Cevap : Mimarlık, Mimar Nedir, Mimarlığın Gelişimi, Eski Mısır Mezopotamya

**Şengül Şirin** · 08-11-2010

Eski Roma, Bizans Eski Roma

Eskiçağdaki imparatorlukların sonuncusu ve en büyüğü Roma İmparatorluğu'nda uçsuz bucaksız toprakların korunabilmesi, orduların hızla ilerleyebilmesi, kentlere ve çiftliklere su sağlanabilmesi için çok sayıda yol, köprü, sukemeri ve kale yapılmıştı

Ama Eski Yunanlıların geliştirdiği sütun-kiriş sistemi bu dev boyutlu yapılar için elverişli değildi

Bu yüzden Romalılar daha güçlü yapım teknikleri geliştirdi

Geniş köprülerin yapımında düz kiriş yerine kemer kullandılar

Yapım gereci olarak tüf adı verilen volkanik çökelti taşları, traverten (pamuktaşı) ve kendi buluşları olan özel bir tür betondan yararlandılar

Eski Yunan'da toplantı yeri ve alışveriş merkezi olarak kullanılan "agora"ya karşılık, Eski Roma kentlerinde "forum" adı verilen, çevresi yönetim yapıları ve dükkânlarla çevrili geniş toplantı alanları vardı

İmparatorluk merkezi olan Roma'da bazıları eski imparatorların adıyla anılan yedi forum bulunuyordu

Romalılar imparatorlar, generaller, devlet adamları ve savaşlarda kazanılan zaferler adına çok sayıda heykel ve anıt diktiler

Roma tapmakları, Yunan tapınakları gibi ya dikdörtgen ya da daire biçiminde ve kubbe çatılıydı

Kubbeli tapınaklardan en büyüğü Pantheon Tapınağı'dır

ÎÖ 27'de yapılan bu tapınak, İS 118-128 arasında İmparator Had-rianus tarafından baştan başa değiştirilerek yeniden yaptırıldı

43 metrelik çapıyla o güne kadar yapılan daire biçimindeki en büyük tapmak olan Pantheon, camı olmayan tek bir tepe penceresinden ışık alıyordu

Girişi dev sütunlar üzerinde yükselen üçgen biçimli bir alınlıktan oluşuyordu

Tapmak tunç ve mermer heykellerle donatılmıştı

Romalılar gelişkin yapım teknikleriyle dev boyutlu hamamlar ve tiyatrolar da yaptılar

Roma'daki halk hamamları İS 211'de İmparator Caracalla tarafından yaptırıldı

Gladyatörlerin ve yırtıcı hayvanların kanlı gösterilerine sahne olan ve çok büyük olduğu için sonradan Colosseum adı verilen Flavius Amfitiyatrosu İS 80'lerde yapıldı

Kent ve kasabalardaki yapılar genellikle tek katlıydı

Roma'da ve Ostia'da birkaç katlı olanları da vardı

Eski Romalılar'ın günümüzdeki gibi çok katlı yapılara yönelmelerinin amacı, kalabalık kentlerde yer kazanmaktı

Eski Roma'da mahkeme salonu olarak kullanılan dikdörtgen planlı bazilikalardan sonradan işyeri ve toplantı salonu olarak da yararlanıldı

İS 313'te, Roma İmparatorluğunda Hıristiyanlık kabul edildikten sonra tapınakların çoğu kiliseye dönüştürüldü

Bazilika planlı yapılar zamanla tüm Avrupa'da benimsendi

İlk Hıristiyan kiliselerinde Eski Roma bazilikalarında olduğu gibi ortada nef denen geniş bir alan, yanlarda sütunlarla ayrılmış birer yan nef, ayrıca girişin karşısında mihrap ya da ahar denen yuvarlak bir alan bulunuyordu

Roma'daki San Pietro Katedrali bazilika planlı kiliselerin ilk örneklerindendir

Tarihin ilk mimarlık kitabı İÖ 1

yüzyılda yaşamış olan Romalı mimar ve mühendis Vitruvius'un yazdığı, 10 ciltten oluşan De architecturaydi ("Mimarlık Üzerine")

Bu kitap sonradan, klasik sanata duyulan ilginin canlandığı dönemlerde mimarlar için önemli bir bilgi kaynağı ve yol gösterici oldu

Bizans

İS 33()'da Roma İmparatoru Constantinus İÖ 7

yüzyılda Yunanhlar'ca kurulmuş olan Byzantion (Bizans) kentine Konstantinopolis (bugün İstanbul) adını vererek başkent ilan etti

Zamanla imparatorluğun yönetsel, ekonomik ve kültürel merkezi durumuna gelen kentte özgün bir mimari üslup gelişti

İlk bakışta doğu ile batının bir bireşimi olarak görünen bu üslubun en belirgin özelliği bazilika planlı yapıların üzerini örten dev boyutlu kubbelerdi

Bizans mimarlık

sanatının güzel ve en önemli örneği, 532-537 arasında Konstantino-polis'te İmparator Jüstinyen tarafından yaptırılan Ayasofya'dır (Hagia Sophia Kilisesi)

15

yüzyılda Osmanlıların Bizans'ı almasından sonra camiye dönüştürülen bu yapı, dünya mimarlık tarihinin başyapıtlarından biri sayılmaktadır

Bizans mimarlığının bir başka özelliği de, mozaik resim sanatı ve duvar bezemeciliğidir

İstanbul'da Khora Kilisesi'nin (bugün Kariye Camisi) duvarlarında Kutsal Kitap'tan alınma sahneler, mozaikle canlı ve duygulu bir biçimde işlenmiştir

Ortodoksluk'un egemen olduğu Doğu Avrupa, Anadolu ve Ortadoğu'da daha çok, kubbeli bir orta nefin dört yanına eşit uzunlukta dört kolonun eklenmesiyle oluşturulmuş, Yunan ya da Latin haçı biçiminde kiliseler yaygındı

08-11-2010	#3
Şengül Şirin	Cevap : Mimarlık, Mimar Nedir, Mimarlığın Gelişimi, Eski Mısır Mezopotamya Eski Roma, Bizans Eski Roma Eskiçağdaki imparatorlukların sonuncusu ve en büyüğü Roma İmparatorluğu'nda uçsuz bucaksız toprakların korunabilmesi, orduların hızla ilerleyebilmesi, kentlere ve çiftliklere su sağlanabilmesi için çok sayıda yol, köprü, sukemeri ve kale yapılmıştı Ama Eski Yunanlıların geliştirdiği sütun-kiriş sistemi bu dev boyutlu yapılar için elverişli değildi Bu yüzden Romalılar daha güçlü yapım teknikleri geliştirdi Geniş köprülerin yapımında düz kiriş yerine kemer kullandılar Yapım gereci olarak tüf adı verilen volkanik çökelti taşları, traverten (pamuktaşı) ve kendi buluşları olan özel bir tür betondan yararlandılar Eski Yunan'da toplantı yeri ve alışveriş merkezi olarak kullanılan "agora"ya karşılık, Eski Roma kentlerinde "forum" adı verilen, çevresi yönetim yapıları ve dükkânlarla çevrili geniş toplantı alanları vardı İmparatorluk merkezi olan Roma'da bazıları eski imparatorların adıyla anılan yedi forum bulunuyordu Romalılar imparatorlar, generaller, devlet adamları ve savaşlarda kazanılan zaferler adına çok sayıda heykel ve anıt diktiler Roma tapmakları, Yunan tapınakları gibi ya dikdörtgen ya da daire biçiminde ve kubbe çatılıydı Kubbeli tapınaklardan en büyüğü Pantheon Tapınağı'dır ÎÖ 27'de yapılan bu tapınak, İS 118-128 arasında İmparator Had-rianus tarafından baştan başa değiştirilerek yeniden yaptırıldı 43 metrelik çapıyla o güne kadar yapılan daire biçimindeki en büyük tapmak olan Pantheon, camı olmayan tek bir tepe penceresinden ışık alıyordu Girişi dev sütunlar üzerinde yükselen üçgen biçimli bir alınlıktan oluşuyordu Tapmak tunç ve mermer heykellerle donatılmıştı Romalılar gelişkin yapım teknikleriyle dev boyutlu hamamlar ve tiyatrolar da yaptılar Roma'daki halk hamamları İS 211'de İmparator Caracalla tarafından yaptırıldı Gladyatörlerin ve yırtıcı hayvanların kanlı gösterilerine sahne olan ve çok büyük olduğu için sonradan Colosseum adı verilen Flavius Amfitiyatrosu İS 80'lerde yapıldı Kent ve kasabalardaki yapılar genellikle tek katlıydı Roma'da ve Ostia'da birkaç katlı olanları da vardı Eski Romalılar'ın günümüzdeki gibi çok katlı yapılara yönelmelerinin amacı, kalabalık kentlerde yer kazanmaktı Eski Roma'da mahkeme salonu olarak kullanılan dikdörtgen planlı bazilikalardan sonradan işyeri ve toplantı salonu olarak da yararlanıldı İS 313'te, Roma İmparatorluğunda Hıristiyanlık kabul edildikten sonra tapınakların çoğu kiliseye dönüştürüldü Bazilika planlı yapılar zamanla tüm Avrupa'da benimsendi İlk Hıristiyan kiliselerinde Eski Roma bazilikalarında olduğu gibi ortada nef denen geniş bir alan, yanlarda sütunlarla ayrılmış birer yan nef, ayrıca girişin karşısında mihrap ya da ahar denen yuvarlak bir alan bulunuyordu Roma'daki San Pietro Katedrali bazilika planlı kiliselerin ilk örneklerindendir Tarihin ilk mimarlık kitabı İÖ 1 yüzyılda yaşamış olan Romalı mimar ve mühendis Vitruvius'un yazdığı, 10 ciltten oluşan De architecturaydi ("Mimarlık Üzerine") Bu kitap sonradan, klasik sanata duyulan ilginin canlandığı dönemlerde mimarlar için önemli bir bilgi kaynağı ve yol gösterici oldu Bizans İS 33()'da Roma İmparatoru Constantinus İÖ 7 yüzyılda Yunanhlar'ca kurulmuş olan Byzantion (Bizans) kentine Konstantinopolis (bugün İstanbul) adını vererek başkent ilan etti Zamanla imparatorluğun yönetsel, ekonomik ve kültürel merkezi durumuna gelen kentte özgün bir mimari üslup gelişti İlk bakışta doğu ile batının bir bireşimi olarak görünen bu üslubun en belirgin özelliği bazilika planlı yapıların üzerini örten dev boyutlu kubbelerdi Bizans mimarlıksanatının güzel ve en önemli örneği, 532-537 arasında Konstantino-polis'te İmparator Jüstinyen tarafından yaptırılan Ayasofya'dır (Hagia Sophia Kilisesi) 15 yüzyılda Osmanlıların Bizans'ı almasından sonra camiye dönüştürülen bu yapı, dünya mimarlık tarihinin başyapıtlarından biri sayılmaktadır Bizans mimarlığının bir başka özelliği de, mozaik resim sanatı ve duvar bezemeciliğidir İstanbul'da Khora Kilisesi'nin (bugün Kariye Camisi) duvarlarında Kutsal Kitap'tan alınma sahneler, mozaikle canlı ve duygulu bir biçimde işlenmiştir Ortodoksluk'un egemen olduğu Doğu Avrupa, Anadolu ve Ortadoğu'da daha çok, kubbeli bir orta nefin dört yanına eşit uzunlukta dört kolonun eklenmesiyle oluşturulmuş, Yunan ya da Latin haçı biçiminde kiliseler yaygındı __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır