Biyoloji Terimleri Sözlüğü (D-E)

**Şengül Şirin** · 07-17-2010

Biyoloji Terimleri Sözlüğü (D-E)

Biyoloji Terimleri Sözlüğü (D-E)

D

D - amino asit : Bakteri hücre duvarlarının polipeptidlerinde bulunan, proteinlerde bulunmayan amino asit

Dalak : Omurgalı hayvanlarda lenfositlerin farklılaştığı ve alyuvarların parçalandığı, kan damarlarının bol olduğu lenfoid organlardan biri

Deaminasyon : Bir molekülden amino grubunun çıkarılması işlemi

Dekstrin: Çay şekeri cinsinden bir cins şeker

Delesyon : Bir tip kromozom mutasyonu sonucunda DNA daki bir bazın yada bazların yok olması hali

Dendrit: Sinir hücresinin kısa olan uzantısı

Dentin : Kollagen ve kalsiyum tuzlarından yapılmış omurgalı hayvanların dişinin içteki sert kısımı

Deoksiribonukleik asit (DNA): Canlılardaki yönetici molekül

Deoksiribonukleotid: DNA’nın yapıtaşı olan molekül

Deoksiriboz: C5H10O4 bileşiminde olan ve DNA’nın yapı birimlerinden biri olan şeker

Genel adı pentoz olan monosakkarit

Deplazmoliz: Plazmolize uğramış hücrenin tekrar su alarak eski haline dönmesi

Dermis: Hayvanlarda derinin alt tabakasına verilen ad

Difüzyon: Moleküllerin hareket enerjileriyle çok yoğun ortamdan az yoğun ortama hareket etmesi

Dihibrit: İki karakter bakımından melez olan bireylere verilen ad

Dikotiledon: Embriyosunda iki çenek yaprağı bulunan bitki

Dimorfizm : Bir türün iki farklı forma sahip olma durumu

Diploid: 2n kromozom takımı taşıyan hücre

Disakkarit: İki mol monosakkaritin dehidrasyonu sonucu oluşan çift şeker

Maltoz, sakkaroz, laktoz gibi

Diyabet: Şeker hastalığı

Doğalgaz: Yer kabuğunun içinde metan, etan gibi çeşitli hidrokarbonlardan oluşan yanıcı gaz

Doku: Belirli bir işi yapmak üzere özelleşmiş hücreler topluluğu

Dominant: Baskın gen

Döllenme: Yumurta ve spermin birleşmesi

Döllenme borusu: Spermlerin yumurtayla birleştiği ve zigotu oluşturduğu tüp

Döl yatağı: Uterus

Dişi üreme sisteminde, fetusu doğuma kadar beslemek ve barındırmakla görevli kas yapısında bir organdır

Duyu siniri : Dış yada iç reseptör organlardan yada duyu alıcılarından alınan uyartıları sinir merkezine ileten sinirler

Düz kas : İç organların hareketini sağlayan ve istemsiz çalışan, demetler alinde, uzun, iğ biçimli, tek çekirdekli kas hücrelerinin bağ dokusu içerisinde meydana getirdiği kas tipi

E

Efektör: Bir organizmanın uyarıya karşı reaksiyon gösteren vücut kısmı, örneğin kas

Ekdoderm: Embriyo gelişimi sırasında meydana gelen dış tabaka

Eklem: İskelet sistemini oluşturan, iki yada daha fazla kemiğin birbirne eklendiği kısım

Ekoloji: Canlıların birbirlriyle ve çevreleriyle olan ilişkilerini inceleyen bilim dalı

Ekosistem: Bir çevredeki canlı ve cansızların tümü

Eksositoz : Tek hücreli bir ökaryot canlının artık maddelerini boğum yaparak hücre dışarısına atma işlemi

Embriyo: Yumurtanın döllenmesinden sonra, oluşan canlı taslağı

Emülgatör: Besinlere katılan ve onların kararlı emülsüyon haline gelmesini sağlayan katkı maddesi

Endoderm: Embriyo gelişimi sırasında meydana gelen iç tabaka

Endokard: Kalbin içini örten bir sıra yassı epitel dokudan oluşan zar

Endokrin bez: İç salgı (hormon) bezi

Endositoz : Tek hücreli bir ökaryotun besin maddelerini boğum yaparak hücre içerisine alma işlemi

Endosperm: 3n kromozomlu besi doku

Enfeksiyon : Bakteri, virüs, mantar yada protozoonların organizmaya girmesi durumu

Enzim: Hücre içinde üretilen ve bütün hayat olaylarını başlatan, hızlandıran, protein yapısındaki katalizörler

Epididimis: Erkek üreme sisteminde, testislerin üzerinde bulunan spermlerin olgunlaştığı ve kısa bir süre depolandığı yer

Epitel: Vücut dış yüzeyini, organların iç yüzeyini örten hayvansal doku

Erepsin: Proteinlere etki eden ince bağırsak özsularında bulunan enzim

Ergotin: Çavdar mahmuzu özütü

İlaç yapımında kullanılır

Eritrosit : Yapısında oksijen bağlama yeteneği olan hemoglobini bulunduran kan hücresi (alyuvar)

Erozyon : Ekolojik faktörler nedeniyle toprağın verimli tabakasının bulunduğu yerden, su, rüzgar, dalga ve buz gibi etkenlerle taşınması

Eşey: Cinsiyet

Eşeyli üreme: Farklı iki eşey hücresinin birleşmesiyle bir canlı oluşması

Eşeysiz üreme: Bir canlının özelleşmiş üreme hücrelerini meydana getirmeden tıpatıp atasına benzer canlıların oluşmasını sağlayan üreme şeklidir

Eşik sinyali : Bir sinir hücresinde uyarının zarda değişiklik yapması için gereken minimum potansiyel farkı

Etoloji: Canlıların davranışlarını inceleyen bilim dalı

07-17-2010	#5
Şengül Şirin	Biyoloji Terimleri Sözlüğü (D-E) Biyoloji Terimleri Sözlüğü (D-E) Biyoloji Terimleri Sözlüğü (D-E) D D - amino asit : Bakteri hücre duvarlarının polipeptidlerinde bulunan, proteinlerde bulunmayan amino asit Dalak : Omurgalı hayvanlarda lenfositlerin farklılaştığı ve alyuvarların parçalandığı, kan damarlarının bol olduğu lenfoid organlardan biri Deaminasyon : Bir molekülden amino grubunun çıkarılması işlemi Dekstrin: Çay şekeri cinsinden bir cins şeker Delesyon : Bir tip kromozom mutasyonu sonucunda DNA daki bir bazın yada bazların yok olması hali Dendrit: Sinir hücresinin kısa olan uzantısı Dentin : Kollagen ve kalsiyum tuzlarından yapılmış omurgalı hayvanların dişinin içteki sert kısımı Deoksiribonukleik asit (DNA): Canlılardaki yönetici molekül Deoksiribonukleotid: DNA’nın yapıtaşı olan molekül Deoksiriboz: C5H10O4 bileşiminde olan ve DNA’nın yapı birimlerinden biri olan şeker Genel adı pentoz olan monosakkarit Deplazmoliz: Plazmolize uğramış hücrenin tekrar su alarak eski haline dönmesi Dermis: Hayvanlarda derinin alt tabakasına verilen ad Difüzyon: Moleküllerin hareket enerjileriyle çok yoğun ortamdan az yoğun ortama hareket etmesi Dihibrit: İki karakter bakımından melez olan bireylere verilen ad Dikotiledon: Embriyosunda iki çenek yaprağı bulunan bitki Dimorfizm : Bir türün iki farklı forma sahip olma durumu Diploid: 2n kromozom takımı taşıyan hücre Disakkarit: İki mol monosakkaritin dehidrasyonu sonucu oluşan çift şeker Maltoz, sakkaroz, laktoz gibi Diyabet: Şeker hastalığı Doğalgaz: Yer kabuğunun içinde metan, etan gibi çeşitli hidrokarbonlardan oluşan yanıcı gaz Doku: Belirli bir işi yapmak üzere özelleşmiş hücreler topluluğu Dominant: Baskın gen Döllenme: Yumurta ve spermin birleşmesi Döllenme borusu: Spermlerin yumurtayla birleştiği ve zigotu oluşturduğu tüp Döl yatağı: Uterus Dişi üreme sisteminde, fetusu doğuma kadar beslemek ve barındırmakla görevli kas yapısında bir organdır Duyu siniri : Dış yada iç reseptör organlardan yada duyu alıcılarından alınan uyartıları sinir merkezine ileten sinirler Düz kas : İç organların hareketini sağlayan ve istemsiz çalışan, demetler alinde, uzun, iğ biçimli, tek çekirdekli kas hücrelerinin bağ dokusu içerisinde meydana getirdiği kas tipi E Efektör: Bir organizmanın uyarıya karşı reaksiyon gösteren vücut kısmı, örneğin kas Ekdoderm: Embriyo gelişimi sırasında meydana gelen dış tabaka Eklem: İskelet sistemini oluşturan, iki yada daha fazla kemiğin birbirne eklendiği kısım Ekoloji: Canlıların birbirlriyle ve çevreleriyle olan ilişkilerini inceleyen bilim dalı Ekosistem: Bir çevredeki canlı ve cansızların tümü Eksositoz : Tek hücreli bir ökaryot canlının artık maddelerini boğum yaparak hücre dışarısına atma işlemi Embriyo: Yumurtanın döllenmesinden sonra, oluşan canlı taslağı Emülgatör: Besinlere katılan ve onların kararlı emülsüyon haline gelmesini sağlayan katkı maddesi Endoderm: Embriyo gelişimi sırasında meydana gelen iç tabaka Endokard: Kalbin içini örten bir sıra yassı epitel dokudan oluşan zar Endokrin bez: İç salgı (hormon) bezi Endositoz : Tek hücreli bir ökaryotun besin maddelerini boğum yaparak hücre içerisine alma işlemi Endosperm: 3n kromozomlu besi doku Enfeksiyon : Bakteri, virüs, mantar yada protozoonların organizmaya girmesi durumu Enzim: Hücre içinde üretilen ve bütün hayat olaylarını başlatan, hızlandıran, protein yapısındaki katalizörler Epididimis: Erkek üreme sisteminde, testislerin üzerinde bulunan spermlerin olgunlaştığı ve kısa bir süre depolandığı yer Epitel: Vücut dış yüzeyini, organların iç yüzeyini örten hayvansal doku Erepsin: Proteinlere etki eden ince bağırsak özsularında bulunan enzim Ergotin: Çavdar mahmuzu özütü İlaç yapımında kullanılır Eritrosit : Yapısında oksijen bağlama yeteneği olan hemoglobini bulunduran kan hücresi (alyuvar) Erozyon : Ekolojik faktörler nedeniyle toprağın verimli tabakasının bulunduğu yerden, su, rüzgar, dalga ve buz gibi etkenlerle taşınması Eşey: Cinsiyet Eşeyli üreme: Farklı iki eşey hücresinin birleşmesiyle bir canlı oluşması Eşeysiz üreme: Bir canlının özelleşmiş üreme hücrelerini meydana getirmeden tıpatıp atasına benzer canlıların oluşmasını sağlayan üreme şeklidir Eşik sinyali : Bir sinir hücresinde uyarının zarda değişiklik yapması için gereken minimum potansiyel farkı Etoloji: Canlıların davranışlarını inceleyen bilim dalı __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır