Stonehenge-Tarihi Taş Bloklar

İngiltere'de Salisbury'nin yaklaşık 13 km kuzeyindeki Wiltshire'ın çıplak, rüzgâra açık bir tepesinde dikine yerleştirilmiş bir grup taş bloktur Sık sık tek bir taş halka olarak tanımlanmakla birlikte, aslında İÖ 2500-2000 arasında yapılmış iç içe birkaç taş halkanın kalıntısından oluşur

İlk Stonehenge, tahta kullanımında ustalaşmış, büyük tahta kazıklardan halka biçiminde dinsel yapılar kuran ve tarımla uğraşan bir halk tarafından yapılmıştır Bu kutsal bölge bir toprak set ve hendekle çevrelenmişti Bu ilk Stonehenge bir uçtan bir uca 98 metre uzunluğundaydı Setin iç bölümündeki hendek boyunca 56 tane çukur açılmıştı Bunlardan bazılarının içinde yanmış kemikler bulunmuştur Stonehenge'i çevreleyen kazıkların bu çukurlara dikilmiş olduğu düşünülmektedir

İlk Stonehenge'in yapılmasından bir süre sonra Beaker halkı olarak bilinen bir halk İngiltere'nin bu bölgesini işgal etti (Beaker İngilizce'de geniş ağızlı kap anlamına gelir; Beaker halkı, mezarlarında bu tip kaplar bulunduğu için bu adla anılır) Beaker halkı Stonehenge'in ortasına, dikine yerleştirilmiş 80 taş bloktan, iç içe ve eşmerkezli iki halka yaptı Göztaşı olarak anilanbir kay aç türü olan bu taşların Galler'in batısındaki Pres-celly Dağları'ndan getirildiği anlaşılmıştır Bazılarıbirkaç ton ağırlığında olan göztaşlarını deniz, ırmak ve karayoluyla Wiltshire'a getirmek o dönem için oldukça zor bir işti

Beaker halkı göztaşlarını yerleştirdikleri dönemde Stonehenge'de geniş bir yol da yaptı Her iki yanında alçak bir set ve hendeğin yer aldığı yaklaşık 20 metre enindeki bu yol, 3 km uzaklıktaki Avon Irmağı'nı kutsal bölgeye bağlar
Stonehenge yeniden yapıldığında, 32 km uzaklıktaki Marlborough Downs'dan, bazılarının ağırlığı 50 tona ulaşan, çok sayıda iri kumtaşı bloğu getirildi Göztaşları kaldırılarak, yeni taşlardan 30'u, çapı 32 metre olan büyük bir halka oluşturacak biçimde dizildi Taşlar, üzerlerine konan yatay taş bloklarla birbirine bağlarıdı ve kesintisiz bir çember oluşturuldu

Bu büyük çember içine beş grup taş blok at nalı biçiminde dizildi Her grup taş, ikisi diklemesine, biri de onların üzerine yatay olarak yerleştirilmiş üç taş bloktan oluşur At nalının açık ucu kuzeydoğudaki girişe ve yola bakar; kapalı ucunda ise, günümüzde sunak taşı olarak adlarıdırilankocaman bir blok yer alır Bütün bu taşlar özenle biçimlendirilmiştir

Kuzeybatı Avrupa'nın başka hiçbir yerinde bu kadar eskiden kalma ince işçilik görülmez Bundan ötürü Stonehenge'in yapımında Eski Yunan ya da Girit'ten gelen ve buralardaki taş anıtları görmüş bir heykelcinin çalıştığı düşünülmektedir Dört taşın üzerine kazılmış belirsiz resimlerde, Eski Yunan'daki Miken' de kullanıldığı bilinen balta ve hançerler seçilmektedir Ama bu resimler taşlar dikildikten yıllar sonra kazılmış da olabilir

Göztaşlarının tümü kaldırılmamış, pek çoğu kumtaşı çemberin ve at nalının içine gene çember ve at nalı biçiminde dizilmiştir Yaklaşık İÖ 2000'de Stonehenge Avrupa'nın kuzeybatısındaki en etkileyici Tunç Çağı anıtı olarak bugünkü görünümünü almıştı {bak TunçÇaği) İçlerinde Demir Çağı çömleklerinin kalıntilanbulunan, Y ve Z çukurları olarak bilinen halka biçimli iki kazık deliğinin Stonehenge'in büyük taşları düştükten sonra yapıldığı sanılmaktadır

Ama bu çukurlar taşlar çıkarılarak açılmış da olabilir
Bir zamanlar Stonehenge'in, Romalılar İngiltere'yi işgal etmeden önce burada yaşayan Keltler'in din adamları olan druid'ler tarafından yapıldığı düşünülmekteydi Ne var ki, Stonehenge son biçimini druidlevin İngiltere' ye gelmesinden 1000 yıl önce almıştı
Stonehenge ilk yapıldığında, Heel Taşı olarak bilinen taş bloğun, yaz ortasında güneş tam ardından yükselecek bir biçimde yerleştirildiği anlaşılmaktadır Bu anıtın bir çeşit yıllık takvim tutmaya yaradığı düşünülebilir Öteki taşların da Ay ve Güneş tutulmalangibi astronomi olaylarını önceden saptamaya uygun biçimde dizildikleri sanılmaktadır

Eğer bu doğruysa, o dönemde insanların matematik ve astronomi konulannda tarihçilerin düşündüğünden çok daha bilgili olduğu söylenebilir

__________________