Şengül Şirin
|
Cevap : Balıkesir
BALIKESİR (10), K -B Anadolu'da il; büyük kısmı G Marmara bölümünde olan toprakları, Marmara'dan Edremit körfezi kıyılarına uzanarak Ege ve içbatı Anadolu'ya da taşar 910 282 nüf (1985);
14 957 km2 (göller hariç; göllerle birlikte 15 257 km2); merkez ilçe dışında 16 ilçe, 31 bucak, 912 köy Merkezi Balıkesir, 149 989 nüf (1985) Bursa bölge idare mahkemesi'ne bağlıdır
Osmanlı döneminde Hüdaverdigâr (Bursa) vilayetinin Karesi sancağını oluşturan Balıkesir'in D , G ve B kesimleri derin vadilerle yarılmış, değişik jeolojik yaş ve yapıda dağlar ve platolarla kaplıdır ilin G sınırları Alaçam (2 089 m), Ulus (1 769 m) ve Madra (1 344 m) dağlarının K eteklerinden geçer K -B kesiminde G -B -K -D doğrultusunda uzanan ve Kazdağı'nda (antik ida), 1 774 m'ye ulaşan dağ sıraları uzanır Bunların arasında, bol su geçiren Gönen ve Kocaavşar çayları kimi ovaları birleştiren gömük vadiler içinde aynı doğrultuda akarlar, ilin en büyük akarsuyu, kaynağını Simav çukurluğunu çeviren dağlardan alan Simav çayının uzantısı olan Susurluk ırmağıdır il topraklarının K kesiminde engebeler daha değişiktir
Burada D -B doğrultusunda uzanan alçak kıyı dağları (Karadağ 833 m) ve onun önünde Marmara takımadaları yer alır Bu orta yükseklikteki engebeler ile G 'deki daha yüksek dağlar ve platolar arasında, D -B doğrultusunda geniş bir çukurluk uzanır Zaman zaman su baskınlarına da uğrayan ve Balıkesir' in en verimli tarım topraklarını kapsayan bu tektonik çukurluğun en alçak yerlerini sığ Ulubat ve Kuş (Manyas) gölleri ile alüvyal düzlükler oluşturur İlin başlıca akarsuları da bu çukurluğa yönelir ve Su surluk ırmağı tarafından toplanarak Marmara denizi ne boşaltılır K Anadolu fay sisteminin kollarının geçtiği Balıkesir'in K kesimi, hâlâ daha etkin genç faylarla kesilmiştir Bunun sonucu olarak kaplıca yönünden zengin olan bu kesim aynı zamanda birinci derece deprem alanıdır ve yakın tarihlerde de şiddetli depremlerden büyük zarar görmüştür (1935 Marmara, 1953 Gönen-Yenice, 1964 Manyas depremleri)
il, genelde Akdeniz ikliminin etkisinde olmakla birlikte, değişik kesimler arasında belirgin ayrılıklar vardır Asıl Akdeniz iklimi, kurak ve sıcak yazları ve daha ılık kışları İle kıyılarda, özellikle dağların koruduğu Edremit körfezi kıyılarında görülür Bunt karşılık G ve D  Yıllık yağış tutarları, daha bol yağış alan dağlar dışında, genellikle 500 -1 000 mm arasındadır (Balıkesir 602 mm) Doğal bitki örtüsü iklimdeki bu farklılaşmaları yansıtır Marmara kıyıları ve Marmara adaları ile Edremit körfezi çevresinde, tarım alanları dışında, en yaygın bitki topluluğu birkaç yüz metre yükseltiye kadar, makidir Dağlar üzerinde korunmuş olan ormanlar, il topraklarının 1/3'üne yakın yer tutar En yaygın ağaç türleri meşe ve karaçamdır Karaçam ormanları ilin G Ayrıca, K 'de, dağların daha nemli yamaçlarında kayın ormanları da görülür
kesimlerine gidildikçe karasal etkiler güçlenir; özellikle kışlar daha soğuk ve karlı geçer Buralarda -20°C'ın altına düşen sıcaklıklar ölçülmüştür yarısında, özellikle Kazdağ ve Sındırgı çevrelerinde geniş alanlara yayılır ve işletilir
Balıkesir ilinin nüfus yoğunluğu (yaklş km2'ye 61 kişi) Türkiye ortalamasının (66) biraz altındadır, ilin nüfus artış oranı da genelde Türkiye ortalamasından düşüktür (1980-1985 arasında °/oo 12,9; Türkiye %o 24 88) Ancak değişik yöreler arasında önemli farklar vardır B ve G 'deki çok engebeli alanlar tenha olduğu, hatta kimi kesimleri nüfus kaybettiği halde (Balya, Kepsut, Sındırgı), ilin K kesimindeki ovalar Türkiye ortalamasını çok aşan bir nüfus yoğunluğuna sahiptir
Halkın % 55 kadarı kırsal kesimde yaşar Bununla birlikte, önemli ticaret ve sanayi merkezi olan kimi ilçe merkezleri, nüfus ve işlev yönünden birer orta kent özelliğindedir (Bandırma 70 105, Edremit 30 132, Gönen 21 860, Ayvalık 21 250) Büyük kesimi dağlık olmasına karşın, ilin yaklaşık 1/4'ünü kaplayan topraklarda yapılan tarım, kırsal nüfusun başlıca gelir kaynağıdır Tahıllar (en çok buğday), şekerpancarı, pamuk, tütün, meyve ve sebzeler ile özellikle Marmara denizi kıyıları ve Edremit-Ayvalık yöresinde en önemli gelir kaynağı ve ticaret maddesi olan zeytin başlıca ürünlerdir Zeytin üretiminin adeta monokültür durumunda olduğu Marmara denizi kıyıları ve Edremit-Ayvalık yöresi, Türkiye'nin yemeklik ve yağlık zeytin üretiminde başta gelir ve iyi ürün alınan yıllarda Türkiye üretiminin yaklaşık % 40'ını sağlar Kırsal kesimin gelir kaynaklarından biri de hayvancılıktır (özellikle koyun, keçi ve manda)
Çeşitli ve karmaşık bir jeolojik yapısı olan Balıkesir yeraltı kaynakları yönünden zengindir Pek çok sanayi ürününün yapımında kullanıldığı için stratejik bir madde sayılan bor tuzları yönünden dünyanın en zengin rezervleri bu ildedir yy 'dan beri işletilmekte ve yurt dışına satılmaktadır, ilin öteki önemli madenleri Kazdağı çevresinde toplanmış olan demir (özellikle Eymir, Çarmık, Yaşyer), kurşun ve çinko (Avcılar, Balya, Halılar, Altınoluk), kaya-tuzu (Taşköy), manganez (Temaşalık), talk (Kapıdağı), volfram ve molibden (Kalabak köyü) ile linyit (Dursunbey) yataklarıdır
Bunların başında bor tuzları gelir Başlıca yatakları Sultançayırı, Bigadiç ve Taşköy dolaylarında olan bor tuzları XIX Kapıdağ'da granit, Marmara adasında ilkçağ'dan beri mermer ocakları işletilmektedir Sanayi daha çok tarım ürünlerini işleyen ya da bunlara yardımcı olan kollar (şeker, gübre, zeytinyağı ve sabun fabrikaları) ile maden çıkarma kollarından oluşur Balıkesir ilinin yurtiçi turizminde önemli bir yeri vardır Marmara adaları, Erdek ve Edremit körfezi kıyıları güzel plajları, gelişmiş tesisleri ile yazın çok sayıda turist çeker, il ayrıca kaplıcaları (Gönen, Çan, Güre, Sındırgı, Burhaniye), radyoaktif çamur banyoları ve Kuş gölü kıyısındaki Kuş cenneti ile de ünlüdür
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|