Cevap : Türkü Nedir?

Türkiye'nin sözlü geleneğinde, bir ezgi ile söylenen halk şiirlerinin her çeşidini göstermek için, en çok kullanılan ad "türkü"dür Türkü kelimesinin, Türk adının sonuna, Arapça ilgi eki olan "i" ekinin getirilmesiyle ortaya çıktığı anlaşılır
Türki: Türk’le ilgili, Türk'e özgü anlamında kullanılır



Türkü sözcüğü ilk kez XV Yüzyılda Doğu Türklerince kullanılmıştır Hikmet Dizdaroğlu, Anadolu’da türkünün ilk örneğini Öksüz Dede’nin verdiğini belirtir Türküler genellikle hece vezninin 7, 8 ve 11’li kalıplarıyla kıtalar halinde söylenir Her kıta türkünün asıl sözlerinin bulunduğu bend ile nakarattan meydana gelir Nakarat her bendin sonunda tekrarlanır Bu kısım bağlama veya kavuştak diye de bilinir Türküleri kesin ayrıma sokmak güçtür Bir yörede yakılan türkü diğer bir yöreye şekli ve söyleniş biçimi değişerek geçebilir Türküler ezgilerine, konularına ve yapılarına göre ayrılır

Türkülerin büyük çoğunluğu anonimdir ya da ağızdan ağza söylenirken söyleyeni kaybolmuştur Türküler bu şekilde halkın malı olurlar Türküler çoğu kez, bir doğa olayı ya da bir kahramanlık karşısında doğar ve yayılırlar Türküler, doğdukları bölgenin özelliklerini koruyamazlar

Ezgilerine göre türküler

* Kırık havalar: Usullü ezgilerdir Alt türleri; türkü (genelde tüm kırık havalar için, özelde diğer türlerin dışında kalanlar için kullanılır), deyiş, koşma, semah, tatyan, barana, zeybek, horon, halay, bar, bengi, sallama, güvende, oyun havası, karşılama, ağırlama, peşrev, teke zortlatması, gakgili havası, dımıdan, zil havası, fingil havası dır

* Uzun havalar: Usulsüz ezgilerdir Alt türleri; uzun hava (diğer türlere girmeyenler için kullanılır), barak, bozlak, gurbet havası, yas havası, tecnis, boğaz havası, elagözlü, maya, hoyrat, divan, yol havası, yayla havası, mugam dır Ayrıca gazeller de özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde halk arasında söylenmektedir

Konularına göre Türküler

* Çocuk türküleri
* Doğa türküleri
* Aşk türküleri
* Kahramanlık türküleri
* Askerlik türküleri
* Tören türküleri
* İş türküleri
* Derebeyi, eşkiya, cinayet türküleri
* Ölüm türküleri (ağıt)
* Güldürücü türküler
* Karşılıklı türküler
* Oyun türküleri

Yapılarına göre Türküler

* Mani kıt’alarından kurulu türküler: Birbirleriyle ilgili konularda söylenmiş manilerin sıralanarak ezgiyle okunmasından meydana gelir
* Dörtlüklerle kurulu türküler: dörtlüklerle kurulu türküler adı üstünde dörtlüklerden oluşan türkülerdirbu tür türküler de anonimdir

Özellikleri:

1 Türkülerde konu zenginliği vardır Aşk, ayrılık, ölüm, tabiat, kahramanlık, güzellik başlıca konularıdır
2 Hecenin yedili, sekizli en çok da on birli kalıplarıyla yazılırlar
3 Türküler genelde dörder mısralı bentlerden oluşur
4 Bazıları koşma şeklindedir
5 Bazı türkülerde her bendin sonunda aynı dize veya dizeler tekrarlanır Bu tekrarlanan dizelere nakarat (kavuştak) adı verilir Nakaratların völçüsü bazen ana bentlerin ölçüsünden ayrı olabilir
6 Türkülerin kafiye örgüsü genelde şöyledir: “aaab cccb dddb”, “aaabb cccbb dddbb” veya “aaabcc dddbcc eeebcc” şeklindedir
7 Türküler ait oldukları bölgelere göre adlar alırlar
8 Genelde anonimdirler ama söyleyeni belli olan türküler de vardır

__________________