Cevap : Yaşlılık Çağı Depresyonları

**Şengül Şirin** · 07-19-2010

YAŞLIDA DEPRESYONUN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yaşlıda depresyonun erken tanısı, tedavi süreci ve başarılı bir sonuçlandırma açısından önemlidir

Hastanın anamnezinde aile öyküsü (ailede depresyon, demans, ileri yaşlarda görülen hastalıklar, yaşam süresi), geçmiş psikiyatrik tanılar ve tedavileri, kişilik örüntüsü, sosyal işlevselliği, mevcut fiziksel hastalıklar ve kullandığı ilaçlar, şimdiki semptomların gelişimi ve suisid riski dikkatlice sorgulanmalıdır

Depresif semptomlar yaşlılarda sıklıkla fiziksel bir hastalığa eşlik edebileceğinden fizik muayene ihmal edilmemelidir

Yaşlıda depresyon fiziksel bir hastalığın semptomu olabilir

Yine fizik muayene, hastanın genel beden değerlendirmesi ve tedavi sürecinde uygulanabilecek ek tedavilerin belirlenmesi açısından önemlidir

Hasta dehidrate, hipovitaminoz, infeksiyöz, hipertansiyonlu vb

olabilir

Yaşlıda depresyonun başarılı tedavisi için bütün bunların bir arada değerlendirilmesi gerekir

Yaşlı depresyonunun ölçülmesinde en önemli husus depresyona ait somatik yakınmalarla eşlik eden fiziksel hastalık belirtilerinin ayırt edilerek değerlendirilebilmesidir

Ayrıca böyle bir ölçekten beklenen bilişsel kayıplardan en az etkilenebilir olmasıdır

Yaşlı depresyonunun ölçülmesinde en yaygın olarak Yesavage'nin Geriyatrik Depresyon Ölçeği kullanılmaktadır

30 maddeden oluşan bir ölçektir, 20 ve 15 maddelik kısa formları da vardır

30 maddelik ölçeğin Türkçe çevirisi ve geçerlilik güvenirlilik çalışması Sağduyu (1997) tarafından yapılmıştır, kesme noktasının 13-14 puanlar arasından geçtiği belirtilmektedir

Geriyatrik psikiyatride yaşlının bilişsel fonksiyonlarının özenle ele alınması mümkünse standart-laştırılmış bir ölçekle değerlendirilmesi önerilmek¬tedir

Yaşlılarda bilişsel fonksiyonların muayenesinde halen en yaygın olarak Folstein'ın Mini Mental Muayene Ölçeği kullanılmaktadır

Yaşlılarda depresyon demansın erken dönemlerinde sık görülür, ayrıca dikkat ve bellek bozuklukları da depresif semptomlara yol açabilir

Bu durum yaşlının muayenesinde bilişsel fonksiyonların özenli değerlendirmesini gerekli kılmaktadır

Bilişsel fonksiyonlar tedavi sürecini izleme açısından hem tedavi öncesi hem de tedavi sonrası değerlendirilmelidir

Depresyonu primer olan hastalarda tedavi sürecinde bilişsel fonksiyonlarda iyileşme görülecektir (Gottfries 1992)

Depresif durumlar, yaşlının özbakımında azalma, besleme düzensizlikleri hatta yemeyi red ile birlikte gidebilir, bunlar hastada metabolik değişiklik¬lere, dehidratasyona, sinsi seyreden infeksiyonlara yol açabilir

Bu açıdan yaşlının fizik muayenesi yanısıra bazı laboratuvar değerlerininde gözden geçirilmesi faydalı olacaktır

Kan sayımı, sedimentasyon, elektrolitler, üre, karaciğer fonksiyonları, B12 vitamini, folat düzeyleri, tiroid fonksiyonları, RİE grafi, EKG, gerekiyorsa BBT tanı ve tedavi ile eşlik edebilecek başka hastalıkların belirlenmesi açısından en sık önerilenler arasında yer almaktadır (Stewart 1991)

PROGNOZ

Yaşlıda depresyon mortaliteyi arttıran bir nedendir

Ancak ölüm nedeni doğrudan depresyonla ilişkilendirilemez

Muhtemelen eşlik eden fiziksel hastalıkların kötü gidişinin sonucu olarak kabul edilmektedir

Araştırmalar, depresyonun eşlik ettiği fiziksel hastalıklarda prognozun daha kötü olduğunu göstermektedir (Williamson 1992)

Yaşlı depresyonunda prognozun hangi kriterlere göre iyi ya da kötü olarak adlandırılacağı da tartışmalıdır

Yaşlı serilerinde depresyon tedavisi sonrası bir yıllık dönemde iyileşme oranı %60'lar düzeyindeki rakamlarda bildirilmektedir (Burvill 1994)

Yaşlılarda depresyon sonrası iyi prognoz tanımı için yalnızca semptomların tam olarak kaybolması ve atağın hiç tekrarlamamasının değil tedavi edilebilir kısa relapsların da iyi prognoz tanımı içerisine alınmasının daha uygun olacağı da ileri sürülmektedir (Kivela 2000)

Kötü prognoz mevcut hastalığın ciddiyeti ile ilişkili olmakla birlikte semptom örüntüsü ile doğrudan ilintili değildir

Kötü prognoz daha ziyade depresyonun başlangıcındaki şartlarla ilişkili olabilir

Yaşlılar için kronik zorlanmaya yol açan, sosyal yaşantıyı bozan, ilerleyici fiziksel hastalık varlığı depresyon açısından da kötü prognoza işaret eder(Kivela 2000)

07-19-2010	#4
Şengül Şirin	Cevap : Yaşlılık Çağı Depresyonları YAŞLIDA DEPRESYONUN DEĞERLENDİRİLMESİ Yaşlıda depresyonun erken tanısı, tedavi süreci ve başarılı bir sonuçlandırma açısından önemlidir Hastanın anamnezinde aile öyküsü (ailede depresyon, demans, ileri yaşlarda görülen hastalıklar, yaşam süresi), geçmiş psikiyatrik tanılar ve tedavileri, kişilik örüntüsü, sosyal işlevselliği, mevcut fiziksel hastalıklar ve kullandığı ilaçlar, şimdiki semptomların gelişimi ve suisid riski dikkatlice sorgulanmalıdır Depresif semptomlar yaşlılarda sıklıkla fiziksel bir hastalığa eşlik edebileceğinden fizik muayene ihmal edilmemelidir Yaşlıda depresyon fiziksel bir hastalığın semptomu olabilir Yine fizik muayene, hastanın genel beden değerlendirmesi ve tedavi sürecinde uygulanabilecek ek tedavilerin belirlenmesi açısından önemlidir Hasta dehidrate, hipovitaminoz, infeksiyöz, hipertansiyonlu vb olabilir Yaşlıda depresyonun başarılı tedavisi için bütün bunların bir arada değerlendirilmesi gerekir Yaşlı depresyonunun ölçülmesinde en önemli husus depresyona ait somatik yakınmalarla eşlik eden fiziksel hastalık belirtilerinin ayırt edilerek değerlendirilebilmesidir Ayrıca böyle bir ölçekten beklenen bilişsel kayıplardan en az etkilenebilir olmasıdır Yaşlı depresyonunun ölçülmesinde en yaygın olarak Yesavage'nin Geriyatrik Depresyon Ölçeği kullanılmaktadır 30 maddeden oluşan bir ölçektir, 20 ve 15 maddelik kısa formları da vardır 30 maddelik ölçeğin Türkçe çevirisi ve geçerlilik güvenirlilik çalışması Sağduyu (1997) tarafından yapılmıştır, kesme noktasının 13-14 puanlar arasından geçtiği belirtilmektedir Geriyatrik psikiyatride yaşlının bilişsel fonksiyonlarının özenle ele alınması mümkünse standart-laştırılmış bir ölçekle değerlendirilmesi önerilmek¬tedir Yaşlılarda bilişsel fonksiyonların muayenesinde halen en yaygın olarak Folstein'ın Mini Mental Muayene Ölçeği kullanılmaktadır Yaşlılarda depresyon demansın erken dönemlerinde sık görülür, ayrıca dikkat ve bellek bozuklukları da depresif semptomlara yol açabilir Bu durum yaşlının muayenesinde bilişsel fonksiyonların özenli değerlendirmesini gerekli kılmaktadır Bilişsel fonksiyonlar tedavi sürecini izleme açısından hem tedavi öncesi hem de tedavi sonrası değerlendirilmelidir Depresyonu primer olan hastalarda tedavi sürecinde bilişsel fonksiyonlarda iyileşme görülecektir (Gottfries 1992) Depresif durumlar, yaşlının özbakımında azalma, besleme düzensizlikleri hatta yemeyi red ile birlikte gidebilir, bunlar hastada metabolik değişiklik¬lere, dehidratasyona, sinsi seyreden infeksiyonlara yol açabilir Bu açıdan yaşlının fizik muayenesi yanısıra bazı laboratuvar değerlerininde gözden geçirilmesi faydalı olacaktır Kan sayımı, sedimentasyon, elektrolitler, üre, karaciğer fonksiyonları, B12 vitamini, folat düzeyleri, tiroid fonksiyonları, RİE grafi, EKG, gerekiyorsa BBT tanı ve tedavi ile eşlik edebilecek başka hastalıkların belirlenmesi açısından en sık önerilenler arasında yer almaktadır (Stewart 1991) PROGNOZ Yaşlıda depresyon mortaliteyi arttıran bir nedendir Ancak ölüm nedeni doğrudan depresyonla ilişkilendirilemez Muhtemelen eşlik eden fiziksel hastalıkların kötü gidişinin sonucu olarak kabul edilmektedir Araştırmalar, depresyonun eşlik ettiği fiziksel hastalıklarda prognozun daha kötü olduğunu göstermektedir (Williamson 1992) Yaşlı depresyonunda prognozun hangi kriterlere göre iyi ya da kötü olarak adlandırılacağı da tartışmalıdır Yaşlı serilerinde depresyon tedavisi sonrası bir yıllık dönemde iyileşme oranı %60'lar düzeyindeki rakamlarda bildirilmektedir (Burvill 1994) Yaşlılarda depresyon sonrası iyi prognoz tanımı için yalnızca semptomların tam olarak kaybolması ve atağın hiç tekrarlamamasının değil tedavi edilebilir kısa relapsların da iyi prognoz tanımı içerisine alınmasının daha uygun olacağı da ileri sürülmektedir (Kivela 2000) Kötü prognoz mevcut hastalığın ciddiyeti ile ilişkili olmakla birlikte semptom örüntüsü ile doğrudan ilintili değildir Kötü prognoz daha ziyade depresyonun başlangıcındaki şartlarla ilişkili olabilir Yaşlılar için kronik zorlanmaya yol açan, sosyal yaşantıyı bozan, ilerleyici fiziksel hastalık varlığı depresyon açısından da kötü prognoza işaret eder(Kivela 2000) __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır