04-09-2010
|
#2
|
Şengül Şirin
|
Cevap : Doğu Anadolu Bölgesi
DOĞU ANADOLU BÖLGESİ
COĞRAFİ KONUMU

Yurdumuzun doğusunda 164 000 km2 lik bir alanla Türkiye yüz ölçümünün % 21'ini kaplamaktadır Tüm coğrafi bölgelerimiz arasında yüz ölçümünün büyüklüğü bakımından 1 sırada yer alır Kuzey-güney yönünde en geniş alan kaplayan bölgemizdir (enlem farkı en fazla)
YERYÜZÜ ŞEKİLLERİ
Bölgenin ortalama yükseltisi 2000 - 2200 m arasındadır Ortalama yükseltisi en fazla olan bölgemizdir "Türkiye'nin çatısı" olarak isimlendirilir Bölgenin en alçak yeri olan Iğdır Ovası (850m) dahi İç Anadolu'nun ortalama yükseltisine yakındır Erzurum Ovası 1800 m , Yüksekova 2200 m yükseltiye sahiptir Bölgede yer alan ovaların ortalama yükseltisi 1500'dir

Bölgede bulunan dağlar, doğu-batı doğrultusunda ve üç sıra halinde uzanırlar Dağlar arasında ise çöküntü ovalan yer alır Bölgenin kuzeyinde, batıdan doğuya doğru Çimen, Kop, Allahuekber ve Yalnızçam Dağları uzanır Orta sırada Munzur (Mercan) Dağları, Karasu-Aras Dağları ve Ağrı Dağı bulunur Güneyde yer alan dağlar ise Güneydoğu Toroslar, Bitlis Dağları, Buzul (Cilo) Dağlarıdır Bu dağlar üçüncü jeolojik zamanda Alp-Himalaya orojenik sisteminin uzantısı olarak kıvrılma sonucu oluşmuştur
Bölgede Van Gölü'nün kuzeyinde kuzeydoğu-güneybatı yönünde uzanan kırık hattı boyunca Nemrut, Süphan, Tendürek, Ağrı (5137m) volkanik dağları uzanır
Ağrı Dağı Türkiye'nin en yüksek noktasını oluşturur
Bölgede kıvrım dağları arasında yer alan çöküntü ovaları da doğu - batı yönünde uzanır Bu ovalardan Elbistan, Malatya, Elazığ, Bingöl, Muş, Van, Yüksekova ve Başkale güneyde, Erzincan, Tercan, Aşkale, Erzurum, Pasinler, Horasan, Kağızman, Iğdır ovaları kuzeyde bulunur
Bölgede platolar da geniş alan kaplar Erzurum-Kars platosu Doğu Anadolu'nun en geniş plâtosudur Bundan başka Fırat ve kolları tarafından parçalanmış plato görünümü kazanmış yüksek yaylalar oldukça fazladır
BÖLGEDEKİ YER ŞEKİLLERİNİN BAŞLICA ETKİLERİ ŞÖYLE SIRALANABİLİR

Yükseltiden dolayı sıcaklık değerleri düşmüştür Tarım ürünleri düşük sıcaklığın etkisiyle daha geç olgunlaşır Tarım ürün çeşidi azdır
Bölgede yüzey şekillerine bağlı olarak Kuzey-güney doğrultusunda ulaşım zordur Ulaşım Doğu-batı yönünde daha kolaydır Türkiye'de ulaşım ağının en seyrek ve en elverişsiz olduğu bölgedir
Ekilebilen alanlar azalmıştır Sanayi de gelişmediğinden halk daha çok tarım kesiminde çalışmaktadır Dolayısıyla Türkiye'de tarımsal nüfus yoğunluğu en fazla olan bölgemizdir
Hidroelektrik potansiyeli en yüksek akarsular bu bölgemizdedir
Gerçek sıcaklık ile indirgenmiş sıcaklık arasında farkın en fazla olduğu bölgedir
Gerçek yüzölçüm ile izdüşüm yüzölçüm arasında da farkın en fazla olduğu bölgedir
Yerşekilleri ve iklimin olumsuz etkisinden dolayı tarımsal faaliyet gelişmemiştir Bölgede birinci ekonomik faaliyet hayvancılıktır
İklim ve Bitki Örtüsü

Kış mevsimi uzun ve soğuktur Sıcaklık -40°C'ye kadar düşer
Yaz mevsimi ise sıcak ve kısadır Sıcaklık 20°C nin üzerine çıkar
Kış mevsiminde yağışlar genelde kar şeklindedir ve hiç erimeden uzun süre yerde kalır
Yıllık sıcaklık farkı 30°C den fazladır
Bölgenin güneyine ve batısına doğru gidildikçe sıcaklık ortalamaları artar (enlem ve yükseltinin azalmasıdır)
Karasallığın etkisiyle en fazla yağış yazın, en az yağış kışın düşer (Erzurum-Kars Bölümünde)Yıllık ortalama 500-600 mm yağış alır Buharlaşma az olduğu için bu yağış yeterli olur
Bölge, İç Anadolu'dan daha yüksekte olduğundan daha fazla yağış alır Kışlar karasallığın etkisiyle daha sert geçer
Doğal bitki örtüsü steptir Ancak yaz yağışları sebebiyle çayır şeklindedir Yağışın fazla olduğu dağlık bölgelerde ormanlar vardır Türkiye orman varlığı bakımından 5 büyük bölgemizdir
Iğdır Ovası, Doğu Anadolu Bölgesi'nin en az yağış alan yeridir Buranın yıllık yağış, ortalaması 250 mm'nin altındadır Buna karşılık Iğdır Ovası, alçakta bulunmasından dolayı kış mevsimi daha ılık geçer
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|
|