Cevap : (Türkiye’de Yerleşmiş Olmayan Yabancılar İle Yurtdışında Yerleşik Türk Vatandaşları) İçin Kira Geliri Beyanı

**Şengül Şirin** · 03-08-2010

7

2

Gerçek Gider Yönteminde İndirilecek Giderler
Gerçek gider yönteminin seçilmesi durumunda, brüt kira geliri
tutarından aşağıdaki giderlerin gerçek tutarları indirilebilir:
• Kiraya veren tarafından kiraya verilen gayrimenkul için ödenen
aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri,

• Kiraya verilen malların idaresi için yapılan ve gayrimenkulün
önemi ile orantılı olan idare giderleri,
• Kiraya verilen mal ve haklara ait sigorta giderleri,
• Kiraya verilen mal ve haklar dolayısıyla yapılan ve bunlara
harcanan borçların faiz giderleri,

• Konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkulün iktisap
yılından itibaren 5 yıl süre ile iktisap bedelinin % 5’i (İktisap
bedelinin % 5’i tutarındaki bu indirim, sadece ilgili gayrimenkule
ait hasılata uygulanacak, indirilmeyen kısım gider fazlalığı
sayılmayacaktır

2005 yılından önce iktisap edilen konutlar için
indirimden yararlanılması mümkün bulunmamaktadır

)
• Kiraya verilen mal ve haklar için ödenen vergi, resim, harç
ve şerefiyelerle kiraya veren tarafından belediyelere ödenen
harcamalara katılma payları,

• Amortismanlar,
• Kiraya veren tarafından kiraya verilen gayrimenkul için yapılan
onarım giderleri ile bakım ve idame giderleri,
• Kira ile tuttukları mal ve hakları kiraya verenlerin ödedikleri
kiralar ve diğer gerçek giderler,

İktisap bedelinin % 5’i tutarındaki bu indirim, sadece
konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkul için
uygulanacaktır

İşyeri olarak kiraya verilen gayrimenkuller % 5’lik gider
indiriminden yararlanamayacaktır

• Sahibi bulundukları konutları kiraya verenlerin kira ile oturdukları
konut veya lojmanların kira bedeli,
Türkiye yerleşik olmayan mükelleflerin (Yurtdışında yaşayan
Türk vatandaşları dahil), yabancı ülkelerde ödedikleri kira
bedelleri Türkiye’de elde ettikleri kira gelirinden gider olarak
indirim konusu yapılamaz

• Kiraya verilen mal ve haklarla ilgili olarak sözleşmeye, kanuna
veya ilama istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar

İndirilecek Giderin Hesaplanması
Gerçek gider yönteminin seçilmesi ve mesken kira gelirlerine
uygulanan istisnadan yararlanılması durumunda, gerçek gider tutarının
istisnaya isabet eden kısmı, gayri safi hasılattan indirilemeyecektir

Vergiye tabi hasılata isabet eden indirilebilecek gider kısmı aşağıdaki
formül kullanılarak hesaplanabilir:

İndirilebilecek Gider = Toplam Gider x Vergiye Tabi Hasılat*
Toplam Hasılat
(*) Vergiye Tabi Hasılat = Toplam Hasılat - Mesken Kira Geliri İstisnası
Örnek: Bayan (B), sahibi olduğu konutu 2009 yılında kiraya vermiş
olup, 12

000 TL kira geliri elde etmiştir

Başka geliri bulunmayan Bayan
(B) gayrimenkulü ile ilgili olarak 3

000 TL harcama yapmış olup, gerçek
gider yöntemini seçmiştir

Bayan (B)’nin gerçek gider olarak indirebileceği tutar, 3

000 TL
tutarındaki toplam giderin vergiye tabi hasılata isabet eden kısmı kadar
olacaktır

Vergiye Tabi Hasılat = 12

000 – 2

600 = 9

400 TL
İndirilebilecek Gider = (3

000 x 9

400) / 12

000 = 2

350 TL
7

2

1

Gerçek Gider Yönteminde İstisnadan Yararlanılması Halinde
Gerçek gider yöntemini seçen dar mükelleflerin, yaptıkları
giderlerle ilgili belgeleri 5 yıl süresince saklamaları
ve vergi dairesince istendiğinde ibraz
etmeleri gerekmektedir

8

ZARAR DOĞMASI HALİ

Gayrimenkul sermaye iradına konu olan sermayenin kendisinde
meydana gelen eksilmeler zarar sayılmaz ve iradın gayri safi miktarının
tespitinde gider olarak kabul edilmezler

Gayrimenkul sermaye iradının safi tutarının hesabında giderlerin
fazlalığı dolayısıyla doğan zararlar, gelecek yıllarda beyan edilen
gelirlerden gider olarak düşülebilir

Bu durumun iki istisnası vardır:
• Sahibi bulundukları konutları kiraya verenlerin kira ile oturdukları
konut veya lojmanların kira bedellerini indirim konusu yapmaları
durumunda bir zarar doğması halinde, bu zararın gelecek
yıllarda elde edilen gayrimenkul sermaye iradından indirim
konusu yapılması söz konusu değildir

• Konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkule ait hasılattan
indirim konusu yapılan iktisap bedelinin % 5’i oranındaki tutarın
indirilemeyen kısmı gider fazlalığı olarak dikkate alınamaz

9

KİRA ÖDEMELERİNDE VERGİ KESİNTİSİ

Gayrimenkul sermaye iradına konu olan mal ve hakları kiralayan
Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılan kişi, kurum
ve kuruluşlar, kira ödemeleri üzerinden gelir vergisi kesintisi (tevkifat)
yapmak zorundadırlar

Buna göre, maddede sayılan ödemeleri nakden veya hesaben
yaptıkları sırada vergi kesintisi yapmak zorunda olanlar şunlardır:
– Kamu idare ve müesseseleri,
– İktisadî kamu müesseseleri,
– Sair kurumlar,
– Ticaret şirketleri,
– İş ortaklıkları,
– Dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri,
– Kooperatifler,
– Yatırım fonu yönetenler,
– Gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest
meslek erbabı,

– Zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre
tespit eden çiftçiler

Kiracı olan bu kişi ve kuruluşlar, yaptıkları kira ödemelerinin
brüt tutarı üzerinden % 20 oranında gelir vergisi kesintisi yapmak
zorundadırlar

Bu vergi kesintisi, gelecek aylara veya yıllara ait olmak üzere peşin
ödenen kira bedeli üzerinden de yapılacaktır

Örneğin; 3 aylık veya 2
yıllık işyeri kirası peşin tahsil edildiğinde, bu durumda peşin tahsil edilen
kiranın tamamı vergi kesintisine tabi tutulacaktır

olarak kullanılması halinde ise; kiralanan yerin tamamı veya bir kısmı
işyeri olarak kullanıldığı sürece, kira bedelinin tamamı vergi kesintisine
tabi olacaktır

Kiraya verilen gayrimenkulün hem mesken hem de işyeri
Kiracı olan basit usulde vergiye tabi ise, kira ödemelerinden
vergi kesintisi yapma yükümlülüğü bulunmadığından, kira
ödemesi üzerinden vergi kesintisi yapılmayacaktır

03-08-2010	#3
Şengül Şirin	Cevap : (Türkiye’de Yerleşmiş Olmayan Yabancılar İle Yurtdışında Yerleşik Türk Vatandaşları) İçin Kira Geliri Beyanı 72 Gerçek Gider Yönteminde İndirilecek Giderler Gerçek gider yönteminin seçilmesi durumunda, brüt kira geliri tutarından aşağıdaki giderlerin gerçek tutarları indirilebilir: • Kiraya veren tarafından kiraya verilen gayrimenkul için ödenen aydınlatma, ısıtma, su ve asansör giderleri, • Kiraya verilen malların idaresi için yapılan ve gayrimenkulün önemi ile orantılı olan idare giderleri, • Kiraya verilen mal ve haklara ait sigorta giderleri, • Kiraya verilen mal ve haklar dolayısıyla yapılan ve bunlara harcanan borçların faiz giderleri, • Konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkulün iktisap yılından itibaren 5 yıl süre ile iktisap bedelinin % 5’i (İktisap bedelinin % 5’i tutarındaki bu indirim, sadece ilgili gayrimenkule ait hasılata uygulanacak, indirilmeyen kısım gider fazlalığı sayılmayacaktır 2005 yılından önce iktisap edilen konutlar için indirimden yararlanılması mümkün bulunmamaktadır) • Kiraya verilen mal ve haklar için ödenen vergi, resim, harç ve şerefiyelerle kiraya veren tarafından belediyelere ödenen harcamalara katılma payları, • Amortismanlar, • Kiraya veren tarafından kiraya verilen gayrimenkul için yapılan onarım giderleri ile bakım ve idame giderleri, • Kira ile tuttukları mal ve hakları kiraya verenlerin ödedikleri kiralar ve diğer gerçek giderler, İktisap bedelinin % 5’i tutarındaki bu indirim, sadece konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkul için uygulanacaktır İşyeri olarak kiraya verilen gayrimenkuller % 5’lik gider indiriminden yararlanamayacaktır • Sahibi bulundukları konutları kiraya verenlerin kira ile oturdukları konut veya lojmanların kira bedeli, Türkiye yerleşik olmayan mükelleflerin (Yurtdışında yaşayan Türk vatandaşları dahil), yabancı ülkelerde ödedikleri kira bedelleri Türkiye’de elde ettikleri kira gelirinden gider olarak indirim konusu yapılamaz • Kiraya verilen mal ve haklarla ilgili olarak sözleşmeye, kanuna veya ilama istinaden ödenen zarar, ziyan ve tazminatlar İndirilecek Giderin Hesaplanması Gerçek gider yönteminin seçilmesi ve mesken kira gelirlerine uygulanan istisnadan yararlanılması durumunda, gerçek gider tutarının istisnaya isabet eden kısmı, gayri safi hasılattan indirilemeyecektir Vergiye tabi hasılata isabet eden indirilebilecek gider kısmı aşağıdaki formül kullanılarak hesaplanabilir: İndirilebilecek Gider = Toplam Gider x Vergiye Tabi Hasılat* Toplam Hasılat (*) Vergiye Tabi Hasılat = Toplam Hasılat - Mesken Kira Geliri İstisnası Örnek: Bayan (B), sahibi olduğu konutu 2009 yılında kiraya vermiş olup, 12000 TL kira geliri elde etmiştir Başka geliri bulunmayan Bayan (B) gayrimenkulü ile ilgili olarak 3000 TL harcama yapmış olup, gerçek gider yöntemini seçmiştir Bayan (B)’nin gerçek gider olarak indirebileceği tutar, 3000 TL tutarındaki toplam giderin vergiye tabi hasılata isabet eden kısmı kadar olacaktır Vergiye Tabi Hasılat = 12000 – 2600 = 9400 TL İndirilebilecek Gider = (3000 x 9400) / 12000 = 2350 TL 721 Gerçek Gider Yönteminde İstisnadan Yararlanılması Halinde Gerçek gider yöntemini seçen dar mükelleflerin, yaptıkları giderlerle ilgili belgeleri 5 yıl süresince saklamaları ve vergi dairesince istendiğinde ibraz etmeleri gerekmektedir 8 ZARAR DOĞMASI HALİ Gayrimenkul sermaye iradına konu olan sermayenin kendisinde meydana gelen eksilmeler zarar sayılmaz ve iradın gayri safi miktarının tespitinde gider olarak kabul edilmezler Gayrimenkul sermaye iradının safi tutarının hesabında giderlerin fazlalığı dolayısıyla doğan zararlar, gelecek yıllarda beyan edilen gelirlerden gider olarak düşülebilir Bu durumun iki istisnası vardır: • Sahibi bulundukları konutları kiraya verenlerin kira ile oturdukları konut veya lojmanların kira bedellerini indirim konusu yapmaları durumunda bir zarar doğması halinde, bu zararın gelecek yıllarda elde edilen gayrimenkul sermaye iradından indirim konusu yapılması söz konusu değildir • Konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkule ait hasılattan indirim konusu yapılan iktisap bedelinin % 5’i oranındaki tutarın indirilemeyen kısmı gider fazlalığı olarak dikkate alınamaz 9 KİRA ÖDEMELERİNDE VERGİ KESİNTİSİ Gayrimenkul sermaye iradına konu olan mal ve hakları kiralayan Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinde sayılan kişi, kurum ve kuruluşlar, kira ödemeleri üzerinden gelir vergisi kesintisi (tevkifat) yapmak zorundadırlar Buna göre, maddede sayılan ödemeleri nakden veya hesaben yaptıkları sırada vergi kesintisi yapmak zorunda olanlar şunlardır: – Kamu idare ve müesseseleri, – İktisadî kamu müesseseleri, – Sair kurumlar, – Ticaret şirketleri, – İş ortaklıkları, – Dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, – Kooperatifler, – Yatırım fonu yönetenler, – Gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, – Zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler Kiracı olan bu kişi ve kuruluşlar, yaptıkları kira ödemelerinin brüt tutarı üzerinden % 20 oranında gelir vergisi kesintisi yapmak zorundadırlar Bu vergi kesintisi, gelecek aylara veya yıllara ait olmak üzere peşin ödenen kira bedeli üzerinden de yapılacaktır Örneğin; 3 aylık veya 2 yıllık işyeri kirası peşin tahsil edildiğinde, bu durumda peşin tahsil edilen kiranın tamamı vergi kesintisine tabi tutulacaktır olarak kullanılması halinde ise; kiralanan yerin tamamı veya bir kısmı işyeri olarak kullanıldığı sürece, kira bedelinin tamamı vergi kesintisine tabi olacaktır Kiraya verilen gayrimenkulün hem mesken hem de işyeri Kiracı olan basit usulde vergiye tabi ise, kira ödemelerinden vergi kesintisi yapma yükümlülüğü bulunmadığından, kira ödemesi üzerinden vergi kesintisi yapılmayacaktır __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır