(2) İMAM MÜSLİM (ölm
261 / 875)
Sünni inanışın ikinci büyük hadis bilginidir
O'nun tertiplediği es-Sahih adlı hadis külliyatı, ünlü altı hadis kitabı (Kütüb-i Sitte)'nın ikincisi olarak asırlardır İslam dünyasına hizmet vermektedir
İslam'ın ana ilimlerinin geliştiği en önemli merkezlerden biri olan Nişabur da doğup yine bu şehrin bir semti olan Nasrâbâd'da ölüp defnedildi
Tam adı Ebu'l—Hüseyin Müslim bHaccâc en-Nisabûri olan bu büyük hadis bilgini, tıpkı Buhâri gibi, İslam dünyasının hemen her tarafını dolaşmış geniş araştırmaların sahibi bir dâhidir
Ünlü fıkıh bilgini Âhmed b
Hanbel başta olmak üzre Yahya b
Yahyâ, Kuteybe b
Said, İshak b
Râhûye, Muham-med b
Amr, Muhammed b
Mihran, İbrahim b
Mûsa, Halef b
Hişam, Süreye b
Yûnus, Ömer b
Hafs, Ahmed b
Yûnus, İbrahim b
Münzir ve Mansur b
Muhammed gibi ünlülerden dersler almıştır
O'nun, ders almanın da ötesinde feyz ve ilham aldığı kişilerden biri de büyük hadisçi Buhâri'dir
Târihu Bağdad yazarının belirttiğine göre Müslim, bu büyük dâhinin huzuruna gider, yüzünü öper ve şöyle derdi: "Müsaade et de ayaklarını da öpeyim, ey üstatlar üstadı!" Buhâri, Kur'an'ın, Allah Kelâmı olmasına rağmen, lafızlarının yaratılmış olduğunu savunduğu için ağır tenkitlere mâruz kaldığında, Müslim O'nunla dostluğunu kesmemiş-tir
Müslim'in Sahih'i, bizzat kendisinin belirttiğine göre, 300000 hadis arasından seçilmiş olap 52 kitaptan (ana bölüm) oluşmuştur Buhâri'nin eserinin aksine Müslim'in Sahih'i, hadis ilmine dair bir girişle başlamakta ve Kur'an' in faziletlerine dair bir bölümle sona ermektedir
Müslim'in daha başka eserlerinin olduğu söylenmekte ise de bugün elimizde yalnız Sahih'i mevcuttur
Buhâri ve Müslim'in Sahih'leri, iki Sahih anlamında Sahihayn ve bu iki hadis imamı en büyük iki muhaddis anlamında Şeyhayn diye anılmaktadır
İslâm bilginlerinin ortaklaşa kanaatlerine göre, tenkit dışı sayılacak hiçbir hadis kitabı yoktur ve olamaz
Ancak tenkide en az konu olabilecek iki temel eser, Buhâri ile Müslim'in kitaplarıdır
Bunları, müelliflerini daha sonra göreceğimiz üç Sünen kitabı izler
Bu beş eseri altı rakamına ulaştırmak için bazıları İmam-ı Mâlik'in Muvatta'ını, bazıları İbn Mâce' nin Sünen'ini ilave ederler (Müslim için bk
Hatib el-Bağdâdi, Târihu Bağdâd, biyografi no: 7089; İbn Hallikân, Vefeyât, biyografi, No: 717)