Cevap : Ural-Altay Dilleri Teorisi

**Şengül Şirin** · 02-06-2010

Asya'nın Büyük Okyanus kıyılarından Orta Avrupa ve Akdeniz kıyılarına kadar uzanan büyük bir bölgede konuşulan dillere genel olarak Ural-Altay dilleri adı verilmektedir

Adını Ural ve Altay dağlarından alan bu diller, Ural dilleri ve Altay dilleri olmak üzere iki ana dala ayrılarak incelenmektedir

Ural kolu kendi içinde ikiye ayrılır: A) Fin-Ugor (Fin: Laponca, Batı Fince ya da Baltık Fincesi, Doğu Fincesi ya da Ural Fincesi; Ugor: Macarca, Obi Ugorcası), B) Samoyed

Altay kolu da şu dillerden oluşmaktadır:

1

Türkçe
2

Moğolca,
3

Man-çu-Tunguzca,
4

Kore dili (?),
5

Japonca (?)

Ural-Altay dil ailesinin ilk taslağını, Rusya' da tutsak olarak 13 yıl kalan ve buradaki halkların dillerini inceleyen İsveçli asker Jo-hann von Strahlenberg (1676-1747) belirlemiştir

Ne var ki, bugüne kadar Ural ve Altay dilleri üzerinde yapılan çalışmalar bu dillerin arasındaki akrabalık ve öbür ilişkileri tam olarak aydınlatabilmiş değildir

Ural ve Altay dilleri arasında bazı benzerlikler bulunmaktadır

Her iki öbekteki diller arasında ünlü uyumu vardır

Bazı ekler hem yapım, hem de çekim işlevlidir

Ayrıca birtakım ses, sözdi-zimi ve sözcük benzerlikleri de bulunmaktadır

Son yıllarda Altay dillerini ayrı bir dil ailesi olarak gören araştırmalar yayımlanmıştır

Altay dilleri arasında sözvarlığı ve yapıbilgisi yönünden Türkçe'ye en çok benzeyen dil Moğolcadır

Altay dilleri arasında da ünlü uyumu bulunması önemli bir benzerlik olarak gösterilmektedir

Bir başka önemli benzerlik de bu dillerin bitişimli ya da bitişken (bağlantılı) olmasıdır, yani çekimde ve sözcük türeti-minde eklerin kullanılmasıdır

Kore dili ve Japonca'yı da Altay dilleri arasında sayan dilciler vardır

Bu dilciler Kore dili ve Japonca ile öbür Altay dilleri arasında bazı ses, biçim ve sözdizimi yakınlıkları bulunduğuna dikkati çekmektedir

Ural-Altay dilleri sınıflandırması henüz kesin olarak kanıtlanamamıştır

Bu konuda yapılan çalışmaların azlığının yanı sıra, Altay dillerinin ayrı bir dil ailesi olduğu yolunda yeni kuramların geliştirilmesi nedeniyle bu dil ailesi içine giren dillerin gerçekte hangi dil ailesinden olduğu bazen kuşkular uyandırmaktadır

Çalışmalar sonucunda, sözgelimi Türk dilleri diye bir dil ailesinin varlığını kanıtlamaya çalışan yeni kuramlar da ortaya atılabilecektir

Bazı çalışmalarda bunun ipuçları verilmektedir

02-06-2010	#2
Şengül Şirin	Cevap : Ural-Altay Dilleri Teorisi Asya'nın Büyük Okyanus kıyılarından Orta Avrupa ve Akdeniz kıyılarına kadar uzanan büyük bir bölgede konuşulan dillere genel olarak Ural-Altay dilleri adı verilmektedir Adını Ural ve Altay dağlarından alan bu diller, Ural dilleri ve Altay dilleri olmak üzere iki ana dala ayrılarak incelenmektedir Ural kolu kendi içinde ikiye ayrılır: A) Fin-Ugor (Fin: Laponca, Batı Fince ya da Baltık Fincesi, Doğu Fincesi ya da Ural Fincesi; Ugor: Macarca, Obi Ugorcası), B) Samoyed Altay kolu da şu dillerden oluşmaktadır: 1 Türkçe 2 Moğolca, 3 Man-çu-Tunguzca, 4 Kore dili (?), 5 Japonca (?) Ural-Altay dil ailesinin ilk taslağını, Rusya' da tutsak olarak 13 yıl kalan ve buradaki halkların dillerini inceleyen İsveçli asker Jo-hann von Strahlenberg (1676-1747) belirlemiştir Ne var ki, bugüne kadar Ural ve Altay dilleri üzerinde yapılan çalışmalar bu dillerin arasındaki akrabalık ve öbür ilişkileri tam olarak aydınlatabilmiş değildir Ural ve Altay dilleri arasında bazı benzerlikler bulunmaktadır Her iki öbekteki diller arasında ünlü uyumu vardır Bazı ekler hem yapım, hem de çekim işlevlidir Ayrıca birtakım ses, sözdi-zimi ve sözcük benzerlikleri de bulunmaktadır Son yıllarda Altay dillerini ayrı bir dil ailesi olarak gören araştırmalar yayımlanmıştır Altay dilleri arasında sözvarlığı ve yapıbilgisi yönünden Türkçe'ye en çok benzeyen dil Moğolcadır Altay dilleri arasında da ünlü uyumu bulunması önemli bir benzerlik olarak gösterilmektedir Bir başka önemli benzerlik de bu dillerin bitişimli ya da bitişken (bağlantılı) olmasıdır, yani çekimde ve sözcük türeti-minde eklerin kullanılmasıdır Kore dili ve Japonca'yı da Altay dilleri arasında sayan dilciler vardır Bu dilciler Kore dili ve Japonca ile öbür Altay dilleri arasında bazı ses, biçim ve sözdizimi yakınlıkları bulunduğuna dikkati çekmektedir Ural-Altay dilleri sınıflandırması henüz kesin olarak kanıtlanamamıştır Bu konuda yapılan çalışmaların azlığının yanı sıra, Altay dillerinin ayrı bir dil ailesi olduğu yolunda yeni kuramların geliştirilmesi nedeniyle bu dil ailesi içine giren dillerin gerçekte hangi dil ailesinden olduğu bazen kuşkular uyandırmaktadır Çalışmalar sonucunda, sözgelimi Türk dilleri diye bir dil ailesinin varlığını kanıtlamaya çalışan yeni kuramlar da ortaya atılabilecektir Bazı çalışmalarda bunun ipuçları verilmektedir __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır