Tifüs, Lekelihumma-Bulaşıcı Hastalık

**Şengül Şirin** · 01-18-2010

Tifüs, Lekelihumma-Bulaşıcı Hastalık

Tifüs ya da lekelihumma, çok yakın özellikteki bazı mikroplardan ileri gelen ve hemen hemen aynı belirtileri gösteren bir grup bulaşıcı hastalığın ortak adıdır

Bu hastalıkların etkeni, bakterilerden daha küçük olan ve riketsiya denen tekhücreli asalaklardır

Bu asalaklar hastalardan sağlıklı kişilere bit, pire, kene gibi böceklerle taşınır

Özellikle savaş ve kıtlık dönemlerinde tifüs grubu hastalıkların büyük salgınlara dönüşmesinde başlıca neden bu bulaşma yoludur

Çünkü sağlık ve temizlik gereklerinin yerine getirilemediği, insanların kalabalık yerlerde iç içe yaşadığı ve yeterince beslenemediği koşullarda bu eklembacaklı taşıyıcılar hızla yayılır

Tifüs grubu hastalıkların en yaygın örneği, vücut bitiyle taşınan Rickettsia prowazekWr\m yol açtığı döküntülü ya da salgın tifüstür

Bit vücutta dolaşırken dayanılmaz bir kaşıntı yapar; kaşınan yerlerde hafif sıyrıklar açılır ve bitin dışkısındaki mikroplar bu sıyrıklardan insana bulaşır

Bir-iki haftalık kuluçka döneminden sonra, yani mikrop taşıyan bitin vücuda yerleşmesinden sonraki 15 gün içinde titreme, yüksek ateş, halsizlik ve şiddetli baş ağrısıyla hastalık birdenbire başlar

Ardından gözde kaşıntı ve yanma, burun kanaması, hafif bir öksürük ve vücudun hemen her yanına dağılmış kırmızımsı döküntüler belirir

40°C'ye kadar yükselen ve yaklaşık iki hafta süren ateşin etkisiyle hastada dalgınlık, bilinç yitimi, sayıklama gibi belirtiler görülür

Hatta daha ağır olgularda hastalık kalp yetmezliğine yol açarak ölümle sonuçlanabilir

Bu belirtileri gösteren ve üzerinde vücut biti bulunan kişilerde tifüs olasılığını araştırmak gerekir

Eğer hastanın kanında riketsiya-lara karşı oluşmuş antikorlar varsa tanı kesindir

Ama günümüzde antibiyotik tedavisi ve iyi bir bakımla hastaların hemen hepsi iyileşir

Gerçekten de antibiyotiklerin bulunması, daha bu yüzyılın başlarında bile korkunç salgınlara yol açan tifüste iyileşme şansını büyük ölçüde artırmıştır

Ayrıca, hastaların sağlıklı kişilerden ayrı tutulması, hastalık taşıyıcı bitlerin yok edilmesi ve aşılama yoluyla hastalığın yayılması denetim altına alınabilir

16

yüzyıldan sonra, tifüse benzeyen birçok salgın kayıtlara geçmiştir

Ama bunların gerçek tifüs salgını olup olmadığı bilinemiyor

Çünkü, bazı belirtilerinin çok benzemesine karşılık tifüsün tifodan farklı bir hastalık olduğu ancak 1837'de kesin olarak saptanabil-miştir

{Ayrıca bak

TİFO

) Tifüs grubunun öbür önemli hastalıkları, pireler aracılığıyla farelerden insana bulaşan fare tifüsü ya da yerleşik tifüs, gene fare ve sıçanlardan keneler aracılığıyla insana bulaşan çalılık tifüsü ya da çuçugamuşi hastalığı ve Kayalık Dağlar lekelihummasıdır

Salgın tifüste olduğu gibi bu hastalıkların tedavisinde de iyi bakım ve antibiyotik kullanımıyla olumlu sonuçlar alınır

01-18-2010	#1
Şengül Şirin	Tifüs, Lekelihumma-Bulaşıcı Hastalık Tifüs, Lekelihumma-Bulaşıcı Hastalık Tifüs ya da lekelihumma, çok yakın özellikteki bazı mikroplardan ileri gelen ve hemen hemen aynı belirtileri gösteren bir grup bulaşıcı hastalığın ortak adıdır Bu hastalıkların etkeni, bakterilerden daha küçük olan ve riketsiya denen tekhücreli asalaklardır Bu asalaklar hastalardan sağlıklı kişilere bit, pire, kene gibi böceklerle taşınır Özellikle savaş ve kıtlık dönemlerinde tifüs grubu hastalıkların büyük salgınlara dönüşmesinde başlıca neden bu bulaşma yoludur Çünkü sağlık ve temizlik gereklerinin yerine getirilemediği, insanların kalabalık yerlerde iç içe yaşadığı ve yeterince beslenemediği koşullarda bu eklembacaklı taşıyıcılar hızla yayılır Tifüs grubu hastalıkların en yaygın örneği, vücut bitiyle taşınan Rickettsia prowazekWr\m yol açtığı döküntülü ya da salgın tifüstür Bit vücutta dolaşırken dayanılmaz bir kaşıntı yapar; kaşınan yerlerde hafif sıyrıklar açılır ve bitin dışkısındaki mikroplar bu sıyrıklardan insana bulaşır Bir-iki haftalık kuluçka döneminden sonra, yani mikrop taşıyan bitin vücuda yerleşmesinden sonraki 15 gün içinde titreme, yüksek ateş, halsizlik ve şiddetli baş ağrısıyla hastalık birdenbire başlar Ardından gözde kaşıntı ve yanma, burun kanaması, hafif bir öksürük ve vücudun hemen her yanına dağılmış kırmızımsı döküntüler belirir 40°C'ye kadar yükselen ve yaklaşık iki hafta süren ateşin etkisiyle hastada dalgınlık, bilinç yitimi, sayıklama gibi belirtiler görülür Hatta daha ağır olgularda hastalık kalp yetmezliğine yol açarak ölümle sonuçlanabilir Bu belirtileri gösteren ve üzerinde vücut biti bulunan kişilerde tifüs olasılığını araştırmak gerekir Eğer hastanın kanında riketsiya-lara karşı oluşmuş antikorlar varsa tanı kesindir Ama günümüzde antibiyotik tedavisi ve iyi bir bakımla hastaların hemen hepsi iyileşir Gerçekten de antibiyotiklerin bulunması, daha bu yüzyılın başlarında bile korkunç salgınlara yol açan tifüste iyileşme şansını büyük ölçüde artırmıştır Ayrıca, hastaların sağlıklı kişilerden ayrı tutulması, hastalık taşıyıcı bitlerin yok edilmesi ve aşılama yoluyla hastalığın yayılması denetim altına alınabilir 16 yüzyıldan sonra, tifüse benzeyen birçok salgın kayıtlara geçmiştir Ama bunların gerçek tifüs salgını olup olmadığı bilinemiyor Çünkü, bazı belirtilerinin çok benzemesine karşılık tifüsün tifodan farklı bir hastalık olduğu ancak 1837'de kesin olarak saptanabil-miştir {Ayrıca bak TİFO) Tifüs grubunun öbür önemli hastalıkları, pireler aracılığıyla farelerden insana bulaşan fare tifüsü ya da yerleşik tifüs, gene fare ve sıçanlardan keneler aracılığıyla insana bulaşan çalılık tifüsü ya da çuçugamuşi hastalığı ve Kayalık Dağlar lekelihummasıdır Salgın tifüste olduğu gibi bu hastalıkların tedavisinde de iyi bakım ve antibiyotik kullanımıyla olumlu sonuçlar alınır __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır