Ehlikitap - Kitabı Olanlar - Kitap Sahibi Olanlar

**Şengül Şirin** · 06-28-2010

Ehlikitap - Kitabı olanlar - Kitap sahibi olanlar

Ehlikitap veya "kendilerine kitap verilenler" diye adlandırılan topluluktan bahseden Kur'an ayetlerinin sayısı 70 küsurdur

Bu da gösterir ki, bu kavram Kur'an terminolojisinde ve Kur'an'ın evrensel mesajını tanımada önemli bir yer tutuyor

Ehlikitap, kitap sahibi olanlar, kitabı olanlar, peygamberler tarafından getirilmiş kitapların birine inananlar gibi manalar yanında, filolojik noktadan hareket edildiğinde, yazmayı bilenler, izlemekte oldukları bir kitaba sahip bulunanlar ve nihayet okuma-yazma bildikleri için, ümmı bir toplumun kültürlüleri olarak anılanlar gibi manalara da gelir

Kitap, vahyin adlarından biri olduğuna göre (bk

Kitap md

) ehlikitap, vahye muhatap olmuş topluluk anlamına gelecektir

Ve bu anlamda her topluluk kitap ehlidir

Çünkü, Kur'an, her topluma mutlaka bir peygamber gönderilmiştir diyor

(bk

Fatır 24)

Öte yandan, Kur' an resullerin sayısını saydıklarıyla sınırlamamıştır

Haklarında bilgi verilen resuller yanında, kendilerinden bahsedilmeyen resuller de vardır, (bk

Resul mad

) O halde kitap sahibi topluluklar, genel çerçevede, Kur'an'da adı geçenlerden ibaret değildir

Bu evrensel perspektifin bir gereği olarak, Hz

Peygamber Sabiî ve Mecüsiler'e, kızlarını almak ve kestikleri hayvanların etini yemek dışında, Yahudi ve Hıristiyanlar gibi davranılmasını emrediyor

İslam bilginleri, işte bu yüzden ehlikitap deyiminin hukuksal şümulünü mümkün oldukça geniş tutarlar

Hatta Zerdüş-tiler, dağınık parçalar halindeki Zend-Avesta'yı bir kitap halinde toplayarak, ehlikitap topluluk kavramı içine girmeyi denemiş ve kısmen başarmışlardır

Ancak şu bir gerçektir ki, Kur'an'ın, Hz

Peygamber'in ve fukahanın ortak kullanımıyla, ehlikitap deyimi özel çerçevede Yahudiler (Yahûd) ve Hıristiyanlar (Nasâra)ı ifade eder

Bununla beraber, deyimin diğer Kur'ansal boyutlarını dikkate almakta hiçbir engel yoktur

Genel çerçeve itibariyle ehlikitap tevhid dini olan peygamberlı dinler (semitik dinler)in İslam'dan önceki temsilcileri ve taşıyıcılarıdırlar

Kur'an bu topluluğun kendilerine verilen emaneti yozlaştırdıklarını, nebileri öldürmeye (bk

Beniisrail mad

), hatta Allah'a ortak koşmaya kadar giden fenalıklar işlediklerini söyler ve sık sık hatalarını tashih ile onları doğruya, insaflı olmaya, Allah'a verdikleri sözü tutmaya çağırır

Şu bir gerçek ki, Kur'an ehlikitabı bir mutlak düşman hedef olarak göstermemekte, tam aksine, tevhid gerçeğinin egemenliğini sağlamada işbirliğine çağrılan bir entegrasyon unsuru olarak değerlendirmektedir

Ehlikitap bir nevi kıskanç-asi kardeşler topluluğudur

Ehlikitabın en büyük hatası, tanrısal vahyin son temsilcisi olan Hz

Muhammed'i tanıyıp dinlememektir

Onların bu yanılgısı, ellerindeki vahiy ürünü kitapları ard niyet ve çıkarcılıktan uzak bir mantıkla okumamalarındandır

(Mâide 68)

Kur'an buna, "kitabın bir kısmını okuyup, diğer bir kısmını görmezlikten gelmek" diyor

(bk

Bakara 85)

Bu, yine Kur'an'ın ifadesiyle, kendilerine bir Allah elçisi geldiğinde, ellerindeki kitabın o elçiye ilişkin beyanlarını gözardı ederek inkâra gitmek şeklinde sergilenen bir davranıştır

(Bakara 100-101)

O halde ehlikitabın vahyin son temsilcisi Hz

Muhammed'i inkarları bir bilgisizlik, dinsizlik olayı değil, bir inat ve haset olayıdır, (bk

Bakara 121, 144, 146; En'** 20, 114)

Onlar, bilip durdukları halde hakkı yanlışla kirletirler

(Âli İmran 70-71)

Kur'an, kitap ehlinin inat ve kıskançlıktan doğan tahrip ve fesatlarına dikkat çekmekle birlikte, onlara karşı Müslüman toplumun sıcak bakmasını esas almış ve bu kitleye farklı bir statü tanımıştır

Onların yemekleri yenir, kestikleri, avladıkları hayvanlar da yenir (Mâide 5)

Doğaldır ki, bu yenen yemek ve hayvanların, Müslüman'a yasaklanan cinsten olmamaları gerekir

(Bu konuda geniş bilgi için bk

Elmalık 3/ 1577-1581)

06-28-2010	#1
Şengül Şirin	Ehlikitap - Kitabı Olanlar - Kitap Sahibi Olanlar Ehlikitap - Kitabı olanlar - Kitap sahibi olanlar Ehlikitap veya "kendilerine kitap verilenler" diye adlandırılan topluluktan bahseden Kur'an ayetlerinin sayısı 70 küsurdur Bu da gösterir ki, bu kavram Kur'an terminolojisinde ve Kur'an'ın evrensel mesajını tanımada önemli bir yer tutuyor Ehlikitap, kitap sahibi olanlar, kitabı olanlar, peygamberler tarafından getirilmiş kitapların birine inananlar gibi manalar yanında, filolojik noktadan hareket edildiğinde, yazmayı bilenler, izlemekte oldukları bir kitaba sahip bulunanlar ve nihayet okuma-yazma bildikleri için, ümmı bir toplumun kültürlüleri olarak anılanlar gibi manalara da gelir Kitap, vahyin adlarından biri olduğuna göre (bk Kitap md) ehlikitap, vahye muhatap olmuş topluluk anlamına gelecektir Ve bu anlamda her topluluk kitap ehlidir Çünkü, Kur'an, her topluma mutlaka bir peygamber gönderilmiştir diyor (bk Fatır 24) Öte yandan, Kur' an resullerin sayısını saydıklarıyla sınırlamamıştır Haklarında bilgi verilen resuller yanında, kendilerinden bahsedilmeyen resuller de vardır, (bk Resul mad) O halde kitap sahibi topluluklar, genel çerçevede, Kur'an'da adı geçenlerden ibaret değildir Bu evrensel perspektifin bir gereği olarak, Hz Peygamber Sabiî ve Mecüsiler'e, kızlarını almak ve kestikleri hayvanların etini yemek dışında, Yahudi ve Hıristiyanlar gibi davranılmasını emrediyor İslam bilginleri, işte bu yüzden ehlikitap deyiminin hukuksal şümulünü mümkün oldukça geniş tutarlar Hatta Zerdüş-tiler, dağınık parçalar halindeki Zend-Avesta'yı bir kitap halinde toplayarak, ehlikitap topluluk kavramı içine girmeyi denemiş ve kısmen başarmışlardır Ancak şu bir gerçektir ki, Kur'an'ın, HzPeygamber'in ve fukahanın ortak kullanımıyla, ehlikitap deyimi özel çerçevede Yahudiler (Yahûd) ve Hıristiyanlar (Nasâra)ı ifade eder Bununla beraber, deyimin diğer Kur'ansal boyutlarını dikkate almakta hiçbir engel yoktur Genel çerçeve itibariyle ehlikitap tevhid dini olan peygamberlı dinler (semitik dinler)in İslam'dan önceki temsilcileri ve taşıyıcılarıdırlar Kur'an bu topluluğun kendilerine verilen emaneti yozlaştırdıklarını, nebileri öldürmeye (bk Beniisrail mad), hatta Allah'a ortak koşmaya kadar giden fenalıklar işlediklerini söyler ve sık sık hatalarını tashih ile onları doğruya, insaflı olmaya, Allah'a verdikleri sözü tutmaya çağırır Şu bir gerçek ki, Kur'an ehlikitabı bir mutlak düşman hedef olarak göstermemekte, tam aksine, tevhid gerçeğinin egemenliğini sağlamada işbirliğine çağrılan bir entegrasyon unsuru olarak değerlendirmektedir Ehlikitap bir nevi kıskanç-asi kardeşler topluluğudur Ehlikitabın en büyük hatası, tanrısal vahyin son temsilcisi olan Hz Muhammed'i tanıyıp dinlememektir Onların bu yanılgısı, ellerindeki vahiy ürünü kitapları ard niyet ve çıkarcılıktan uzak bir mantıkla okumamalarındandır(Mâide 68) Kur'an buna, "kitabın bir kısmını okuyup, diğer bir kısmını görmezlikten gelmek" diyor (bk Bakara 85) Bu, yine Kur'an'ın ifadesiyle, kendilerine bir Allah elçisi geldiğinde, ellerindeki kitabın o elçiye ilişkin beyanlarını gözardı ederek inkâra gitmek şeklinde sergilenen bir davranıştır (Bakara 100-101) O halde ehlikitabın vahyin son temsilcisi Hz Muhammed'i inkarları bir bilgisizlik, dinsizlik olayı değil, bir inat ve haset olayıdır, (bk Bakara 121, 144, 146; En'** 20, 114) Onlar, bilip durdukları halde hakkı yanlışla kirletirler (Âli İmran 70-71) Kur'an, kitap ehlinin inat ve kıskançlıktan doğan tahrip ve fesatlarına dikkat çekmekle birlikte, onlara karşı Müslüman toplumun sıcak bakmasını esas almış ve bu kitleye farklı bir statü tanımıştır Onların yemekleri yenir, kestikleri, avladıkları hayvanlar da yenir (Mâide 5) Doğaldır ki, bu yenen yemek ve hayvanların, Müslüman'a yasaklanan cinsten olmamaları gerekir (Bu konuda geniş bilgi için bk Elmalık 3/ 1577-1581) __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır