Tarımda Amasya

Tarımda Amasya

İlin Tarımsal Yapısı
Amasya, arazi varlığı ve bitkisel ürün çeşitliliği bakımından tarımsal potansiyeli yüksek illerdendir Amasya’da topoğrafya; iklim ve jeolojik yapı farklılıkları ile vegatasyondaki (üretim sezonu) çeşitlilik nedeniyle değişik özelliklere sahip topraklar oluşmuştur İlin toprakları taban ve yamaç arazi toprakları olmak üzere iki grupta toplanabilir Taban arazi toprakları genellikle Yeşilırmak ve kolları ile yan derelerin sedimentleri olan allüviyal topraklardan oluşmuştur Yamaç arazilerde ise toprak bünyeleri hafiften ağır bünyeye kadar değişmektedir

İlimiz ekonomisinde Tarım ilk sırayı almakta olup GSMH’nın önemli bir miktarını oluşturmakta; yaklaşık 35998 çiftçi ailesinden 179988 kişi bu sektörden geçimini sağlamaktadır 2007 yılı Tarımsal üretimin parasal değeri 721068461 YTL olup bunun %62,3’ü bitkisel üretim değeri, %37,7’si ise hayvansal üretim değeridir

İlin toplam yüzölçümü 5701 km2 olup bunun % 44,4’i yani 253029 hektarı tarım alanlarıdır Tarım arazilerinin 174366 hektar kuru, 78663 hektar sulu tarım arazisidir
Amasya ili ekolojisi değişken ve çeşitliliği olan bir yapıya sahiptir Ekolojideki bu değişiklik ve çeşitlilik, tarım için çok sayıda alternatifler ortaya çıkarmaktadır Bu özelliklerden dolayı gerek kültür bitkilerinde gerekse tabii florada (bitki çeşidi) çok değişik tür ve çeşitlerin yetişmesine imkan vermektedir İl’de yetişen başlıca ürünler buğday, şekerpancarı, kuru soğan, ayçiçeği ve haşhaş gibi tarla bitkileri yanında elma, kiraz, şeftali gibi önemli meyve ürünleri ve ağırlıklı olarak iç pazarda tüketilen sebze ürünleri mevcuttur Son yıllarda sebze yetiştiriciliği açık alanlardan örtüaltı alanlara kaymakta, plastik örtülü sera alanları yaygınlaşmaktadır

Amasya da sulama suyu temin eden başlıca su kaynağı, Yeşilırmak nehri ile bunun kolları olan Çekerek, Deliçay ve Tersakan Irmağıdır Bunlardan başka Yeşilırmak’ın diğer kolları ile çeşitli kaynaklardan beslenen gölet ve kuyulardan da sulama suyu temin edilmektedir Sulama suyu kalitesi genelde iyidir Ancak son yıllarda sulama suyu kirliliği problemleri ortaya çıkmaktadır

Amasya hayvancılık yönünden de önemli bir potansiyele sahiptir İlimizde; 2007 yıl itibariyle 135402 adet Büyükbaş, 121370 adet Küçükbaş, 3873 adet Tek Tırnaklı, 983519 adet Kanatlı ve 17725 adet Kovan vardır
İlimizde hayvancılık genelde aile işletmesi şeklindedir Tarım İl Müdürlüğümüzün çalışmaları ve yapılan destekler sonucu Kültür hayvancılığında önemli ilerlemeler olmuştur Bu ilerleme, ırk ıslahı ve birim hayvandan alınan verimde artış şeklinde ortaya çıkmıştır

Amasya topraklarının % 44,4 tarım arazisi, % 11,6 çayır mera arazisi, % 35,8 i orman ve fundalık arazi, % 8,2 si ile diğer alanlar kapsamaktadır Türkiye genelinde ise bu oranlar sırası ile % 33, % 19, % 27 ve % 21 olarak belirlenmiştir

4342 Sayılı Mera Kanunu Çalışmaları

a Tespit Ve Tahdit Çalışmaları: 2007 yılı içinde I Mera Teknik Ekibinin görev alanı içersinde yer alan Taşova İlçesine bağlı 14 yerleşim yerinin ve Merkez İlçeye bağlı 108 yerleşim yerinin mera tespit çalışmalarının da tamamlanmasıyla İlimizdeki tüm yerleşim yerlerinde yapılan mera tespit çalışmaları tamamlanmıştır 2007 yılı sonu itibari ile İlimizde 377 yerleşim yerinde toplam 65992 hektar mera alanı tespit edilmiştir
Meraların daha etkin ve verimli kullanılmasının sağlanması amacıyla 2007 yılı içerisinde tahsis çalışmaları tamamlanan Suluova İlçesi Eraslan Kasabası, Merzifon İlçesi Ortaova ve Sarıbuğday, Merkez İlçe Eskikızılca ve Gözlek Köylerinde olmak üzere 5 yerleşim yerinde Mera Kanununun 19 maddesi kapsamında Mera Yönetim Birliği kurulmuştur
b Göçer Hareketleri: Bakanlığımızın 23012006 tarih ve ÇMY-DB/250 11 06/03-279 sayılı talimatları doğrultusunda Ülkesel Otlatma Planlarına bağlı olarak hazırlanan İl Otlatma Planı Valilik Onayı ile uygulamaya konulmuştur

Amasya İli İl Otlatma Planı; konuyla ilgisi bulunan kamu kurumları, sivil toplu örgütleri ve üniversitelerden gelen görüşler doğrultusunda 2007 yılı için 15 Nisan – 1 Ekim tarihleri arası olarak (5,5 ay süreli) belirlenmiştir Bu tarihler arasında mera ve yaylalarda hayvan otlatmanın sağlanması için Çiftçi Eğitim Şube Müdürlüğümüz aracılığıyla yayım çalışmaları yapılmaktadır Böylelikle meralar üzerinde oluşan aşırı otlatma baskısının azaltılması sağlanacaktır

2007 yılı otlatma mevsiminde İlimiz sınırları içerisinde bulunan mera ve yaylalarda hayvan otlatmak için Mera Komisyonuna müracaat eden göçerlerin talepleri alınmış,1 Mayıs 2007 ve 7 Mayıs 2007 tarihlerinde ihtiyaç fazlası olan mera ve yaylaların ihaleleri yapılmıştır İlimizde bulunan yaylaların kiraya verilmesi ile 32557 YTL gelir elde edilmiştir Alınan kira bedellerinin % 75’i Bakanlığımızın Mera Özel Gelir Hesabına kalan % 25’i ise mera ıslahında kullanılmak üzere mera, yaylanın bulunduğu köyün hesabına gönderilmiştir

c Mera Islah Çalışmaları: Mera Islahı ve Amenajmanı Projesi (2008–2011) hazırlanmış olup bu dönemde toplam 1316,4 hektar alanda çalışma yapılması hedeflenmektedir
Islah programına alınan mera alanlarına 2007 yılında 86100 kg Amonyum Sülfat ve 28000 kg DAP gübresi atılmıştır Gözlek Köyü meralarından 100 dekar alanda çalı mücadelesi ve yabancı ot mücadelesi yapılmıştır

Islah programına alınan mera alanlarına 2008 yılı erken ilkbaharda atılmak üzere 40000 kg Amonyum Sülfat gübresi alınmıştır
Proje kapsamındaki Merzifon İlçesi Ortaova köyünde bulunan meralara 2 adet tuzluk, 2 adet hayvan içme suyu tesisi (sıvat) ve su iletim hattı yapılmıştır Merkez İlçesi Gözlek köyünde bulunan meralara 1 adet tuzluk ve 1 adet hayvan içme suyu tesisi (sıvat) ve su iletim hattı yapılmıştır

Çiftçi Kayıt Sistemi ve Doğrudan Gelir Desteği Çalışmaları

Çiftçilerin tarımsal varlıklarını kayıt altına almak maksadıyla uygulanmakta olan projede çiftçinin belgelendirmek suretiyle beyan ettiği arazi üzerinden yapılan desteklemedir 2001 yılından itibaren devam eden projede 2006 yılında 10 YTL/Da Doğrudan Gelir Desteği verilmiş olup, 2007 yılı için henüz dekar başına ödenecek Doğrudan Gelir Desteği belirlenmemiştir 2007 yılı Çiftçi Kayıt Sistemi ve Doğrudan Gelir Desteği müracaatları 12032007 tarihinde başlayarak 02112007 tarihinde sona ermiştir İlimizde 2006 yılı Doğrudan Gelir Desteği Miktarı ile ilgili veriler ilçeler bazında cetvelde görülmektedir

Kimyevi Gübre Desteği: ÇKS’ ye kayıtlı çiftçilerin 2006 yılı arazi ve ürün deseni dikkate alınarak sebze, meyve, süs bitkileri, özel çayır, mera, orman emvali ürün alanları için 1,43 YTL/Da, hububat, yem bitkileri, baklagiller, yumru bitkiler alanları için 2,13 YTL/Da, yağlı tohumlu bitkiler ve endüstri bitkileri alanları için ise 3 YTL/Da desteği verilmektedir

Tarımda Kullanılan Mazot Desteği: ÇKS ye kayıtlı çiftçilerin 2007 yılı arazi ve ürün deseni dikkate alınarak sebze, meyve, süs bitkileri, özel çayır, mera, orman emvali ürün alanları, hububat, yem bitkileri, baklagiller, yumru bitkiler, yağlı tohumlu bitkiler ve endüstri bitkileri alanları için henüz dekar başına ödenecek mazot desteği belirlenmemiştir

Kooperatifçilik ve Destekleme Çalışmaları:

İlimizde tarımsal amaçlı üretici örgüleri açısından aktif çalışmalar içerisindedir Merkez ve ilçelerimizde 54 tarımsal kalkınma kooperatifi, 96 adet sulama kooperatifi, 1 adet pancar ekicileri kooperatifi ve 1 adet Sulama birliği, 1 adet Damızlık Sığır Yetiştiriciler Birliği, 11 adet Üretici Birliği ve 1 Adet Arı Yetiştiriciler Birliği olmak üzere 165 adet tarımsal örgüt mevcuttur

2007 Yılında gerek Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Fonu kaynaklı Kırsal Alanda Sosyal Riski Azaltma Projesi Kapsamında gerekse Tarım Bakanlığı kaynaklı olarak kredi kullanan kooperatif sayısı 3 tanedir
Bu 3 kooperatiften hayvan dağıtımı Merkez Yağcıabdal TKK’de gerçekleştirilmiş olup 160 baş Süt Sığırı, hak sahiplerine verilmiştir Yatırım kapsamına alınan bu kooperatifler yanında Suluova ilçesi Bayırlı Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri için toplam 40000 YTL’lik transfer kaynağı aktarımı 2007 yılında gerçekleşmiştir

__________________