X Işınlarının Bilimsel Araştırmalarda Kullanılması

**Şengül Şirin** · 02-10-2010

X Işınlarının Bilimsel Araştırmalarda Kullanılması

X ışınları canlı hücrelerdeki genetik maddelerin değişim hızını artırmak için kullanılabilir

Böylece bilim adamları yeni canlı türleri yaratmak ve belirli genlerin kalıtım modelini incelemek için X ışınlarından yararlanabilirler

ABD'li genetikçi Hermann Joseph Mul- ler, X ışınlarının değşinim yaratıcı (mutaje-nik) özellikleri üzerindeki çalışmalarıyla 1946 Nobel Tıp ya da Fizyoloji Ödülü'nü almıştır

X ışını kristalografisi, maddelerin kristal ve molekül yapısını incelemekte kullanılan bir yöntemdir

Görünür ışıktan farklı olarak X ışınları, içinden geçtikleri mercek, prizma ve aynalarda önemli bir doğrultu değişikliğine uğramaz

Ama öte yandan kristallerdeki atomlar düzenli bir yerleşim içindedir ve X ışınlarını kırılmaya uğratacak kadar birbirlerine yakındır, bu yüzden de belirli bir kırınım deseni oluşturur (bak

KRİSTAL; YANSIMA VE KirilMa)

Çözümlenecek kristal örneğin üzerine X ışını demeti düşürülür ve ortaya çıkan kırınım deseninin filmi çekilir

Bu desendeki beneklerin konumları çözümlenerek kristalin atom yapısı konusunda bilgi edinilir

X ışını kırınımına dayalı inceleme yöntemleri, biyoloji açısından önemli moleküllere ilişkin bilgilerimizin artmasında yaşamsal bir rol oynamıştır

Örneğin, DNA olarak anılan deoksiribonükleik asidin X ışını kırınımıyla incelenmesi, DNA moleküllerinin ikili sarmal yapısının belirlenebilmesine yardımcı olmuş ve böylece bilim adamları genetik şifreyi ve bunun kalıtım sürecindeki rolünü öğrenebil-mişlerdir (bak

Kalitim ve GENETİK; Watson ve Crick)

X ışını kırınımı yöntemi metallerin, kayaç-ların, minerallerin incelenmesinde ve cevher çökellerinin yerlerinin saptarımasında da uygulanır

X ışınları tarayıcı elektron mikroskoplarında da kullanılır (bak

MİKROSKOP)

02-10-2010	#1
Şengül Şirin	X Işınlarının Bilimsel Araştırmalarda Kullanılması X Işınlarının Bilimsel Araştırmalarda Kullanılması X ışınları canlı hücrelerdeki genetik maddelerin değişim hızını artırmak için kullanılabilir Böylece bilim adamları yeni canlı türleri yaratmak ve belirli genlerin kalıtım modelini incelemek için X ışınlarından yararlanabilirler ABD'li genetikçi Hermann Joseph Mul- ler, X ışınlarının değşinim yaratıcı (mutaje-nik) özellikleri üzerindeki çalışmalarıyla 1946 Nobel Tıp ya da Fizyoloji Ödülü'nü almıştır X ışını kristalografisi, maddelerin kristal ve molekül yapısını incelemekte kullanılan bir yöntemdir Görünür ışıktan farklı olarak X ışınları, içinden geçtikleri mercek, prizma ve aynalarda önemli bir doğrultu değişikliğine uğramaz Ama öte yandan kristallerdeki atomlar düzenli bir yerleşim içindedir ve X ışınlarını kırılmaya uğratacak kadar birbirlerine yakındır, bu yüzden de belirli bir kırınım deseni oluşturur (bak KRİSTAL; YANSIMA VE KirilMa) Çözümlenecek kristal örneğin üzerine X ışını demeti düşürülür ve ortaya çıkan kırınım deseninin filmi çekilir Bu desendeki beneklerin konumları çözümlenerek kristalin atom yapısı konusunda bilgi edinilir X ışını kırınımına dayalı inceleme yöntemleri, biyoloji açısından önemli moleküllere ilişkin bilgilerimizin artmasında yaşamsal bir rol oynamıştır Örneğin, DNA olarak anılan deoksiribonükleik asidin X ışını kırınımıyla incelenmesi, DNA moleküllerinin ikili sarmal yapısının belirlenebilmesine yardımcı olmuş ve böylece bilim adamları genetik şifreyi ve bunun kalıtım sürecindeki rolünü öğrenebil-mişlerdir (bak Kalitim ve GENETİK; Watson ve Crick) X ışını kırınımı yöntemi metallerin, kayaç-ların, minerallerin incelenmesinde ve cevher çökellerinin yerlerinin saptarımasında da uygulanır X ışınları tarayıcı elektron mikroskoplarında da kullanılır (bak MİKROSKOP) __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır