Güçler

Güçler


güçler çoğl a Nüfuzlarını kullanan kişi ya da gruplar: Demokratik güçleri harekete geçirmek

—ANSİKL Dllbil Bir dilbllgisel, sınırlı bir kurallar bütününden yola çıkarak, sonsuz sayıda dilbilgisel cümleler bütününü üre-tebildiğinde zayıf bir üretici gücü vardır (ya da uygunluğu güçsüzdür denir) Ayrıca, böylelikle oluşturulmuş her cümleye, belirsizlikleri ve sözdizimsel bakımdan yakın sözceleri açıklamasını sağlayan yapısal bir gösterim getirebildiğinde yüksek bir üretici gücü vardır (ya da uygunluğu güçlüdür denir)

—Elektrotekn • Bir santral biriminin elektriksel gücü Aşırıyük gücü, kısa bir süre boyunca elde edilebilen sınır elektriksel güç, olası en büyük güç ise, birimde sürekli rejimde gerçekleştirilebilen en büyük elektriksel güçtür Üretilen brüt güç, bir ya da birçok üretecin uçlarında tüketilebilen elektriksel güce denir Üretilen net elektrik gücü, üretilen brüt güçle, yardımcı dü-zeneklerce soğurulan ve birimin transformatörlerinde yitirilen güç arasındaki farktır

—Fels Ancak d'Alembert'in yapıtıyla bir sonuca ulaşan canlı güçler tartışması, Ev-ren'de olduğu gibi korunan şeyin niteliği konusunda Descartes ile Leibniz arasındaki anlaşmazlıktan kaynaklanır Descar-tes'a göre (Felsefenin ilkeleri), sözkonusu şey, hareketin niceliğidir (yani kitlenin hızla çarpımı); Leibniz'e göreyse; tersine, bu anoak canlı güç olabilir (kitlenin, hızın karesiyle çarpımı: mı/2) Tartışma yalnız dinamik alanını değil, tümüyle metafizik alanını da ilgilendiriyordu: Leibniz, gücün, bedende bulunan tamamen gerçek bir şey olduğunu ve biçimle uzamın belirlenimlerine indirgenemeyeceğlni ileri sürüyordu

Leibniz, bu bakımdan, Descartes' in mekanlkçi felsefesinin örtülü biçimde içerdiği dünya imgesinin güçsüzlüğünü ve sınırlılığını özellikle belirtir ve Descar-tes'in reddettiği tözsel biçim gibi skolastik kavramlara bir anlamda yeniden saygınlık kazandırmaya çalışır (hatta, Descar-tes'in, doğru bir güç anlayışı oluşturabll-seydi, mutlaka kendisinin kotarmış olduğu metafizik öğretiye, önceden kurulmuş uyum öğretisine varacağını iddia edecek kadar İleriye gider): "güç, biçimle hareketin büyüklüğünden farklı bir şeydir

Bundan da anlaşılacağı gibi, bedende varlığı düşünülen her şey, bazı modern düşünürlerimizin sandıkları gibi, yalnızca uzam ve bunun değişiklikleri değildir Bunun için, onların dışladıkları bazı varlık ya da biçimleri yeniden benimsememiz gerekir Ve doğadaki bütün özel olaylar, her ne kadar, bunlardan anlayanlarca matematik ya da mekanik olarak açıklanabilirse de, ci-slmsel doğanın ve mekaniğin genel İlkeleri yine de daha çok metafizik ve geometrik niteliktedir ve cisimsel kitleden ya da uzamdan çok, görünüşlerin nedenleri gibi, birtakım bölünmez biçimler ya da doğalarla İlgilidir" (Discours de métaphysique [Metafizik üzerine konuşma], 18)

• Hegel, "güç"ten (Kraft) ne anladığını şöyle açıklar: "Bağımsızlıkları içinde alınan farklılıklar, dolaysızca kendi birliklerine; birlikleri, dolaysızca açılıp yayılmalarına; açılıp yayılmaları da, tekrar birliğe indirgenmelerine dönüşür Güç denen, işte bu harekettir Gücün momentlerinden biri [], onun dışsallaşmasıdır; diğeri de [ ] kendi İçine itilmiş güç, ya da tam anlamıyla güçtür Fakat kendi içine itilmiş güç, zorunlu olarak kendini dışa vurur ve bu dışsallaşmış güç, hem kendi kendinde güçtür, hem de bu kendi-kendinde -varlık'taki dışsallaşmadır" (Phänomenologie des Geistes, "Bilinç") —Fels veTopbil


• Emek gücü Bu, marx-çı düşüncenin temel kavramlarından biridir Marx bunu şöyle açıklar: "Bir metaın kullanım değerinden, mübadele değeri elde edilmek İçin, paralı adamımızın, dolaşım (tedavül) alanında, yani pazarda, kullanım değeri mübadele değerinin kaynağı olabilecek bir bulmak mutluluğuna ermesi gerekir Öyle bir ki, onu tüketmek demek, iş gerçekleştirmek, dolayısıyla değer yaratmak olsun
Gerçekten de, adamımız pazarda böyle özel niteliğe sahip bir bulur; bu metaın adı, iş kuvveti ya da emek gücüdür

Emek gücü dendiğinde, insanın bedeninde, onun canlı kişiliğinde var olan ve yararlı şeyler üretmek üzere harekete geçirilmesi gereken fiziksel ve zihinsel yetilerin tümünü anlamak gerekir" (Kapital, 1,1,6) Marx, şunu ekler: "Şimdi emek gücünü daha yakından İncelememiz gerekiyor Bu metaın da, başka her gibi, bir değeri vardır Nasıl belirlenir bu değer? Üretilmesi için gerekli emek süresiyle" (ayy)

• Toplumsal güçler Engels, bu güçleri şöyle tanımlar: "Toplum İçinde etkili güçler, tıpkı doğa güçleri gibi etkinlik gösterir: onları bilmediğimiz ve hesaba katmadığımız sürece, bu güçler kör, haşin ve yıkıcıdırlar Ama onları bir kere bildik mi, etkinliklerini, yönelimlerini, sonuçlarını bir kere kavradık mı, artık onları gittikçe daha çok irademize bağımlı kılmak, onlar sayesinde amaçlarımıza ulaşmak elimizde demektir" (Anti-Dühring, 3,2)

• Üretici güçler Marx, Proudhon'un idealist anlayışının geçersizliğini gösterir: "Ezilen bir sınıfın varlığı, sınıf uzlaşmazlıkları temeline dayanan her toplumun yaşamsal koşuludur Bunun için, ezilen sınıfın kurtuluşu, zorunlu olarak yeni bir toplumun yaratılması anlamına gelir Ezilen sınıfın kurtulabilmesi İçin, daha önce elde edilmiş üretici kuvvetlerle halen var olan toplumsal İlişkilerin, varlıklarını daha fazla bir arada sürdüremez olmaları gerekir Bütün üretim araçları içinde, en büyük üretici kuvvet, devrimci sınıfın kendisidir Devrimci öğelerin sınıf olarak örgütlenmesi, eski toplumun bağrından doğabilecek bütün üretici güçlerin varlığını şart koşar" (Felsefenin sefaleti) Marx, daha sonra da şunu belirtir: "insanlar, hayatlarının toplumsal üretimi sırasında belirli, zorunlu ve iradeleri dışında İlişkilere, üretim İlişkilerine girerler; bu ilişkiler, onların maddi üretim güçlerinin belirli bir gelişme derecesine tekabül eder [] Gelişmelerinin belli bir aşamasında, toplumun maddi üretim güçleri mevcut üretim İlişkileriyle çelişkiye düşer" (Ekonomi politiğin eleştirisine katkı)


—Fişekç Güç, ya patlayıcı havan -sarkacı, ya da Trauzl blokları yardımıyla saptanır Bu İkinci deneyde, güç, karşılaştırma sistemi biçiminde alınan ve 100 olarak kotlanan pikrik asidin gücüyle ölçülür Bu da pratik kullanım katsayısını verir Bunun bazı değerleri şunlardır: dinamit lokumu A: 155; tetrll; 114,5; tolit: 94; şedit n° 5 A: 87


—Hidrol iki tür güç vardır 1 brüt güç: eğimin ve derinliğin, dolayısıyla da hız ve debinin, yoğunluğunun vetürbülansın bir fonksiyonudur Henüz rakamlarla değerlendirilebilen bir kavram değildir; 2 net ya da gerçek güç, brüt güç bütünüyle ya da kısmen suyun İçerisindeki katı malzemenin yük* taşınmasında kullanıldıktan sonra aşındırma görevi yapacak olan artık güç Belli bir brüt güç ve taşınan katı malzemenin her bir boyutu için taşınan malzemenin miktarı belli bir sınırı aşamaz Bu sınır taşınan taneler küçüldüğü oranda yükselir Taşınan katı malzeme miktarının üst sınırına erlşilmlşse, net güç sıfırdır; bu sınır aşılmışsa doldurma (yatağın dolması) olayı görülür Bununla birlikte, kayalık bir akarsu yatağında katı malzeme miktarının başka bir alt sınır değerin altına düşmesi durumunda aşındırma gücü azalır; çünkü akarsu darbe ve parçalama malzemeleri bakımından yeterince yüklü değildir

Debinin ve taşınan katı malzeme miktarının sık sık değişime uğraması kurulmuş olan dengeyi sürekli olarak bozar öyle ki aşındırma ve doldurma fazları birbirini İzler Ancak faz değişimleri ani değildir ve oldukça uzun bir mesafe boyunca dağılmıştır

—Isıl mot ve Oto Bir motor gücünün ayırtedici özelliklerini belirlemek için, bu güç farklı rejimlerde bir deney bankosunda ölçülür Motor gücü belirli bir silindir hacmi için silindir sayısına, rejim hızına, çalışma sıcaklığına, sıkıştırma oranına, dağıtım biçimine ve ayar düzenine, yakıt karışımına, ateşlemeye ve çevrime göre değişir

—ida huk Meclis başkanlarının meclislerin güvenliğini sağlamak İçin sahip oldukları fiili müdahale hakları bir yana bırakılırsa, güvenlik gücü dalma yürütme iktidarına tabidir Örgütlenmiş zor kullanma yetkisi yürütme organının tekelindedir; ne özel kişiler, ne mahkemeler ve ne de yasama organı güvenlik güçlerini harekete geçirme yetkisine sahip değildir

—ikonogr Eskiler Hercules'i fiziksel 'gücün temsilcisi sayarlardı Gücü betimlerken çoğu kez Hercules'in özelliklerinden yararlanılırdı Glotto gücü zırhlı ve aslan postundan miğfer takmış, küçük bir kalkanın arkasına gizlenmiş olarak çizmiştir Daha sonraki tablolarda Güç, başının üstünde ya da sırtında bir örs taşır ve elinde tuttuğu, duvarı çatlak bir kuleden, bir ejderhayı zorla çıkarır Bu İkonografiye, Mi-raflores'te Castillalı Juan H'nin, Nantes' da François II de Bretagne'ın mezarını (M Colombe'un yapıtı), Saint-Denls'de Louls XII ve Henri ll'nin mezarlarını, Longuevil-le düklerinin bugün Louvre'da bulunan mezarlarını (M Anguier'nln yapıtı) süsleyen figürlerde de rastlanır Güç, Botticelli tarafından da resmedildi (Ufflzi müzesi); Rubens'in Marie de Medicis'in yaşamı (Louvre) adlı tablosunun taslaklarında da kullanılan bir tema oldu Gücün betimlendiği öteki yapıtlar arasında Coyzevox'un (Versailles şatosu tırabzanı), Berruer'nin (Bordeaux Adalet sarayı), David d'An-gers'nln (Marsilya Zafer takı) heykelleri sayılabilir


—ikt Paranın satın alma gücü Fiyatların genel indeksi yükseliş yönünde değişme gösterirse, paranın satın alma gücü azalır Bunun tersi de olabilir Ama bu ancak fiyat indeksi "dengeli" ise, yani ele alınan sürelerde ödemelere konu olan bütün mal ve hizmetlerin tutarı göz önünde tutularak hesaplanmışsa doğrudur (- tartı lama) Oysa, kullanılan İndeksler, ancak az sayıda malın fiyatını gösterir ve hepsi de dengeli değildir Bundan ötürü, paranın satın alma gücünün uğradığı değişiklikler konusunda ancak kusurlu bilgiler elde edilebilir

Enflasyon, fiyatların genel düzeyini değişikliğe uğratarak paranın satın alma gücünde az ya da çok güçlü bir çöküntü oluşturur ve sabit gelir (ücretler, emekli maaşları, ödenekler, kiralar vb) sahiplerini zor bir duruma sokar Onun İçin, bu gibi gelir sahipleri, iş sözleşmelerine bir oynak merdiven maddesi koydurmaya ya da bu maddeyi yasa zoruyla kabul ettirmeye çalışırlar

—Su ür kül Biyogenetik güç Genellikle akarsular İçin kullanılan bu değerin ölçülmesi sırasında, besleyici fauna ve flora, akarsu kenarlarının dip yapısı, suyun fiziksel-kimyasal niteliği gibi olumlu etkenler ve barajların bulunması, çevre kirlenmesi vb gibi olumsuz etkenler hesaba katılır Biyogenetik güç, balık üretim kapasitesi en yüksek sular için 10, en düşük sular İçinse 1 'dir

__________________