kentinde bir araya gelerek hedef önceliklerini belirlediler: Atlas okyanusu savaşı, Reich'ın sistemli biçimde bombalanması, 1944'te Avrupa'da ikinci cephenin açılmasına kadar Akdeniz'de egemenlik sağlanması

De Gaulle ve Giraud, aralarında anlaşmayı başaramadılar

Fransız ulusal kurtuluş komitesi, iki generalin başkanlığında, ancak 3 haziran 1943'te oluşturulabildi; bu durum De Gaulle'ün üstünlüğünü kanıtlamasına dek sürdü

• SSCB

13 eylül 1942'de von Paulus'un Stallngrad'a yaptığı saldırı, bitmez tükenmez sokak çarpışmalarına yol açtı

Bu arada kış bastırdı; Sovyetler, Stalingrad' daki alman kuvvetlerini arkadan ve uzaktan sarmak İçin, 19 kasımda Don üzerinden bir karşı saldırıya giriştiler

General Manstein komutasındaki alman karşı saldırısı başarılı olamadı (12 aralık) ve Reich kuvvetleri teslim olmak zorunda kaldı (2 şubat 1943)

Aynı günlerde Almanlar'ın kafkas birlikleri hızla Rostov'a çekildi; bu kent de 14 şubatta sovyet ordusunca geri alındı

Sovyet saldırısı iyice yaygınlaştı: Voronej, Kursk, Harkov (16 şubat) kurtarıldı; ama, 21 şubatta başlayan Manste-in'ın karşı saldırısı sonunda Harkov 11 martta yeniden Almanlar'ın eline geçti; böylece rus cephesinde zayıf bir çıkıntı noktası (Kursk) yaratılmış oldu

• Büyük Okyanus'ta

Guadalcanal çarpışmaları bir dönüm noktası oluşturdu ve bunun sonucunda japon stratejik üstünlüğü sona erdi

7 ağustos 1942'de adaya çıkmış amerikan birliklerini, zorlu hava ve deniz çarpışmalarına karşın geri püskürtmeyi başaramayan Japonlar, 8 şubat 1943'te Guadalcanal'ı boşalttılar ve o günden sonra savunmaya geçtiler

MacArthur ve Nimitz, 1943 yılı boyunca yeni bir fetih harekâtı başlatarak Solomon adaları'nı tek tek ele geçirdiler

Buna karşılık, Hindistan ve Çin'den Birmanya'ya girişilen ve Çankayşek ile bir kara bağlantısı kurmayı amaçlayan ortak saldırının başarısızlıkla sonuçlanması, ame-rikalı hava generali Chennault'un Hima-layalar üzerinden "Hump" adlı hava köprüsü harekâtını gerçekleştirmesini zorunlu kıldı

• Atlas okyanusu'nda dönüm noktası biraz daha geç belirdi

Atlas okyanusu savaşı'nın Müttefikler lehine olumlu bir gelişme göstermesi ancak 1943 ilkbaharında gerçekleşti: U-Boot'lar teknik yenilikler sayesinde daha iyi sıkıştırılmaya başlandı; ingiliz-amerikan stratejisine ayakbağı olan binlerce tonilatoluk gemi batırıldı

Bu savaşın kazanılması, Avrupa'ya çıkarma yapmak için zorunlu koşuldu

Gene aynı dönemde Almanya'ya karşı bir topyekûn savaş stratejisi uygulandı; büyük sanayi merkezleri ve kentler düzenli biçimde bombalandı

Bu stratejinin iki hedefi vardı: alman sanayi potansiyeliniyok etmek ve sivil halkın moralini bozmak

Köln, Hamburg ve Berlin üzerine yapılan hava akınlarına karşın, 1943-44'te bu hedeflere ulaşılmış gözüyle bakılamazdı

__________________

09-13-2010	#3
Şengül Şirin	Cevap : 2. Dünya Savaşı (1939 - 1945) Savaşın dönemeci (1942 ortası-1943 ortası) Harekât üstünlüğünün Mihver devletlerinden Müttefikler'e geçtiği dönem, savaşın dönemecini oluşturdu Bu geçiş, dört harekât alanında gerçekleşti: Kuzey Afrika, SSCB, Büyük Okyanus ve Atlas okyanusu • Kuzey Afrika Avrupa'da İkinci bir cephe açamayacak durumdaki Anglosaksonlar, Doğu cephesini rahatlatmak için Güney Avrupa'ya yapılacak harekâta üs oluşturmak amacıyla Kuzey Afrika'ya çıkarma yapma kararı aldılar (Torch harekâtı) Ön hazırlıklar sırasında, Montgomery, 23 ekim 1942'de El-Alameyn'de, Afrika-korps'u ve italyanlar'ı Libya'dan kesin biçimde atacak bir saldırıya girişti 8 kasımda, Müttefikler Fas ve Cezayir'e çıktı; burada Fransa'nın Kuzey Afrika kuvvetleriyle karşılaştılar; çatışmalar Cezayir kentinde bulunan fransız başkomutanı Darlan' ın ateşkesi kabul etmesine kadar sürdü Hitler, olaya hemen tepki göstererek Bizer-te'ye birlikler gönderdi ve 11 kasımda özgür fransız bölgesini işgal ettirdi Bu arada, Mussolini de Korsika adasını ele geçirdi Fransız ateşkes ordusu dağıtıldı ve alman birlikleri Fransa'nın Toulon limanına geldiğinde buradaki fransız donanması kendini batırdı (27 kasım) Tunus'ta Giraud'nun birlikleri ve ingiliz -amerikan kuvvetleriyle Mihver devletlerinin birlikleri arasında sert çarpışmalar oldu 28 mart 1943'te Güney Tunus'taki Ma-reth hattını aşan Montgomery ordusuyla öbür müttefik birliklerinin birleşmesi Tunus'un alınmasını kolaylaştırdı (7 mayıs) Kuzey Afrika bu dönemde müttefik harekâtının kutuplarından biri ve Darlan'ın öldürülmesinden (aralık 1942) sonra, Giraud'nun yönetimine giren yeni fransız otoritesinin merkezi durumuna geldi Roosevelt ve Churchill, Fas'ın Casablanca kentinde bir araya gelerek hedef önceliklerini belirlediler: Atlas okyanusu savaşı, Reich'ın sistemli biçimde bombalanması, 1944'te Avrupa'da ikinci cephenin açılmasına kadar Akdeniz'de egemenlik sağlanması De Gaulle ve Giraud, aralarında anlaşmayı başaramadılar Fransız ulusal kurtuluş komitesi, iki generalin başkanlığında, ancak 3 haziran 1943'te oluşturulabildi; bu durum De Gaulle'ün üstünlüğünü kanıtlamasına dek sürdü • SSCB 13 eylül 1942'de von Paulus'un Stallngrad'a yaptığı saldırı, bitmez tükenmez sokak çarpışmalarına yol açtı Bu arada kış bastırdı; Sovyetler, Stalingrad' daki alman kuvvetlerini arkadan ve uzaktan sarmak İçin, 19 kasımda Don üzerinden bir karşı saldırıya giriştiler General Manstein komutasındaki alman karşı saldırısı başarılı olamadı (12 aralık) ve Reich kuvvetleri teslim olmak zorunda kaldı (2 şubat 1943) Aynı günlerde Almanlar'ın kafkas birlikleri hızla Rostov'a çekildi; bu kent de 14 şubatta sovyet ordusunca geri alındı Sovyet saldırısı iyice yaygınlaştı: Voronej, Kursk, Harkov (16 şubat) kurtarıldı; ama, 21 şubatta başlayan Manste-in'ın karşı saldırısı sonunda Harkov 11 martta yeniden Almanlar'ın eline geçti; böylece rus cephesinde zayıf bir çıkıntı noktası (Kursk) yaratılmış oldu • Büyük Okyanus'ta Guadalcanal çarpışmaları bir dönüm noktası oluşturdu ve bunun sonucunda japon stratejik üstünlüğü sona erdi 7 ağustos 1942'de adaya çıkmış amerikan birliklerini, zorlu hava ve deniz çarpışmalarına karşın geri püskürtmeyi başaramayan Japonlar, 8 şubat 1943'te Guadalcanal'ı boşalttılar ve o günden sonra savunmaya geçtiler MacArthur ve Nimitz, 1943 yılı boyunca yeni bir fetih harekâtı başlatarak Solomon adaları'nı tek tek ele geçirdiler Buna karşılık, Hindistan ve Çin'den Birmanya'ya girişilen ve Çankayşek ile bir kara bağlantısı kurmayı amaçlayan ortak saldırının başarısızlıkla sonuçlanması, ame-rikalı hava generali Chennault'un Hima-layalar üzerinden "Hump" adlı hava köprüsü harekâtını gerçekleştirmesini zorunlu kıldı • Atlas okyanusu'nda dönüm noktası biraz daha geç belirdi Atlas okyanusu savaşı'nın Müttefikler lehine olumlu bir gelişme göstermesi ancak 1943 ilkbaharında gerçekleşti: U-Boot'lar teknik yenilikler sayesinde daha iyi sıkıştırılmaya başlandı; ingiliz-amerikan stratejisine ayakbağı olan binlerce tonilatoluk gemi batırıldı Bu savaşın kazanılması, Avrupa'ya çıkarma yapmak için zorunlu koşuldu Gene aynı dönemde Almanya'ya karşı bir topyekûn savaş stratejisi uygulandı; büyük sanayi merkezleri ve kentler düzenli biçimde bombalandı Bu stratejinin iki hedefi vardı: alman sanayi potansiyeliniyok etmek ve sivil halkın moralini bozmak Köln, Hamburg ve Berlin üzerine yapılan hava akınlarına karşın, 1943-44'te bu hedeflere ulaşılmış gözüyle bakılamazdı __________________ __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır