Cevap : Türkiye'nin Adaları

Balıkesir iline bağlı adalar


Alibey Adası yada Cunda,




idari bakımdan Balıkesir'in Ayvalık ilçesine bağlıdır Ayvalık koyundaki irili ufaklı 22 adanın içerisinde yerleşime açık tek ada Alibey'dirTürkiye'nin Ege Denizi'nde bulunan 4 büyük adasıdır (1Gökçeada, 2Bozcaada, 3Uzunada) konumu gereği Batı Anadolu'da deniz yollarının kesişme noktasında bulunan bir ada'dır

Tarihçe




Alibey Adası'nın bugünkü ismi, Kurtuluş Savaşı'nda padişahın 'Yunanlılara teslim olun' emrine karşı gelerek silahlı mücadeleye başlayan ilk birliğin kumandanı Yarbay Ali Çetinkaya'ya ithaftır Ada daha önce Cunda ve Moshonisia (Kokuluada) isimleriyle tanınıyordu Piri Reis'in Kitab-ı Bahriyesi'nde bahsettiği Yund Adalarının bu bölgeye ait olduğu tahmin edilmektedir
Adanın nüfusu 2000 yılı itibariyle 5000'dir Ancak bu rakam yazın 20000'e kadar çıkabilir Adanın nüfusunun çoğunluğu Girit ve Midilli adalarından 1924 nüfus mübadelesi zamanında göç eden Türkler'den oluşmaktadır Bu yüzden adanın yaşlı nüfusunun çoğu dünyada 15000000 kişinin konuştuğu Rumca-Yunanca'yı bilmektedir Son yıllarda ada nüfusu, emeklilik günlerini sakin bir yörede geçirmek isteyen büyük şehir sakinleri tarafından arttırılmıştır


Coğrafya

Alibey Adası'nın anakaraya bağlantısı iki ayrı köprü ile sağlanmaktadır Dolap Boğazı mevkiinde 1896 yılında inşaa edilmiş olan Türkiye'nin ilk boğaz köprüsü, Alibey ve Lale Adalarını birleştirmektedir Lale Adası ise anakaraya 1817 yılında denizin doldurulmasıyla yapılan 500 metrelik bir hemzemin bir köprü-yol ile bağlanmaktadır Ayrıca bu ada Kurtuluş Savaşı sırasında düşman kuvvetlerine katılacaktı Ancak halkımız ada düşman kuvvetlerine gitmesin diye bir gece de taşlarla anakaraya bağlamışlardır adayı

Geçim Kaynakları

Alibey Adası son yıllarda yerli turizm merkezleri arasına girmiştir Özellikle sahil şeridindeki rakı-balık lokantaları ve içki mezeleri ile bilinir Günlük tekne gezileri sayesinde civar adalara ve adanın karadan ulaşılması zor bölgelerine gitmek mümkündür Midilli Adası'na günü birlik seferler ise özellikle yaz aylarında yabancı turistlerin adaya ve Ayvalık'a gelmelerini sağlamıştır
Ada halkının turizm yanında iki büyük geçim kaynağı vardır: zeytincilik ve balıkçılık Ada zeytinleri özellikle zeytinyağı üretimi için uygundur

Turizm

Alibey Adası doğal güzellikleri ve tarihi yapıları nedeniyle koruma altına alınmış ve 1976 yılında Ayvalık ve çevresindeki 17900 hektarlık alan doğal ve tarihi sit alanı olarak kabul edilmiştir Alibey Adası'nda mübadele öncesinden, Rum Ortodoks cemaatinden kalma birçok kilise ve manastır mevcuttur Bu yapıların koruma altına alınması ancak Alibey Adası'nın tanınması ve restorasyon için sermaye aktaracak sponsorların adada mülk satınalmaları ile mümkün olabilmiştir Son olarak 'Aşıklar Tepesi' olarak bilinen mevkiide bulunan değirmenin restorasyonu 2006 yılında tamamlanmış ve ziyarete açılmıştır Adada, halen restorasyon için sponsor bekleyen pek çok tarihi eser bulunmaktadır
Adadaki tarihi binalardan bazıları aşağıdaki gibidir:

* Çamlı Manastır/Taksiyarhis Ta Çamya : Ada merkezinden yaya olarak ve Patriça yolundaki Ekşi Çeşme'nin solundaki yol izlenerek yarım saatte varılabilir
* Koruyan Meryem Manastırı/ Panagias Tis Lekai :Ayvalık Dalyan Boğazından çıkışta sağda zeytin ağaçlarının arasından gözüken boğaza hakim manzaralı restore edilmiş özel mülk
* Ay Işığı Manastırı/ Ai Dimitri Ta Salina : Patriça 2 köyden yürüyüşle 45 dakika mesafededir
* Ayos Apostolos Manastırı/ Adaya giderken köprüyü geçtiğinizde soldaki sahil yoluna saptığınızda 500 metre mesafe sonra sağ yukarıdaki küçük tepeciktedir
* Tavuk Adası Manastırı / Ayiu Ionnu Tu Podromu : Alibey Adası'nın karşısındaki Tavuk Adası üzerinde inşa edilmiştir
* Güvercin Adası Manastırı / Ai Yorgi : Pateriça Körfezinin ortasında, andezitten oluşmuş küçük bir adanın üzerinde inşa edilmiştir
* İlyas Peygamber Manastırı / Profit İliya : Köprünün Ada'ya giriş yönünde 200 metre sonra deniz tarafındadır; temel kalıntılarından az miktarı geriye kalmıştır
* Kızlar Manastırı / Evangelistriya


Avşa Adası,



Marmara Denizi'nde, İstanbul'a gemiyle 5, deniz otobüsüyle 35 saat, Erdek'e ise gemiyle 1 saat 45 dakika uzaklıktadır Balıkesir'in Marmara ilçesine bağlı bir yerleşim yeridir
Takımadalar arasında, kapladığı alan bakımından, Avşa Adası Marmara ve Paşalimanı Adalarından sonra gelir Uzunluğu 7 km, genişligi 4 km'dir 1965 yılında 1146 nüfusu olan adada, son nüfus sayımına göre 2000, gayriresmi olarak da 2500 kişi yaşamaktadır Yazın ise Avşa Adası yoğun geçen turizm sezonu dolayısıyla 40000-50000 insanı barındırmaktadır Gerek eğlence ve gerekse dinlence bakımından imkanlari bulunan Avşa Adası'na yaz sezonunda İstanbul'dan her gün 2 ya da 3 deniz otobusü ve İDO' ait gemi tarifeli sefer yapmaktadır, haftasonları ek seferler de konulmaktadır

Coğrafi Yapısı

Marmara Denizi'nin güney batısında 3 büyük (Marmara-Avşa-Paşalimanı) ve 9 küçük ada vardır Marmara adaları ismini taşıyan bu adalar,yapı ve yer şekilleri bakımından Kapıdağ Yarımadası'nın Marmara Denizi'ndeki uzantısı görünümündedirler 4 zamanın sonlarında deniz seviyesinin yükselmesi ve alçak kesimlerin sular altında kalması sonunda,anakara Kapıdağ Yarımadası'ndan ve birbirinden ayrılarak bugünkü şekillerini almışlardır

Avşa Adası'nın Marmara ve diğer adalarla arasındaki derinlik 16-35 m arasındadırSadece Ekinlik Adası'nı birleştiren kara parçası 1-4 m derinlikte olduğundan sakin havalar da bu bağlantıyı izlemek mümkün olmaktadır Adanın uzunluğu 9 km,eni 4 km kadardırToplam yüzölçümü 36 km²'dirAdanın batısında üzerinde bir deniz feneri bulunan Hayırsız Ada yer alır

Takımadalara adını veren ve grubun en büyüğü olan Marmara Adası orta kesiminde 700 metreyi bulan yüksek bir ada görünümünde iken, Paşalimanı, Avşa ve Ekinlik adaları yüksekliği 100-250 metre arasında değişin basık ve yumuşak görünümlü yassı adalardır ve İstanbul'a yaklaşık 65 (64840) Mil uzaklıktadırlar İstanbul'un kirli kıyılarından kaçanlar ile deniz ve tatil hasretlerini gidermek isteyen Ankaralılar gözlerini Marmara'nın bu güzel adalarına çevirdiler İlk öncüler Marmara Adası'na ayak bastılarsa da kıyıdaki kumsalların azlığı hemen arkada yükselen ve dikleşen arazi ile Beldeye Teşkilatının katı imar kuralları yüzünden gözlerini biraz ötede kıyıları boyunca uzanan geniş ve ince kumlu plajlar, yumuşak arazi yapısına sahip Avşa Adası'na çevirdiler Ayrıca henüz konut yapımına daha yumuşak bakan Köy Kanunları (1992'de belediye oldu) geçerli idi Bu nedenle 1969 yılından itibaren Avşa Adası Marmara Bölgesi'nin vazgeçilmez trustlik merkezi durumuna geldi Bu olay köy ekonomisinin birden bire gelişmesine ve aranan her şeyi kolayca bulunduğu bir konuma getirdi

Avşa Adası, diğer adalar gibi anakara Kapıdağı'na bağlı idi Dördüncü zamanın sonunda deniz seviyesinin yükselmesi ile anakaradan ve birbirlerinden ayrıldılar Bu nedenle Avşa ile Marmara Adası arasındaki derinlik 35 metrede kalır Avşa ile diğer adalar ve Kapıdağ arasındaki derinlikler 16 metreyi geçmez Özellikle Avşa ile ekinlik adasını birleştiren kara parçası 1 metre ile 4 metre derinliği ancak bulur Sakin havalarda bu bağlantıyı izlemek mümkündürAdanın yapılan zemin etütlerinde granit taştan oluşmuş olduğu uzmanlar tarafından belgelenmiştir 17 ağustos 1999 depreminden sonra adada hiçbir yıkım olmamıştır


İklim

Avşa Adası Marmara'nın orta bölümünde bulunduğu için bölge iklimi gibi bazı özellikler taşır Akdeniz ikliminin birçok özelliğini yansıttığı gibi Karadeniz'in etkisi de kendini gösterir Kış döneminde bu bölgenin güneyinde ve Akdeniz üzerinde oluşan hava akımları alanı orta ve doğu Avrupa üzerinde bulunan kuzey cephenin güney doğru kayması sonucu batıdan gelen kar ve yağmur getiren siklonların ve bunların cephesel faaliyetlerinin etkisinde kalır Yaz dönemleri ise bu faaliyetler ortadan kalkar Bunun yerini farklı bir sistem alır Bu değişiş güneşin görünürdeki hareketi ile Büyük sahra üzerindeki yüksek basınç kuşağının Akdeniz üzerine yerleşmesi ve bu iklim bölgesinin Marmara'yı etkisel altına almasında ileri gelir


Ortalama sıcaklık ile en soğuk ay Ocak'tır Yaz döneminde bir tarafta Basra Körfezi'nde oluşan alçak basınç, diğer taraftan Avrupa üzerindeki yüksek basıncın sonucu ada kuzey, kuzeybatı yönlü rüzgarların etkisinde kalır İki farklı iklim bölgesi ortasında yer aldığı için ada yazın kuzeydeki soğuk cephenin dalgalanışına bağlı olarak bazen kısa süreli fırtınaların etkisinde kalır Bu kısa süreli fırtınalar Avşa'nın güzelliğine renk katar Köpüklü bir denizin güzelliğini seyretmek kadar güzel şey yoktur adada En sıcak ay 246 ortalama sıcaklık ile Temmuz'dur Yağmurlar en çok Aralık ayında görülür Çok nadir olarak yağan kar Ocak Şubat aylarında düşer

Tarihi

Avşa Adası,nın ilk yerli halkı hakkındaki ilk yazılı bilgiler coğrafyacı Strabon ve tarihçi Plinius'un kitaplarında bulunmaktadır Toprak durumu bakımından hiçbir zaman zengin olamamış, bağımsız bir idareye kavuşamamış olan ada, tarih içinde, çevresinde hâkim olan kuvvetin arkasından gitmiştir Hıristiyan din adamları için bir sürgün yeri olarak kullanılmış ve bütün Ortaçağ boyunca boş kalmıştır Şimdiye kadar hiçbir sistematik kazı yapılmamıştır Ancak adada, anakara Kapıdağ Yarımadası`ndan ayrılmadan önce bazı ilkel toplulukların yaşadığı, avcılıkla geçindiği, anakara ile bağlantı kesilince yeni bir yaşam biçimi geliştirdikleri, avcılığı azaltarak tarım, besicilik ve balıkçılıkla geçindikleri bazı buluntular nedeniyle anlaşılmaktadır


Ayvalık Adaları,

Balıkesir'in Ayvalık ilçesine bağlı adalar topluluğu İrili ufaklı birçok adadan oluşmaktadır Bunlardan en büyüğü Alibey (Cunda) adasıdır Köprü ile önce Lale adasına daha sonra dolgu ile Ayvalık'a bağlandığından artık yarımada özelliği taşımaktadır
Ayvalık koyu 22 küçük adayı ve adacıkları barındırır Cunda dışında hiçbirinde yerleşim yoktur Ara sıra balıkçılar mola verirler Motorlarla bu adalara geziler düzenlenir İnce kumlu, uzun plajı ile Altınova Ayvalık-Ören arasındadır Yazlık tatil siteleri yoğundur

Ada ve adacıkların listesi

Ayvalık Adaları kaynaklarda isim olarak Yund Adaları veya Cunda Adaları olarak da geçmektedir Rumlar bu adalara Kokuluadalar manasına gelen Hekatonisa demişlerdir Hekatonesos, Apollonnesos, Hekatonnesoi, Hekatos gibi farklı yazılışları da vardır

1 Akoğlu adacığı / Kedi adası (Kopano)
2 Alibey Adası / Cunda (Nesos=Ada, Mosko, Yunda, Moshonisi, Moshinos=Kokuluada)
3 Çıplak (Chalkis, Cimno)
4 Çiçek (Argistra, Angistri)
5 Gizli kayalar (Petro=Kaya)
6 Göz
7 Güvercin / Kızlar Manastırı (St Giorgio / Aya Yorgi)
8 Hasır (Sefiri)
9 İkiz kayalar (Daskali, Daskalio)
10 İlyosta Büyük / Güneş / Fener (Ilyosta, Eleos=Güneş, Oilios)
11 İlyosta Küçük / Yumurta (Kilyosta, Eleos Pulo)
12 Kalemli (Kalamaki)
13 Kara / Balkan / Kutu (Kudho)
14 Kara ada / Kamış adası / Akvaryum (Kalamo, Kalamos)
15 Karaada Küçük
16 Karaada Büyük / Balık adası / Tavşan (Psariano=Balık)
17 Kayabaşı
18 Kılavuz / Mosko / Pınar / Klavuz (Mosko Pulo)
19 Kız (Ulya)
20 Kumru
21 Lale / Dolap / Soğan (Kromido)
22 Maden Büyük / Maden (Pirgo, Pordoselene, Pirgos=kale)
23 Maden Küçük
24 Melina
25 Mırmırcalar
26 Pirgos kayalıkları
27 Poyraz ada / İncirli / Yellice (Leyah)
28 Sazlı ada / Oker
29 Taş (Klavo)
30 Taşlı
31 Tavuk (St Yoannis)
32 Tüzüner
33 Yalnız
34 Yelken
35 Yuvarlak adacığı (Kalamo Pulo)


Ekinlik adası,




Marmara Denizi'nde Avşa ve Marmara adalarının doğusunda kalan bir adadır
Yüzölçümü olarak fazla büyük olmasada yaz aylarında sakin olduğu için kimi turistlerin ilgisini çekmiştir Ada görünüş itibari ile kaşık şeklini andırdığından kaşık Adası da denmektedir Adaya yaz aylarında haftada iki kere, kış aylarında da haftada iki kere sefer düzenlenmektedir Ada Balıkesir iline bağlıdır Adanın yerel halkı balıkçılıkla geçinir Yerleşim olarak adada 300den fazla hane bulunmaktadır

Koyun Adası




Marmara denizi'nde Paşalimanı Adası ile Avşa Adası arasında kalan ada Yüzölçümü 17 km² Adanın güney ucundaki 20 yazlık yapı dışında üzerinde yerleşme yoktur Ada Balıkesir iline bağlıdır
Koyun Ada'sında halihazırda su ve elektirik tesisatı bulunmamaktadır Adadaki 20 yerleşke yazlıktır ve elektirik ihtiyaçlarını kendi direysel jeneretörleri ile sağlamaktadırlar Kullanım suyu ihtiyacı ise yarı tuzlu yarı tatlı kuyulardan sağlanmaktadır İçme suyu ise yakında bulunan adalardan taşıma yolu ile temin edilmektedir


Marmara Adası




Balıkesir'e bağlı ve Marmara denizinin en büyük yüzölçümüne sahip adası olan Marmara Adası, Marmara ilçesinin merkezi ve bölgeninde en önemli turizm merkezlerinden biridir Erdek’ten 17, İstanbul’dan 72 deniz mil uzaklıktaki adaya İstanbul’dan gemi ve deniz otobüsü, Erdek ve Tekirdağ’dan motorla ulaşım sağlanabilmektedir Adını eski çağlardan beri işletilen mermer ocaklarından almıştır Ada, Roma ve Bizans dönemlerinde deniz üssü olarak kullanılmıştır Misafirperver ve iyi niyetli yerli bir halka sahip olan ada özellikle yazları sakinlik arayan yerli turistlerin sık geldiği bir bölgedir Marmara kasabasındaki balıkçı barınağı ve çevre köylerdeki ufak limanlar denizden tekne ile gidecek ziyaretçilere de uygun mekanlar oluşturur



Paşalimanı Adası,



Marmara takımadalarında Marmara adasının güneyinde, Avşa adasının doğusunda bir adadır Adada, Paşalimanı, Poyrazlı, Harmanlı, Balıklı ve Tuzla isimli beş köy bulunmaktadır Balıkesir iline ve Erdek ilçesine bağlıdır

Tarihçe

Prokennoslar, MÖ 493 yılında Perslere karşı ayaklanan İON siteleriyle birlikte oldukları için şehirleri Fenikeliler tarafından tamamen yakılınca Sisam ve Miletostan gelerek Marmara Adasına geçmişler, oraya 'Yeni Prokennos' adını vermişlerdir Daha sonra 'harman yeri' anlamına gelen 'Haloni' adı verilmiştir Kizikoslu Diegonos bu adadan Halone diye bahseder Bizans zamanında adanın ismi Aulonia'ya çevrilmiştir Tarihçi La Mottraye 18yy başında adaya 'Alonya' dendiğini yazmaktadır Son zamanlarda modern Yunancaya göre adaya hem 'Aloni' ya da 'Alonisos' hem de Paşalimanı denmiş ve bugün bu adla anılmaktadır

Ada, 14yy'da Osmanlı Egemenliğine geçmiş I Dünya Harbinden sonra kısa bir süre Yunan işgali haricinde tamamen Türklerin yönetiminde kalmıştır 1949 yılına kadar Marmara Kazasına bağlı bir kaza merkeziyken sonradan Erdek ilçesine'e bağlanmıştır
Lala Mustafa Paşanın Kıbrıs seferinden dönüşünde, çok sert bir havaya tutulması ve bu adanın kuytusuna yaklaşarak sığınması ve orada kalması üzerine, Paşa'nın Limanı anlamında Paşalimanı adını almıştır Lala Mustafa Paşa bu ziyareti ile adada yaralı askerlerini tedavi ettirmiş, şehit askerlerini defnetmiş, şarap fabrikası, cami ve çeşme gibi halkın kullanımına açık meskenler inşaa ettirmiştir Caminin çatısını gemisinin direği ile desteklemiştir 1935'teki depremde cami tamamen yıkılmış yerine şimdiki cami yapılmıştır Caminin yanındaki mezar taşlarında çok eski mezarlar mevcuttur Bunların en eskileri 'Sahib-i hayat ve hasenat Paşalimanı Zabiti Elhoş Halil Ağa 1200' ve 'Merhum Tiryaki Mehmet Paşa 1174' kitabelerini taşayan taşlardır Bu eserler halâ ayakta durmaya çalışmaktadır

Turizm

Paşalimanı Adası'nda beş köy bulunmaktadır Bunlardan Harmanlı (Halonia(rum=Harman yeri)) ve idari merkez olan Paşalimanı batı tarafında, kuzeyinde Poyrazlı (Voria(rum=poryrazlı)) doğusunda Tuzla (Huhla(rum=Salyangoz)) ve son olarak güneyinde Balıklı (Skupia(rum=sığınak)) köyleri bulunmaktadır Toprak ve havasının uygunluğu nedeniyle bağcılığa son derece uygun olan adada özellikle şaraplık olarak "ada karası" üzümü yetiştirilmekte ve Avşa Adası ile birlikte burada yetiştirilen üzümler şarap yapımında kullanılmaktadır
Başta zeytin, üzüm, elma, kara dut, incir, erik olmak üzere her türlü meyve ve sebzenin yetiştiği, havası ve doğal güzellikleri, Bizans ve Osmanlı İmparatorlukları zamanında saraydaki ruh ve sinir hastalarının tedavisinde büyük rol oynamıştır

__________________