Cevap : (Türkiye’de Yerleşmiş Olmayan Yabancılar İle Yurtdışında Yerleşik Türk Vatandaşları) İçin Kira Geliri Beyanı

**Şengül Şirin** · 03-08-2010

Örneğin; 2006, 2007 ve 2008 yılları kira gelirleri topluca
2009 yılında tahsil edilirse, 2009 yılının geliri olarak dikkate
alınacaktır

¯¯Gelecek yıllara ait olup, peşin tahsil edilen kira bedelleri,
ödemenin yapıldığı yılın değil, gelirin ilgili olduğu yılın hasılatı
olarak kabul edilir

Örneğin; 2009, 2010 ve 2011 yılları kira gelirleri topluca 2009
yılında tahsil edilirse, her yıla ait kira bedeli ilgili yılda beyan
edilecektir

Döviz cinsinden kiraya verme işlemlerinde tahsilatın yapıldığı
tarihteki T

C

Merkez Bankası döviz alış kuru esas alınarak gayri safi hasılat
belirlenir

Borsada rayici yoksa Maliye Bakanlığı tarafından saptanan kur
üzerinden Türk Lirasına çevrilir

4

2

Kira Bedelinin Ayni Olarak Tahsil Edilmesi
Kiranın ayni olarak alınması halinde, tahsil edilen kiralar Vergi Usul
Kanunu hükümlerine göre emsal bedeli ile paraya çevrilir

4

3

Kiraya İlişkin Tahsilat ve Ödemelerin Belgelendirilmesi
Maliye Bakanlığına verilen yetkiye istinaden, konutlarda her bir
konut için 500 TL ve üzerinde kira geliri elde edenler ile işyerlerinde
işyerini kiraya verenler ile kiracıların miktar sınırlaması olmaksızın kiraya
ilişkin tahsilat ve ödemelerinin 01/11/2008 tarihinden itibaren banka
veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen
belgelerle tevsik edilmesi zorunluluğu getirilmiştir

Banka veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü aracı
kılınmak suretiyle, para yatırma veya havale, çek veya kredi kartı gibi
araçlar kullanılmak suretiyle yapılan tahsilat ve ödemeler karşılığında
dekont veya hesap bildirim cetvelleri düzenlendiğinden, bu belgeler
tevsik edici belge kabul edilecektir

Bankaların internet şubeleri üzerinden
yapılan ödeme ve tahsilatlar da aynı kapsamdadır

Söz konusu zorunluluklara uymayanlara kesilecek ceza, Vergi
Usul Kanununun mükerrer 355 inci maddesinin o yıl için belirlenen özel
usulsüzlük cezası miktarından az olmamak üzere her bir işlem için bu
işleme konu tutarın % 5’idir

5

KİRA BEDELİNİN HİÇ OLMAMASI VEYA DÜŞÜK OLMASI

Kira bedelinin hiç olmaması veya düşük olması halinde, “emsal kira
bedeli” esas alınır

Buna göre;
–– Gayrimenkulün bedelsiz olarak başkalarının kullanımına
bırakılması,
–– Kiraya verilen gayrimenkulün kira bedelinin emsal kira
bedelinden düşük olması,
hallerinde emsal kira bedeli esası uygulanacaktır

Kiraya verilen bina ve arazilerde emsal kira bedeli, varsa yetkili özel
makamlarca veya mahkemelerce saptanmış kira bedelidir

O bina ya da
arazi için kira takdiri veya tespiti yapılmamışsa; emsal kira bedeli, emlak
vergisi değerinin % 5’idir

Bina veya arazi dışında kalan mal ve haklarda emsal kira bedeli,
bunların maliyet bedelinin % 10’udur

Bu bedel bilinmiyorsa, Vergi Usul
Kanununun servetlerin değerlemesi hakkındaki hükümlerine göre belli
edilen değerlerinin % 10’udur

Örnek: Bay (A), emlak vergisi değeri 100

000 Türk Lirası olan bir
apartman dairesini arkadaşına bedelsiz olarak kiralamıştır

Bu durumda, Bay (A)’nın kira geliri elde etmediği halde, emsal kira
bedeli hesaplaması ve buna göre bulunacak tutar kadar kira geliri elde
etmiş sayılması gerekmektedir

Emsal Kira Bedeli: 100

000 x % 5 = 5

000 Türk Lirası olacaktır

Aşağıda belirtilen hallerde ise emsal kira bedeli esası uygulanmaz:
– Boş kalan gayrimenkullerin korunması amacıyla bedelsiz olarak
başkalarının ikametine bırakılması,

– Binaların mal sahiplerinin çocuklarının, anne ve babalarının
veya kardeşlerinin ikametine tahsis edilmesi (Ancak, bu
kimselerin her birinin ikametine birden fazla konut tahsis
edilmişse bu konutların yalnız birisi hakkında emsal kira bedeli
hesaplanmaz),

– Mal sahibi ile birlikte akrabaların da aynı evde veya dairede
ikamet etmesi,
– Genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idareler, il özel
idareleri ve belediyeler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca
yapılan kiralamalar

6

KİRA GELİRLERİNDE İSTİSNA UYGULAMASI

Mesken kira geliri elde eden kişilerin, yıllık olarak tespit edilen istisna
tutarının altında kira geliri elde etmesi halinde vergi dairesinde mükellefiyet
kaydı açtırmasına ve beyanname vermesine gerek bulunmamaktadır

İstisna tutarının üzerinde mesken kira geliri elde edilmesi halinde
ise yıllık beyanname ile beyan edilen kira gelirinden istisna tutarının
düşülmesi gerekmektedir

İstisna uygulaması sadece konut olarak kiraya verilen
gayrimenkullerden elde edilen gelirler için söz konusudur

Örneğin, mesken ve işyeri kira gelirinin birlikte elde edilip beyan
edilmesi halinde, istisna sadece mesken kira gelirine uygulanır

İşyeri kira
gelirine istisna uygulanmaz

elde edilen kira gelirlerinin vergilendirilmesinde, her bir ortak için 2

600
Türk Liralık istisna ayrı ayrı uygulanacaktır

Mirasın paylaşılmamış olması halinde, her bir mirasçı istisnadan
ayrı ayrı yararlanacaktır

7

KİRA GELİRİNİN TESPİTİNDE İNDİRİLECEK GİDERLER

Kira gelirinin vergilendirilmesinde, elde edilen gelirin safi tutarı iki
farklı şekilde tespit edilebilmektedir

• Götürü Gider Yöntemi (Hakları kiraya verenler hariç)
• Gerçek Gider Yöntemi

Götürü veya gerçek gider yönteminin seçimi, taşınmaz malların
tümü için yapılır

Bunlardan bir kısmı için gerçek gider, diğer kısmı için
götürü gider yöntemi seçilemez

7

1

Götürü Gider Yönteminde Gider İndirimi

Götürü gider yöntemini seçen mükellefler (hakları kiraya verenler
hariç), kira gelirlerinden istisna tutarını düştükten sonra kalan tutarın % 25’i
oranındaki götürü gideri gerçek giderlere karşılık olmak üzere indirebilirler

Hakları kiraya verenler, götürü gider yöntemini uygulayamazlar

Götürü gider yöntemini seçen mükellefler, iki yıl geçmedikçe gerçek
gider yöntemine dönemezler

Bir mükellefin birden fazla konuttan kira geliri elde
etmesi halinde, istisna kira gelirleri toplamına bir defa
uygulanacaktır

Bir konuta birden fazla kişinin ortak olması halinde, bu konuttan
Kira gelirinin yanı sıra ticari, zirai veya mesleki kazancını
beyan etmek zorunda olanlar, 2

600 Türk Liralık istisnadan yararlanamaz

03-08-2010	#2
Şengül Şirin	Cevap : (Türkiye’de Yerleşmiş Olmayan Yabancılar İle Yurtdışında Yerleşik Türk Vatandaşları) İçin Kira Geliri Beyanı Örneğin; 2006, 2007 ve 2008 yılları kira gelirleri topluca 2009 yılında tahsil edilirse, 2009 yılının geliri olarak dikkate alınacaktır ¯¯Gelecek yıllara ait olup, peşin tahsil edilen kira bedelleri, ödemenin yapıldığı yılın değil, gelirin ilgili olduğu yılın hasılatı olarak kabul edilir Örneğin; 2009, 2010 ve 2011 yılları kira gelirleri topluca 2009 yılında tahsil edilirse, her yıla ait kira bedeli ilgili yılda beyan edilecektir Döviz cinsinden kiraya verme işlemlerinde tahsilatın yapıldığı tarihteki TC Merkez Bankası döviz alış kuru esas alınarak gayri safi hasılat belirlenir Borsada rayici yoksa Maliye Bakanlığı tarafından saptanan kur üzerinden Türk Lirasına çevrilir 42 Kira Bedelinin Ayni Olarak Tahsil Edilmesi Kiranın ayni olarak alınması halinde, tahsil edilen kiralar Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre emsal bedeli ile paraya çevrilir 43 Kiraya İlişkin Tahsilat ve Ödemelerin Belgelendirilmesi Maliye Bakanlığına verilen yetkiye istinaden, konutlarda her bir konut için 500 TL ve üzerinde kira geliri elde edenler ile işyerlerinde işyerini kiraya verenler ile kiracıların miktar sınırlaması olmaksızın kiraya ilişkin tahsilat ve ödemelerinin 01/11/2008 tarihinden itibaren banka veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen belgelerle tevsik edilmesi zorunluluğu getirilmiştir Banka veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü aracı kılınmak suretiyle, para yatırma veya havale, çek veya kredi kartı gibi araçlar kullanılmak suretiyle yapılan tahsilat ve ödemeler karşılığında dekont veya hesap bildirim cetvelleri düzenlendiğinden, bu belgeler tevsik edici belge kabul edilecektir Bankaların internet şubeleri üzerinden yapılan ödeme ve tahsilatlar da aynı kapsamdadır Söz konusu zorunluluklara uymayanlara kesilecek ceza, Vergi Usul Kanununun mükerrer 355 inci maddesinin o yıl için belirlenen özel usulsüzlük cezası miktarından az olmamak üzere her bir işlem için bu işleme konu tutarın % 5’idir 5 KİRA BEDELİNİN HİÇ OLMAMASI VEYA DÜŞÜK OLMASI Kira bedelinin hiç olmaması veya düşük olması halinde, “emsal kira bedeli” esas alınır Buna göre; –– Gayrimenkulün bedelsiz olarak başkalarının kullanımına bırakılması, –– Kiraya verilen gayrimenkulün kira bedelinin emsal kira bedelinden düşük olması, hallerinde emsal kira bedeli esası uygulanacaktır Kiraya verilen bina ve arazilerde emsal kira bedeli, varsa yetkili özel makamlarca veya mahkemelerce saptanmış kira bedelidir O bina ya da arazi için kira takdiri veya tespiti yapılmamışsa; emsal kira bedeli, emlak vergisi değerinin % 5’idir Bina veya arazi dışında kalan mal ve haklarda emsal kira bedeli, bunların maliyet bedelinin % 10’udur Bu bedel bilinmiyorsa, Vergi Usul Kanununun servetlerin değerlemesi hakkındaki hükümlerine göre belli edilen değerlerinin % 10’udur Örnek: Bay (A), emlak vergisi değeri 100000 Türk Lirası olan bir apartman dairesini arkadaşına bedelsiz olarak kiralamıştır Bu durumda, Bay (A)’nın kira geliri elde etmediği halde, emsal kira bedeli hesaplaması ve buna göre bulunacak tutar kadar kira geliri elde etmiş sayılması gerekmektedir Emsal Kira Bedeli: 100000 x % 5 = 5000 Türk Lirası olacaktır Aşağıda belirtilen hallerde ise emsal kira bedeli esası uygulanmaz: – Boş kalan gayrimenkullerin korunması amacıyla bedelsiz olarak başkalarının ikametine bırakılması, – Binaların mal sahiplerinin çocuklarının, anne ve babalarının veya kardeşlerinin ikametine tahsis edilmesi (Ancak, bu kimselerin her birinin ikametine birden fazla konut tahsis edilmişse bu konutların yalnız birisi hakkında emsal kira bedeli hesaplanmaz), – Mal sahibi ile birlikte akrabaların da aynı evde veya dairede ikamet etmesi, – Genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri ve belediyeler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan kiralamalar 6 KİRA GELİRLERİNDE İSTİSNA UYGULAMASI Mesken kira geliri elde eden kişilerin, yıllık olarak tespit edilen istisna tutarının altında kira geliri elde etmesi halinde vergi dairesinde mükellefiyet kaydı açtırmasına ve beyanname vermesine gerek bulunmamaktadır İstisna tutarının üzerinde mesken kira geliri elde edilmesi halinde ise yıllık beyanname ile beyan edilen kira gelirinden istisna tutarının düşülmesi gerekmektedir İstisna uygulaması sadece konut olarak kiraya verilen gayrimenkullerden elde edilen gelirler için söz konusudur Örneğin, mesken ve işyeri kira gelirinin birlikte elde edilip beyan edilmesi halinde, istisna sadece mesken kira gelirine uygulanır İşyeri kira gelirine istisna uygulanmaz elde edilen kira gelirlerinin vergilendirilmesinde, her bir ortak için 2600 Türk Liralık istisna ayrı ayrı uygulanacaktır Mirasın paylaşılmamış olması halinde, her bir mirasçı istisnadan ayrı ayrı yararlanacaktır 7 KİRA GELİRİNİN TESPİTİNDE İNDİRİLECEK GİDERLER Kira gelirinin vergilendirilmesinde, elde edilen gelirin safi tutarı iki farklı şekilde tespit edilebilmektedir • Götürü Gider Yöntemi (Hakları kiraya verenler hariç) • Gerçek Gider Yöntemi Götürü veya gerçek gider yönteminin seçimi, taşınmaz malların tümü için yapılır Bunlardan bir kısmı için gerçek gider, diğer kısmı için götürü gider yöntemi seçilemez 71 Götürü Gider Yönteminde Gider İndirimi Götürü gider yöntemini seçen mükellefler (hakları kiraya verenler hariç), kira gelirlerinden istisna tutarını düştükten sonra kalan tutarın % 25’i oranındaki götürü gideri gerçek giderlere karşılık olmak üzere indirebilirler Hakları kiraya verenler, götürü gider yöntemini uygulayamazlar Götürü gider yöntemini seçen mükellefler, iki yıl geçmedikçe gerçek gider yöntemine dönemezler Bir mükellefin birden fazla konuttan kira geliri elde etmesi halinde, istisna kira gelirleri toplamına bir defa uygulanacaktır Bir konuta birden fazla kişinin ortak olması halinde, bu konuttan Kira gelirinin yanı sıra ticari, zirai veya mesleki kazancını beyan etmek zorunda olanlar, 2600 Türk Liralık istisnadan yararlanamaz __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır