Nükleer Tıp

Nükleer tıp, canlılara verilen ışın etkin (radyoaktif) maddelerin yaydıkları ışınların özel yöntemler veya aygıtlarla dışarıdan sayımı (parıltı sayımı) ya da görüntü olarak izlenmesi ya da tanımlanması ile tanı konulmasını sağlayan tıp dalıdır
Sintigrafi; eser düzeyde ışın etkin (radyoaktif) bir maddenin genellikle damardan verilmesinden sonra "Gamma kamera" denen görüntüleme aygıtıyla işlevbilimsel bir durumun (organdaki kanlanma vb değişim) görüntülenmesi tekniği olup, kemik, kalp, beyin, ve dinamik böbrek sintigrafisi gibi türleri bulunmaktadır




Kullanılan aygıtlar, radyoaktivite sayıcıları, Gamma kamera ya da Pozitron Emisyon Tomografisi olarak adlandırılır Görüntüleme için kullanılan bileşikler, radyonüklidler ya da radyonüklidler ile birleştirilen farmasötiklerdir Bu maddeler vücutta fizyolojik işlevsellikleri ile görüntü sağlarlar Görüntü almak için kullanılan en basit aygıta "Gamma kamera" adı verilir Bu cihazların daha gelişmiş türleri "SPECT" (Single Photon Emission Tomography) adını alır En son kullanıma giren Nükleer Tıp aygıtı PET/CT ya da PET/MR'dır Bu sistemlerde amaçlanan işlevbilimsel görüntüleme ile anatomik görüntülemenin tek bir görüntüde birleştirilmesidir

Nükleer tıbbın sağaltımı (tedaviyi) ilgilendiren yanında vücuda ayrı yollarla verilen radyonüklidlerden yararlanılır Burada radyasyonun sağaltıcı ya da ağrı giderici özelliklerinden yararlanılır Tiroid urları ve hipertiroidin tedavisi buna örnek gösterilebilir
Türkiye'de birçok üniversite hastanesinde Nükleer Tıp Anabilim Dallarında, Sağlık Bakanlığı Hastanelerinde Nükleer Tıp Bölümleri`nde ve birçok özel nükleer tıp laboratuvarında, nükleer tıp incelemeleri yapılmaktadır

Vücuda damar yolu ile enjekte edilen radyoaktif maddenin, radyasyon ölçüsü olarak herhangi bir zararı bulunmamaktadır Sintigrafik araştırmalarla radyolojik araştırmalar arasındaki tek benzerlik, iki yöntemde de elde edilen görüntülerin bir filme aktarılmasından oluşmasıdır Özünde, görüntüleme için kullanılan yöntem de, elde edilen görüntü de (sintigrafide fizyolojik, radyolojide anatomik oldukça ayrıdır

Türleri ile kimi kullanım alanları


1-PET/CT ile Kanser

• Urun iyicil ya da kötücül olmasının saptanması
• Kanserin vücuda yayılımının saptanması
• Verilen tedaviye yanıtın saptanması

2-PET/CT ile Beyin

• Alzheimer (Bunama) hastalığının erken tanısı
• Epilepside (Sara, tutarık) nöbete neden olan odakların saptanması

3-PET/CT ile Kalp

• Tıkalı olan kalp damarının, kalp kasına verdiği zararın (oksijensizlikten ötürü) saptanması
• Kalp hastalığının yaygınlığının saptanması
• Kalp krızi sonrası PTCS/Stent cerrahisinden hastanın ne denli yararlanacağının saptanması

4-Akciğer
5-Böbrek
6-Kemik
7-Tiroid
8-Sindirim sistemi (Gastrointestinal)
9-Lenfosintigrafi
10-Sentinel Akkan (Lenf) Düğümü İncelemesi
11-Dakriyosintigrafi
12-Böbreküstü bezi kabuk bölgesi Sintigrafisi
13-Erbezi (Testis) Sintigrafisi

Ayrıca kimi tür sintigrafiler kendi alt basamaklarıda çeşitlilikler içermektedir

Nükleer tıp küçük oranlarda ışın etkin maddelerin genellikle toplar damardan (intravenöz) uygulanışının ardından doku ile organların fiziksel ve biyokimyasal olarak bunları almasıyla oluşan görüntüleri inceleyen tıp dalı
Nükleer Tıp, biyolojik maddelerin X ve gama ışınına geçirgen olması ilkesine göre çalışır
Nükleer Tıp uygulamalarında kullanılan radyofarmasötiklerin çoğu tanı amacına yöneliktir Radyofarmasötikler genellikle radyoaktif bölüm ile farmasötik bölüm olmak üzere iki bileşenden oluşur

__________________