Cevap : İslâm’ın İlk Dönemine Ait Bir Hiciv Örneği: Hassân B. Sâbit’in Hemziyye’si

**Şengül Şirin** · 12-01-2009

Sonuç

Câhiliye döneminde, daha sonraki dönemlerde incelip sanat hâline dönüşmüş ve Abbasîler döneminde zirveye ulaşmış olan edebî hiciv örnekleri görülmez

Zira bu dönemde, şiirlerde yer alan hicivleramaç değil araçtır, genellikle, fahrin bir uzantısı olarak görülür

Halbuki daha sonraki dönemlerde şair hicvi bir sanat olarak icra etmeye başlamıştır

Bu yüzden Câhiliye dönemi şiirlerinde, gazel, şarap, vasf, fahr ana temalar olarak görülürken, hiciv bunların arasına sıkıştırılmış, tâli öneme sahip bir unsur olarak ortaya çıkar

Îliyyâ Hâvî, bunun sebebi olarak, Câhiliye dönemi şairinin enaniyetini görür

Câhiliye dönemi şairi öncelikli olarak kendine bakar

Başkalarına bakmayı gerektiren hiciv, bu yüzden, onda, ancak, yine kendini savunmak ve hak aramak amacına matuf olarak vardır

Bu sebeple, 'fahr' ve 'vasf' şiirlere o kadar hâkimdir ki, neredeyse hicve yer kalmamaktadır

Bu durum aynı zamanda, Câhiliye dönemine ait hicivlerin daha sonra bir sanat olarak ortaya çıkan hicivden niçin daha geri durumda kabul edildiğini de izah etmektedir

Hiciv (nekâiz), Emevîler döneminde özellikle el-Ahtal (ö

92/710-711), Farazdak (ö

114/732) ve Cerîrle (ö

114/732) farklı bir yöne doğru gelişmeye başlamış, Abbasîler döneminde ise İbnu'r-Rûmî (ö

286/896), Mutenebbî (ö

354/965), el-Ma'arrî (ö

449/1057) gibi parlak şairler aracılığıyla olgunluğa erişmiştir

12-01-2009	#5
Şengül Şirin	Cevap : İslâm’ın İlk Dönemine Ait Bir Hiciv Örneği: Hassân B. Sâbit’in Hemziyye’si Sonuç Câhiliye döneminde, daha sonraki dönemlerde incelip sanat hâline dönüşmüş ve Abbasîler döneminde zirveye ulaşmış olan edebî hiciv örnekleri görülmez Zira bu dönemde, şiirlerde yer alan hicivleramaç değil araçtır, genellikle, fahrin bir uzantısı olarak görülür Halbuki daha sonraki dönemlerde şair hicvi bir sanat olarak icra etmeye başlamıştır Bu yüzden Câhiliye dönemi şiirlerinde, gazel, şarap, vasf, fahr ana temalar olarak görülürken, hiciv bunların arasına sıkıştırılmış, tâli öneme sahip bir unsur olarak ortaya çıkar Îliyyâ Hâvî, bunun sebebi olarak, Câhiliye dönemi şairinin enaniyetini görür Câhiliye dönemi şairi öncelikli olarak kendine bakar Başkalarına bakmayı gerektiren hiciv, bu yüzden, onda, ancak, yine kendini savunmak ve hak aramak amacına matuf olarak vardır Bu sebeple, 'fahr' ve 'vasf' şiirlere o kadar hâkimdir ki, neredeyse hicve yer kalmamaktadır Bu durum aynı zamanda, Câhiliye dönemine ait hicivlerin daha sonra bir sanat olarak ortaya çıkan hicivden niçin daha geri durumda kabul edildiğini de izah etmektedir Hiciv (nekâiz), Emevîler döneminde özellikle el-Ahtal (ö 92/710-711), Farazdak (ö 114/732) ve Cerîrle (ö 114/732) farklı bir yöne doğru gelişmeye başlamış, Abbasîler döneminde ise İbnu'r-Rûmî (ö 286/896), Mutenebbî (ö 354/965), el-Ma'arrî (ö 449/1057) gibi parlak şairler aracılığıyla olgunluğa erişmiştir __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır