Malavi Cumhûriyeti

Malavi Cumhûriyeti



DEVLETİN ADI: Malavi Cumhûriyeti

BAŞŞEHRİ: Lilongwe

NÜFUSU: 9484000

YÜZÖLÇÜMÜ: 118484 km2

RESMİ DİLİ: Malavice (Şiş-va), İngilizce

DİNİ: Yerli bâtıl inançlar, Müslümanlık

PARA BİRİMİ: Malavi Kwachası



Afrika'nın güneydoğusunda yer alan bir ülke Kuzeyde Tanzanya, doğuda ve güneyde Mozambik ve batıda Zambiya ile çevrilidir


Târihi


Malavi'nin uzak geçmişi iyi bilinmemektedir Bununla berâber yapılan târihî araştırmaların netîcesine göre, bu ülkenin târihinin 13 ve 16 yüzyıllar arası yaşamış olan, Malavi İmparatorluğu ile başladığı kabûl edilmiştir Buna göre bölgenin ilk sâkinleri, Bantuların bir kolu olan Şis- valardır On yedinci yüzyıldan îtibâren ülke, Portekizlilerin, İskoçların ve İngilizlerin saldırılarına mâruz kalmaya başladı 1891 yılından 1964 yılına kadar, İngiliz işgâli altında kaldı


Bu târihte, İngiliz Milletler Topluluğu içinde bağımsız bir devlet oldu İki yıl sonra da, cumhuriyetin îlânıyla, müstakil hâle geldi Aynı yıl yapılan halk oylaması netîcesinde, yıllardır Malavi'nin istiklâl mücâdelesinin liderliğini yapmış olan Dr Hasting Kamuzu Banda, Cumhurbaşkanı seçildi Banda'nın başkanlığını yaptığı Millî Kongre Partisinin üyelerinden teşkil edilmiş Maldiv Meclisi, 1971 yılında Banda'nın ömür boyu Cumhurbaşkanı olduğunu îlân etti İlk seçimler 1978 Haziranında yapıldı Banda günümüzde de Cumhurbaşkanlığı görevini südürmektedir (1993)


Fizîki Yapı




Afrika'nın güneyinde yer alan ve dar bir şerit hâlinde uzanmış olan Maldiv toprakları, Büyük Rift Vâdisinin güney kısmını meydana getirir İnce ve uzun bir şekli olan Malavi (Nyasa) Gölü, ülkenin hemen hemen bütün doğu sınırlarını kaplar Ülkenin yüzölçümü 118484 km2dir Bunun 24403 km2si Malavi Gölüne âittir Deniz seviyesinden 460 m yüksekte olan Malavi Gölünün en derin yeri 706 m olup, batı ve güney kıyıları Malavi Cumhûriyetine, diğer kıyıları Mozambik ve Tanzanya'ya âittir Ülkenin bütün nehirleri Malavi Gölüne dökülür Bunlardan Malavi Gölü ile Malombe Gölü arasında yer alan ve ülkenin en büyük nehri olan Shire 95 km uzunluğundadır




Yaklaşık olarak 830 km uzunluğunda ve 160 km genişliğindeki Malavi toprakları, kuzeyden güneye doğru gittikçe yükselen yayla ve dağ silsilelerinden meydana gelir Bu yüksekliklerin doğu yamaçları Malavi Gölüne yaklaştıkça alçalırlar Bu yaylaların en büyüğü olan Lilongve Yaylası, ortalama 1065 m civârında yüksekliğe sâhiptir Ülkenin en yüksek noktası 3000 m ile Mlanje Dağı ve en alçak yeri de güneydeki Nsanje bölgesi olup, denizden 36 m yüksekliktedir


İklim




Genel olarak tropikal iklimin tesiri altındadır Hava sıcaklığı ortalama olarak temmuz ve ağustos aylarında 21°C ekim ayında ise 29°C'dir Dolayısıyla en sıcak aylar ekim ve kasım aylarıdır Aralıktan nisan ayına kadar yağışlar çoktur Yüksek bölgelerde ise sıcaklık ve yağış farkları fazladır Yıllık ortalama yağış miktarı yaklaşık 1150 milimetredir


Tabiî Kaynakları


Malavi, kendine yetecek ürünleri elde edecek kadar, orta seviyede verimli topraklara sâhiptir Yüksek ve bol yağış alan bölgeler, savanalar, baobab ağaçları ve kalın yapraklı ağaçlar bakımından oldukça zengindir Malavi Gölünün Nkhata Körfezi kıyıları ise tropikal ormanlarla kaplıdır Bütün bu ormanlar, ülkenin yaklaşık % 20'sini kaplar Bu ormanlarda genellikle fil, aslan, leopar, çita, porsuk, çakal, zebra, su aygırı, maymun ve antilop, bol miktarda mevcuttur
Malavi, yeraltı kaynakları bakımından fakir olup, mâden ihtiyâcını daha çok komşu ülkelerden tedârik ederek karşılar


Nüfus ve Sosyal Hayat




Malavi nüfûsunun çoğunluğunu, Bantu aşîretinden olan yerliler teşkil etmektedir Çok az miktarda Asyalı ve Avrupalı da mevcuttur Yaklaşık 8515000 kişi olan nüfûsun büyük çoğunluğu aşağı yukarı 200 kişiden teşkil edilmiş küçük köylerde yaşar Nüfûsun % 10'luk bir bölümü ise şehir merkezlerindedir
Halk genellikle tarımla uğraşır Bununla berâber Rodezya, Güney Afrika Cumhûriyeti ve Zambiya'ya mâden ocakları ve çiftliklerde çalışmak üzere binlerce işçi gider Yıllık millî gelir ve halkın refah seviyesi oldukça düşüktür Kişi başına düşen millî gelir ise sâdece 200 dolar kadardır (1993) Televizyon yayını yoktur Ulaşım yolları ise kifâyet etmemektedir




Resmî dil İngilizce ve halkın % 90'ının konuştuğu Malavice (Şiş-va lisanı)dir İngilizce öğretim yapan yabancı okullardan başka, özellikle 1948 yılından sonra açılan yerli okulların sayısı bir hayli fazladır Böylece halkın % 60'a yakın bir bölümü okur-yazar hâle gelmiştir Halk, çoğunlukla yerli inançlara mensuptur Son zamanlarda İslâmiyet hızla yayılmaktadır Bugün nüfûsun % 35'lik bir bölümü İslâmiyeti kabul etmiştir


Siyâsî Hayat


Demokratik parlamenter ve başkanlık sistemi ile idâre edilmektedir Cumhurbaşkanı, normal olarak beş yıllık bir görev süresi için seçilmektedir Millet Meclisi 102 üyeden meydana gelmiş olup, sâdece Millî Kongre Partisinin hazırladığı aday listesine göre seçilir Meclisin 15 üyesi ise parti tarafından seçilir Yasama gücü meclise âittir Hükûmet, Meclis üyelerinden Devlet Başkanının tasvibi ile kurulur Meclis, 1971 yılında çıkardığı bir kânunla, Dr Banda'yı ömür boyu devlet başkanı îlân etti Hâlâ bu görevde bulunmaktadır (1993)


Ekonomi


Ekonomi daha çok tarım ve hayvancılığa dayanır Halkın % 90'ı tarım alanında çalışır Ülke topraklarının 25000 km2si tarıma elverişlidir ve oldukça verimlidir En çok yetişen ürünler, çay, tütün, mısır, kahve, manyok, pirinç, şekerpancarı, darı, pamuk, sebze ve meyvedir En önemli ihraç ürünleri tütün, çay ve pamuktur Ülkede tarım ürünlerini işleyen işletmelerden başka bir rafineri, îmâlât sanâyii, çimento, dokuma ve seramik fabrikaları mevcuttur




Ormanlarından elde edilen kereste çok makbul olup, ülkenin önemli gelir kaynağıdır Mâdenleri yetersiz miktardadır ve daha çok îmâlât sanâyiinde kullanılır Dış ülkelerden umûmiyetle tüketim malları, petrol, çeşitli mâdenler, makina ve motorlu araç ithâl eder


Ülkenin gelir kaynakları arasında balıkçılık ve turizm önemli yer tutar Malavi Gölü, Rift Vâdisi ve Mlanje Dağı turistik açıdan büyük önem taşımaktadır

__________________