Sofokles Sophokles-Eski Yunan Trajedi Yazarı

**Şengül Şirin** · 12-20-2009

Sofokles Sophokles-Eski Yunan Trajedi Yazarı

Sofokles ya da Sophokles (yaklaşık İÖ 496-406), Eski Yunan'ın üç büyük trajedi yazarından biridir

Öbür ikisi, Sofokles'in çağdaşı olan Aiskhylos ve Öripides'tir (bak AİSKHYLOS; ÖRİPİDES)

Sofokles, Yunanistan'ın Attika adlı bölgesinde, Atina yakınlarındaki Kolonos'ta doğdu

Varlıklı bir silah yapımcısı olan babası, Sofokles'in iyi bir eğitim görmesini sağladı

Yaşamöyküsünü yazmış olan adı bilinmeyen eski bir yazara göre Sofokles yakışıklı, herkesçe sevilen, yumuşak huylu, dans, müzik ve güreşte yetenekli bir gençti

Orta yaşta iki kez ordu komutanlığına atandı

Yaşamının son yıllarında Atina adına diplomatik gezilere çıktığı, Atina'da bir edebiyat ve kültür derneği kurduğu bilinmektedir

Sofokles, yaşadığı günlerde yazdığı tiyatro oyunlarıyla büyük bir saygınlık kazanmıştı

Atina'da düzenlenen oyun yarışmalarında, 27 yaşından başlayarak 20 kez birincilik ödülü aldı

Öbür oyunlarında da ikincilikten aşağı hiç düşmedi

120'den fazla oyun yazan Sofokles'in oyunlarından yalnız yedi tanesi tam olarak günümüze ulaştı

Bunların hangi tarihlerde sahnelendiği kesin olarak saptanamamıştır

En iyi bilinenleri, Kral Oidipus'un korkunç yazgısıyla ilgili Kral Oidipus, Oidipus Kolonos'ta ve Antigone'dir {bak OÎDİPUS)

Sofokles'in bize ulaşan öbür oyunları ise Aias, Elektra, Philoktetes ve Trakhis Kadınları'dır

Tıpkı Aiskhylos ve Öripides gibi, Sofokles de oyunlarının konularını Eski Yunan efsanelerinden almıştır

Trajedi olarak nitelendirilen bu oyunlar, insan tutkularını ve bu tutkuların kaçınılmaz sonu olan yıkımları işler

Her konuşma, her yeni olay izleyicinin soluğunu kesen bir gerilim yaratır

Sofokles'in trajedilerinde, Eski Yunan şiirinin en güzel örneklerine rastlanan korolar yer alır

Sofokles tiyatroya, sahnedeki oyuncu sayısını ikiden üçe çıkarma ve öbür trajedi yazarlarının birbirine bağlı üçlemeleri yerine, olayı tek bir oyun içinde işleme gibi bazı önemli yenilikler getirmiştir

Her şeyden önemlisi ise, kahramanlarının bireysel çatışmalarını öne çıkararak oyunlarında çağdaş anlamda bir evrenselliği gerçekleştirebilmiş olmasıdır

12-20-2009	#1
Şengül Şirin	Sofokles Sophokles-Eski Yunan Trajedi Yazarı Sofokles Sophokles-Eski Yunan Trajedi Yazarı Sofokles ya da Sophokles (yaklaşık İÖ 496-406), Eski Yunan'ın üç büyük trajedi yazarından biridir Öbür ikisi, Sofokles'in çağdaşı olan Aiskhylos ve Öripides'tir (bak AİSKHYLOS; ÖRİPİDES) Sofokles, Yunanistan'ın Attika adlı bölgesinde, Atina yakınlarındaki Kolonos'ta doğdu Varlıklı bir silah yapımcısı olan babası, Sofokles'in iyi bir eğitim görmesini sağladı Yaşamöyküsünü yazmış olan adı bilinmeyen eski bir yazara göre Sofokles yakışıklı, herkesçe sevilen, yumuşak huylu, dans, müzik ve güreşte yetenekli bir gençti Orta yaşta iki kez ordu komutanlığına atandı Yaşamının son yıllarında Atina adına diplomatik gezilere çıktığı, Atina'da bir edebiyat ve kültür derneği kurduğu bilinmektedir Sofokles, yaşadığı günlerde yazdığı tiyatro oyunlarıyla büyük bir saygınlık kazanmıştı Atina'da düzenlenen oyun yarışmalarında, 27 yaşından başlayarak 20 kez birincilik ödülü aldı Öbür oyunlarında da ikincilikten aşağı hiç düşmedi 120'den fazla oyun yazan Sofokles'in oyunlarından yalnız yedi tanesi tam olarak günümüze ulaştı Bunların hangi tarihlerde sahnelendiği kesin olarak saptanamamıştır En iyi bilinenleri, Kral Oidipus'un korkunç yazgısıyla ilgili Kral Oidipus, Oidipus Kolonos'ta ve Antigone'dir {bak OÎDİPUS) Sofokles'in bize ulaşan öbür oyunları ise Aias, Elektra, Philoktetes ve Trakhis Kadınları'dır Tıpkı Aiskhylos ve Öripides gibi, Sofokles de oyunlarının konularını Eski Yunan efsanelerinden almıştır Trajedi olarak nitelendirilen bu oyunlar, insan tutkularını ve bu tutkuların kaçınılmaz sonu olan yıkımları işler Her konuşma, her yeni olay izleyicinin soluğunu kesen bir gerilim yaratır Sofokles'in trajedilerinde, Eski Yunan şiirinin en güzel örneklerine rastlanan korolar yer alır Sofokles tiyatroya, sahnedeki oyuncu sayısını ikiden üçe çıkarma ve öbür trajedi yazarlarının birbirine bağlı üçlemeleri yerine, olayı tek bir oyun içinde işleme gibi bazı önemli yenilikler getirmiştir Her şeyden önemlisi ise, kahramanlarının bireysel çatışmalarını öne çıkararak oyunlarında çağdaş anlamda bir evrenselliği gerçekleştirebilmiş olmasıdır __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır