Fiilde Hareket

FİİLDE HAREKET
Fiillerin Cümle İçindeki Görevi

Çekimli Fiilin Yapısındaki Unsurlar

1 Kök ve Gövde
2 Şahıs Ekleri
3 Ek-fiil, Çekimi ve Görevleri

Filleri ve fiilden türemiş kelimeleri anlam ve yapı bakımından inceleyelim:

A FİİLDE HAREKET

Fiilde hareket, fiilin temel anlamını ifade eder
Fiiller taşıdıkları temel anlamlara göre türlere ayrılırlar:
Fiilin temel anlamı harekettir Hareketin anlam yönünden üç yönü vardır
1 İş ve Kılış Fiilleri

Öznenin iradesiyle, bir nesne üzerinde gerçekleşen, öznenin nesneyi etkilediğini ve o nesnenin de etkilendiğini gösteren fiillerdir
Bu fiiller geçişlidir, yani nesne alarak kullanılırlar
Zaten bu bakımdan iş ve kılış bildirirler
Örnek:Taşımak, yazmak, açmak, anlatmak, görmek, bilmek, silmek
2 Durum Fiilleri

Öznenin süreklilik gösteren bir durumunu anlatan fiillerdir
Bu fiillerin bitmeleri için başka herhangi bir fiilin başlaması gerekir
Durum fiillerinde özne durağan hâldedir
Birçoğu, öznenin iradesi dışında gerçekleşir
Bunlar genellikle geçişsizdir, yani çoğunlukla nesne almazlar
Örnek:Uyumak, uyanmak, ölmek, susmak, oturmak, yatmak, uzanmak
3 Oluş Fiilleri

Bunlar da bir nitelik değişikliği, yani bir durumdan başka bir duruma geçildiğini veya geçilmekte olduğunu bildirirler
Gerçekleşmelerinde öznenin doğrudan etkisi yoktur
Daha çok "kendiliğinden olma" söz konusudur
Geçişsizdirler
Örnek:Solmak, büyümek, bayatlamak, yeşermek, uzamak
alıntı

__________________