Midye, Oyucu Midyeler, Tatlı Su Midyeleri

**Şengül Şirin** · 08-02-2010

Midye, oyucu midyeler, tatlı su midyeleri

Denizlerin kıyıya çok yakın kesimlerinde kayalara ve birbirlerine sıkıca tutunmuş binlerce midye görülebilir

Midyeler birbirine eklemlenmiş iki parçalı kabukları olan yumuşakçalardır {bak

Yumuşakçalar)

Çenet denen bu kabuk parçaları gerçek midyelerde (Mytilidae familyası) düz yüzeyli, siyaha yakın koyulukta, oval, birbirine benzer biçim ve iriliktedir

Geniş anlamıyla midye adı çiftçenetlilerin (Bivalvia sınıfı) tümünü kapsayacak biçimde kullanılmaktadır

Bazen istiridye ve tarak gibi tanınmış gruplar bu genellemenin dışında bırakılır (bak

İSTİRİDYE;Tarak)

Çiftçenetlilerin denizlere dağılmış binlerce türüne ise yerine göre midye ya da istiridye adı verilebilmektedir

Yenebilen en önemli midye türlerinden Avrupa midyesi (Mytilus edulis) Avrupa'nın kuzey ve batı kıyılarında, Akdeniz midyesi (Mytilus galîoprovincialis) Akdeniz ve ona bağlı denizlerde, California midyesi (Mytilus californianus) Kuzey Amerika'nın batı kıyılarında yaşar

Bu midyelerin iyi gelişebilmesi ve geniş topluluklar oluşturabilmesi için tuzluluk oranı düşük, oldukça serin sular gereklidir

Örneğin Akdeniz midyesi Türkiye'nin en çok Karadeniz ve Marmara Denizi kıyılarında görülür

Ege Denizi'nde, İzmir kıyılarına doğru inildikçe hem sayıları azalır, hem de boyutları küçülür

Daha güneyde ve Akdeniz kıyılarında ise ender rastlanır

Öte yandan akarsuların denizlere döküldüğü yerler, midyelerin yaşamasına uygun bir ortam hazırlar

Akıntıyla sürüklenmemek için ayak uzantılarının dibinden salgıladıkları bir madde, iplikçikler halinde sertleşerek saçaklar oluşturur ve bu saçaklar çeşitli yüzeylere tutunmalarını sağlar

Yumurtalarını çenetlerinin arasındaki solungaçlarının altında taşırlar

Uzunlukları genellikle 5-10 santimetredir

Değerli su ürünleri arasında sayılan midyeler deniz kıyısında hazırlanan basit bir ocakta kızartılabileceği gibi özenle hazırlanan sofraların da gözde yiyeceğidir

Ayrıca balık yemi olarak yaygın biçimde kullanılırlar

Avrupa midyesi 13

yüzyıldan beri özel olarak hazırlanmış midye yataklarında yetiştirilmektedir

Midve kabuğunun iç vüzevini kaplayan sedef

bazen düğme yapımında ya da çeşitli bezeme işlerinde kullanılır

Denizde yaşayan midyelerin oluşturduğu inciler ise genellikle çok küçük ve değersizdir (bak

İNCİ VE İNCİ AVCILIĞI)

Midye A ve B_ vitaminlerinin yanı sıra demir, bakır, kalsiyum ve fosfor gibi mineralleri içerir

Ama beslenmeleri sudan süzdükleri plankton denen çok küçük canlılara ve organik maddelere dayandığından denizlerin kirlenmesi bu hayvanları da etkilemektedir

Aşırı kirlenmiş yerlerde yaşayan ya da demir iskele kazıklarına yapışan midyeler yendiğinde zehirlenmelere yol açabilir

Büyük Okyanus ile Hint Okyanusu'nda yaşayan dev midye (Tridacna gigas) tüm çiftçenetlilerin en irisidir

Ağırlığı 450 kilograma ulaşabilen bu midye 100 yıl kadar yaşayabilir

Dev midyelerin kalın etli "dudakları" binlerce tekhücreli suyosunuyla kaplıdır

Suyosunları midyenin sindirim artıklarıyla beslenirken midyeye de gereksindiği oksijeni sağlar

Bu karşılıklı yararlanma temeline dayalı birlikte yaşama ilişkisi bir ortak yaşama örneğidir (bak

Ortakyaşama)

Çiftçenetlilerin denizlerde yaşayan ve değişik adlarla tanınan bazı üyeleri vardır

Örneğin dar ve uzun kabukları ustura biçiminde gelişmiş Solenidae familyasının üyelerine denizçakısı, denizusturası ya da sulina denir

Bu hayvanlar dikine gömüldükleri oyuklarında dışarı uzattıkları kaslı ayaklarını kullanarak hızla yukarı aşağı hareket edebilirler

Bazı türleri sifonlarından su püskürterek kısa mesafeleri yüzerek aşar

Pinalar (Pinna cinsi) da dikey olarak kumlu diplere gömülür

Ama uzun bir üçgen biçimindeki ince çenetlerin arka bölümü genellikle gömüldükleri yerin dışında kalır

Bazılarının uzunluğu 80 santimetreyi aşar

Akdeniz'de ve ona bağlı denizlerde yaşayan iri bir tür turuncu kabuğuyla dikkat çeker

Bu ince ve kırılgan kabuklar bazen abajur gibi süs eşyalarının yapımında kullanılır

Çiftçenetlilerin denizlerde yaşayan binlerce türü vardır

Bunlardan birçoğu yumuşak zeminlere gömülerek yaşar

Barındıkları oyukları kazarken genellikle çenetleri arasından uzattıkları kaslı ayaklarını kullanırlar

Derine gömülen türler besinlerini ve gerekli oksijeni yukarı doğru uzattıkları sifonlarına çektikleri suyla sağlar

08-02-2010	#1
Şengül Şirin	Midye, Oyucu Midyeler, Tatlı Su Midyeleri Midye, oyucu midyeler, tatlı su midyeleri Denizlerin kıyıya çok yakın kesimlerinde kayalara ve birbirlerine sıkıca tutunmuş binlerce midye görülebilir Midyeler birbirine eklemlenmiş iki parçalı kabukları olan yumuşakçalardır {bak Yumuşakçalar) Çenet denen bu kabuk parçaları gerçek midyelerde (Mytilidae familyası) düz yüzeyli, siyaha yakın koyulukta, oval, birbirine benzer biçim ve iriliktedir Geniş anlamıyla midye adı çiftçenetlilerin (Bivalvia sınıfı) tümünü kapsayacak biçimde kullanılmaktadır Bazen istiridye ve tarak gibi tanınmış gruplar bu genellemenin dışında bırakılır (bak İSTİRİDYE;Tarak) Çiftçenetlilerin denizlere dağılmış binlerce türüne ise yerine göre midye ya da istiridye adı verilebilmektedir Yenebilen en önemli midye türlerinden Avrupa midyesi (Mytilus edulis) Avrupa'nın kuzey ve batı kıyılarında, Akdeniz midyesi (Mytilus galîoprovincialis) Akdeniz ve ona bağlı denizlerde, California midyesi (Mytilus californianus) Kuzey Amerika'nın batı kıyılarında yaşar Bu midyelerin iyi gelişebilmesi ve geniş topluluklar oluşturabilmesi için tuzluluk oranı düşük, oldukça serin sular gereklidir Örneğin Akdeniz midyesi Türkiye'nin en çok Karadeniz ve Marmara Denizi kıyılarında görülür Ege Denizi'nde, İzmir kıyılarına doğru inildikçe hem sayıları azalır, hem de boyutları küçülür Daha güneyde ve Akdeniz kıyılarında ise ender rastlanır Öte yandan akarsuların denizlere döküldüğü yerler, midyelerin yaşamasına uygun bir ortam hazırlar Akıntıyla sürüklenmemek için ayak uzantılarının dibinden salgıladıkları bir madde, iplikçikler halinde sertleşerek saçaklar oluşturur ve bu saçaklar çeşitli yüzeylere tutunmalarını sağlar Yumurtalarını çenetlerinin arasındaki solungaçlarının altında taşırlar Uzunlukları genellikle 5-10 santimetredir Değerli su ürünleri arasında sayılan midyeler deniz kıyısında hazırlanan basit bir ocakta kızartılabileceği gibi özenle hazırlanan sofraların da gözde yiyeceğidir Ayrıca balık yemi olarak yaygın biçimde kullanılırlar Avrupa midyesi 13 yüzyıldan beri özel olarak hazırlanmış midye yataklarında yetiştirilmektedir Midve kabuğunun iç vüzevini kaplayan sedef bazen düğme yapımında ya da çeşitli bezeme işlerinde kullanılır Denizde yaşayan midyelerin oluşturduğu inciler ise genellikle çok küçük ve değersizdir (bak İNCİ VE İNCİ AVCILIĞI) Midye A ve B_ vitaminlerinin yanı sıra demir, bakır, kalsiyum ve fosfor gibi mineralleri içerir Ama beslenmeleri sudan süzdükleri plankton denen çok küçük canlılara ve organik maddelere dayandığından denizlerin kirlenmesi bu hayvanları da etkilemektedir Aşırı kirlenmiş yerlerde yaşayan ya da demir iskele kazıklarına yapışan midyeler yendiğinde zehirlenmelere yol açabilir Büyük Okyanus ile Hint Okyanusu'nda yaşayan dev midye (Tridacna gigas) tüm çiftçenetlilerin en irisidir Ağırlığı 450 kilograma ulaşabilen bu midye 100 yıl kadar yaşayabilir Dev midyelerin kalın etli "dudakları" binlerce tekhücreli suyosunuyla kaplıdır Suyosunları midyenin sindirim artıklarıyla beslenirken midyeye de gereksindiği oksijeni sağlar Bu karşılıklı yararlanma temeline dayalı birlikte yaşama ilişkisi bir ortak yaşama örneğidir (bak Ortakyaşama) Çiftçenetlilerin denizlerde yaşayan ve değişik adlarla tanınan bazı üyeleri vardır Örneğin dar ve uzun kabukları ustura biçiminde gelişmiş Solenidae familyasının üyelerine denizçakısı, denizusturası ya da sulina denir Bu hayvanlar dikine gömüldükleri oyuklarında dışarı uzattıkları kaslı ayaklarını kullanarak hızla yukarı aşağı hareket edebilirler Bazı türleri sifonlarından su püskürterek kısa mesafeleri yüzerek aşar Pinalar (Pinna cinsi) da dikey olarak kumlu diplere gömülür Ama uzun bir üçgen biçimindeki ince çenetlerin arka bölümü genellikle gömüldükleri yerin dışında kalır Bazılarının uzunluğu 80 santimetreyi aşar Akdeniz'de ve ona bağlı denizlerde yaşayan iri bir tür turuncu kabuğuyla dikkat çeker Bu ince ve kırılgan kabuklar bazen abajur gibi süs eşyalarının yapımında kullanılır Çiftçenetlilerin denizlerde yaşayan binlerce türü vardır Bunlardan birçoğu yumuşak zeminlere gömülerek yaşar Barındıkları oyukları kazarken genellikle çenetleri arasından uzattıkları kaslı ayaklarını kullanırlar Derine gömülen türler besinlerini ve gerekli oksijeni yukarı doğru uzattıkları sifonlarına çektikleri suyla sağlar __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır