Cevap : Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti

**Şengül Şirin** · 10-19-2009

Cezayir
Cezayir (Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti) Kuzey Afrika'da ülke Afrika'nın Sudan'dan sonra ikinci büyük ülkesi Cezayir'in komşuları kuzeydoğuda Tunus doğuda Libya güneydoğuda Nijer güneybatıda Moritanya ve Mali batıda Fas ve Batı Sahra'dır Etnik açıdan bir İslam Arap ve Berberi ülkesidir Ülke ismi Arapçada (El Cazayir) "adalar" anlamındadır

Tarih
Cezayir'de 2 milyon yaşında hominid iskeletleri bulunmuştur Araştırmacılar ülkede Yontmataş çağından kalma homo habilis ve homo erectus fosilleri de ortaya çıkartmıştır
Cilalıtaş devrinde şu anda Sahra Çölü'nün bulunduğu alanlar daha sulaktı Böylece Cezayir'in şu anda çöl olan güney bölgesinde insanlar yaşayabiliyordu Bu dönemden kalma mağara resimleri bulunmaktadır
Antik çağda Cezayir'in tarih sahnesine girmesi Berberi kökenli 22 Mısır hanedanının kurulmasıyla oldu Usta süvariler olan Berberiler Mısır'da paralı asker olarak görev aldılar Diğer taraftan Berberiler Kartaca ile de diplomatik ilişki kurdular
Eski Yunanistan ve Roma İmparatorluğu'nda Numidya (Νομaδia) olarak bilinen yörenin adı Yunanca "göçebe" anlamındaki nomados (vομaδος) kelimesinden gelir Massinissa İkinci Pön Savaşı'nda Numidya'yı birleştirmeyi başardı Daha sonra ülke Roma İmparatorluğu'nun bir eyaleti haline geldi Cezayir topraklarında en çok Roma kalıntısı bulunan Akdeniz ülkesidir [1]

Cezayir Soykırımı iddiası

2005 ve 2006 yıllarında Cezayir Devlet Başkanı Fransa'yı soykırım yapmakla suçlamış [3] ve Paris'ten bir özür beklediklerini açıklamıştır Ancak Fransa iddiaları kabul etmemiş ve konunun tarihçilere bırakılması gerektiğini öne sürmüştür

Yönetim şekli

Ülkenin başında 5 yılda bir seçilen cumhurbaşkanı bulunur Cumhurbaşkanı ayrıca Bakanlar Meclisi ve Yüksek Güvenlik Konseyi'nin de başıdır Cumhurbaşkanı ayrıca bakanları ve başbakanı da atar

İdarî bölgeler

Cezayir 48 vilayete ayrılmıştır:

1 Adrar
2 Ayn el Defla
3 Ayn Temuşent
4 Cezayir (şehir)
5 Annaba
6 Batna
7 Beşar
8 Becaye
9 Biskra
10 Blida
11 Bordj Bou Arréridj
12 Bouira
13 Bumerdas
14 Chlef
15 Constantine
16 Celfa

17 El Beyaz
18 El Oued
19 El Tarf
20 Ghardaïa
21 Guelma
22 Illizi
23 Jijel
24 Khenchela
25 Laghouat
26 Mila
27 Mostaganem
28 Mediye
29 Muaskar
30 M'Sila
31 Niame
32 Oran

33 Ouargla
34 Oum el-Bouaghi
35 Relizane
36 Saida
37 Şelf
38 Sidi Bel Abbes
39 Skikda
40 Souk Ahras
41 Tamanghasset
42 Tébessa
43 Tiaret
44 Tinduf
45 Tipasa
46 Tissemsilt
47 Tizi Ouzou
48 Tlemcen

Coğrafya

Cezayir'in siyasi haritası

Cezayir 2381741 km²'lik alanıyla Akdeniz'in en büyük Afrika kıtasının ise Sudan'dan sonra ikinci büyük ülkesidir Güney kesiminde Sahra çölünün önemli bir kısmını toprakları içine alır
Cezayir'in kıyıları genelde dağlara çok yakın ve sarptır fazla doğal liman yoktur
Kıyının hemen gerisinde Atlas Dağları Fas'tan başlayarak doğuya doğru iki şerit halinde Tunus'a kadar 2400 km boyunca uzanır Kuzeydeki dağ sırasına Tell Atlasları güneydekine ise Sahra Atlasları denir İki dağ silsilesi arasında büyük ovalar ve yaylalar yer alır Bu iki sıra doğuda Tunus sınırına doğru birbirine yakınlaşır Atlas sıradağlarının Cezayir'deki kısmının en yüksek noktası yaklaşık 2900 m irtifadadır
Ancak Cezayir'in en yüksek noktası Sahra'nın ortasındaki Hoggar kitlesinde 3003 metre yükseklikteki Tahat zirvesidir

İklim

Ülkenin kuzey bölgesinde Akdeniz iklimi güneyinde ise çöl iklimi hakimdir Deniz kıyısındaki yerleşimlerde kış ortalama sıcaklığı 8 ila 15°C iken Mayısta 25°C'a yükselir ve Temmuz-Ağustos aylarında 28 ila 30°C ortalamaya ulaşır (Skikda'da 28°C başkent Cezayir'de 295°C)
Ortadaki Kabile dağlarında ve yaylalarda kışın ortalama sıcaklık 8°C civarındadır ve -7°C'a kadar düşer Kışın bu bölgeye kar yağar Yazın ise sıcaklık 30 ila 38°C'a kadar yükselir (Konstantin'de 36°C)
Güneydeki Sahra bölgesinde kış sıcaklığı 15 ila 28°C iken yazın 40 ila 45°C'a yükselir

İktisat

Cezayir Afrika kıtasının en zengin ülkelerinden biridir Yıllık 1136 milyar dolarlık gayri safi milli hasıla ile Güney Afrika Cumhuriyeti'nden sonra kıtanın en büyük ikinci iktisadına sahiptir Para birimi 'Cezayir Dinarı'dır
Cezayir önemli bir doğal gaz (üretimde dünya 5si ihracatta 4sü gelir) ve petrol (üretimde 13 ihracatta 9) üreticisi ve ihracatçısıdır Ülkenin güney batısında demir güney ucunda ise uranyum ve çinko yatakları bulunur Bir kamu şirketi olan Sonatrach tarafından çıkarılan petrol ve doğal gaz ülkenin başlıca gelir kaynağıdır Cezayir tarım reformu ve ağır sanayinin modernizasyonu yoluyla iktisadını canlandırmayı denemiştir ancak petrol ve doğal gaz kökenli ürünler hâlâ ihracatın neredeyse tamamını oluşturur
Denize yakın kesimde tarıma elverişli alanlarda başta zeytin gibi Akdeniz iklimi bitkileri yetişir Cezayir bakla tarımında dünya 1si incirde 5si hurmada 6sı kayısıda 9su bademde 10su gelir buna karşın tarım ürünlerinin büyük kısmını ihraç edemez

Cezayir'in dış borçları 2005 yılında 175 milyar dolar iken Aralık 2006'da 47 milyar dolara düşmüştü Ülke dış borçlarını yavaş yavaş kapatmakta bunda artan petrol fiyatlarından yararlanmaktadır Bir OPEC ülkesi olan Cezayir sağlam bir iktisada sahiptir Petrol ve doğalgaz gelirleri dış borçları azaltmakta kullanıldığı gibi önemli altyapı projelerinin gerçekleşmesini de sağlamaktadır[2]

Toplum

Başlıca şehirler Cezayir (başkent) Oran Konstantin Annaba'dır 325 milyonluk nüfusun büyük kısmı kıyıya yakın bölgede yaşar Çok geniş toprakları kaplayan güneydeki bölgeler ise 15 milyon kadar insanı barındırır ve bunların çoğu vahalarda yaşar Nüfusun çoğunluğu müslümandır etnik olarak Berberiler ve Araplardan oluşur

Kültür

Başkent Cezayir'de Yenicami

Modern Cezayir edebiyatı Arapça ve Fransızca arasında bölünmüş durumda olup ülkenin yakın geçmişinden etkilenmiştir 20 yy Cezayir romancıları arasında en önemlileri Muhammed Dib Albert Camus ve Katib Yasin'dir 1980'lerin önemli romancıları daha sonra Uluslararası Af Örgütü'nün başkan yardımcısı olacak Raşid Mimuni ve laik görüşleri nedeniyle şeriatçi bir grup tarafından öldürülen Tahar Djaout'tur

Ünlü modacı Yves Saint Laurent Oran kentinde doğan bir Cezayirlidir
Fransız kökenli ünlü Cezayirliler arasında filozof Jacgues Derrida da bulunur Melek Bennabi ve Frantz Fannon sömürgecilik karşıtı görüşleriyle tanınmıştır Hıristiyan düşünür Aziz Augustinus Annaba yakınlarında Tagaste'de doğmuştur Tunus'lu olan İbni Haldun ünlü eseri Mukaddime'yi Cezayir'de yazmıştır
Cezayir kültürünün en önemli unsurunu İslam medeniyeti oluşturur Ülke nüfusunun %99'dan fazlasını müslüman kökenliler oluşturur Hıristiyanların oranı %01 kadardır 1960'ta sayıları 160000'i bulan musevilerden sadece 200 kadarı kalmıştır Cezayir anayasası tüm vatandaşlara din özgürlüğü tanır İmamlar papazlar ve hahamlar Diyanet İşleri Bakanlığı'na bağlıdır ve devlet memurudur Vaaz vermek veya dini faaliyetlerde bulunmak devletin iznine tabidir
Devlet din eğitimine ve camilere maddi katkıda bulunmakta imamların maaşlarını ödemektedir 2005'ten beri şeriat hukuku orta dereceli okullarda zorunlu ders haline getirilmiştir
Cezayir müziğinin ülke dışında en çok bilinen türü rai'dir Rai çobanların folklorik müziğiyle popun bir karışımıdır Khaled ve Cheb Mami gibi uluslararası yıldızlar bu tarz müzikle ün kazanmıştır Cezayir içinde ise sözel ağırlıklı eski şaabi türü müzik halk tarfından tercih edilmektedir Kabile müziği de kıvrak tonlarıyla beğeni toplamaktadır Kıyı kentlerinde Endülüs göçmenlerinin getirdiği Endülüsi müzik klasik bir tarz olarak hâlâ dinlenmektedir

Mutfak

Sebzeli kuskus

Cezayir yemekleri Akdeniz mutfağının özelliklerini gösterir Bazı yemekler ülke genelinde pişirilse de çoğu yereldir ve kültürel çeşitliliğe delalet eder Bu durum yerel coğrafya iklim ve tarihin bir sonucu olarak zamanla ortaya çıkmıştır Buğdaydan yapılan et veya sebzeyle servis edilen kuskus; biber soğan ve sarımsakla yapılan çuçuka (şakşuka ile ilgisi yoktur) tipik yemeklerdir

10-19-2009	#2
Şengül Şirin	Cevap : Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti Cezayir Cezayir (Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti) Kuzey Afrika'da ülke Afrika'nın Sudan'dan sonra ikinci büyük ülkesi Cezayir'in komşuları kuzeydoğuda Tunus doğuda Libya güneydoğuda Nijer güneybatıda Moritanya ve Mali batıda Fas ve Batı Sahra'dır Etnik açıdan bir İslam Arap ve Berberi ülkesidir Ülke ismi Arapçada (El Cazayir) "adalar" anlamındadır Tarih Cezayir'de 2 milyon yaşında hominid iskeletleri bulunmuştur Araştırmacılar ülkede Yontmataş çağından kalma homo habilis ve homo erectus fosilleri de ortaya çıkartmıştır Cilalıtaş devrinde şu anda Sahra Çölü'nün bulunduğu alanlar daha sulaktı Böylece Cezayir'in şu anda çöl olan güney bölgesinde insanlar yaşayabiliyordu Bu dönemden kalma mağara resimleri bulunmaktadır Antik çağda Cezayir'in tarih sahnesine girmesi Berberi kökenli 22 Mısır hanedanının kurulmasıyla oldu Usta süvariler olan Berberiler Mısır'da paralı asker olarak görev aldılar Diğer taraftan Berberiler Kartaca ile de diplomatik ilişki kurdular Eski Yunanistan ve Roma İmparatorluğu'nda Numidya (Νομaδia) olarak bilinen yörenin adı Yunanca "göçebe" anlamındaki nomados (vομaδος) kelimesinden gelir Massinissa İkinci Pön Savaşı'nda Numidya'yı birleştirmeyi başardı Daha sonra ülke Roma İmparatorluğu'nun bir eyaleti haline geldi Cezayir topraklarında en çok Roma kalıntısı bulunan Akdeniz ülkesidir [1] Cezayir Soykırımı iddiası 2005 ve 2006 yıllarında Cezayir Devlet Başkanı Fransa'yı soykırım yapmakla suçlamış [3] ve Paris'ten bir özür beklediklerini açıklamıştır Ancak Fransa iddiaları kabul etmemiş ve konunun tarihçilere bırakılması gerektiğini öne sürmüştür Yönetim şekli Ülkenin başında 5 yılda bir seçilen cumhurbaşkanı bulunur Cumhurbaşkanı ayrıca Bakanlar Meclisi ve Yüksek Güvenlik Konseyi'nin de başıdır Cumhurbaşkanı ayrıca bakanları ve başbakanı da atar İdarî bölgeler Cezayir 48 vilayete ayrılmıştır: 1 Adrar 2 Ayn el Defla 3 Ayn Temuşent 4 Cezayir (şehir) 5 Annaba 6 Batna 7 Beşar 8 Becaye 9 Biskra 10 Blida 11 Bordj Bou Arréridj 12 Bouira 13 Bumerdas 14 Chlef 15 Constantine 16 Celfa 17 El Beyaz 18 El Oued 19 El Tarf 20 Ghardaïa 21 Guelma 22 Illizi 23 Jijel 24 Khenchela 25 Laghouat 26 Mila 27 Mostaganem 28 Mediye 29 Muaskar 30 M'Sila 31 Niame 32 Oran 33 Ouargla 34 Oum el-Bouaghi 35 Relizane 36 Saida 37 Şelf 38 Sidi Bel Abbes 39 Skikda 40 Souk Ahras 41 Tamanghasset 42 Tébessa 43 Tiaret 44 Tinduf 45 Tipasa 46 Tissemsilt 47 Tizi Ouzou 48 Tlemcen Coğrafya Cezayir'in siyasi haritası Cezayir 2381741 km²'lik alanıyla Akdeniz'in en büyük Afrika kıtasının ise Sudan'dan sonra ikinci büyük ülkesidir Güney kesiminde Sahra çölünün önemli bir kısmını toprakları içine alır Cezayir'in kıyıları genelde dağlara çok yakın ve sarptır fazla doğal liman yoktur Kıyının hemen gerisinde Atlas Dağları Fas'tan başlayarak doğuya doğru iki şerit halinde Tunus'a kadar 2400 km boyunca uzanır Kuzeydeki dağ sırasına Tell Atlasları güneydekine ise Sahra Atlasları denir İki dağ silsilesi arasında büyük ovalar ve yaylalar yer alır Bu iki sıra doğuda Tunus sınırına doğru birbirine yakınlaşır Atlas sıradağlarının Cezayir'deki kısmının en yüksek noktası yaklaşık 2900 m irtifadadır Ancak Cezayir'in en yüksek noktası Sahra'nın ortasındaki Hoggar kitlesinde 3003 metre yükseklikteki Tahat zirvesidir İklim Ülkenin kuzey bölgesinde Akdeniz iklimi güneyinde ise çöl iklimi hakimdir Deniz kıyısındaki yerleşimlerde kış ortalama sıcaklığı 8 ila 15°C iken Mayısta 25°C'a yükselir ve Temmuz-Ağustos aylarında 28 ila 30°C ortalamaya ulaşır (Skikda'da 28°C başkent Cezayir'de 295°C) Ortadaki Kabile dağlarında ve yaylalarda kışın ortalama sıcaklık 8°C civarındadır ve -7°C'a kadar düşer Kışın bu bölgeye kar yağar Yazın ise sıcaklık 30 ila 38°C'a kadar yükselir (Konstantin'de 36°C) Güneydeki Sahra bölgesinde kış sıcaklığı 15 ila 28°C iken yazın 40 ila 45°C'a yükselir İktisat Cezayir Afrika kıtasının en zengin ülkelerinden biridir Yıllık 1136 milyar dolarlık gayri safi milli hasıla ile Güney Afrika Cumhuriyeti'nden sonra kıtanın en büyük ikinci iktisadına sahiptir Para birimi 'Cezayir Dinarı'dır Cezayir önemli bir doğal gaz (üretimde dünya 5si ihracatta 4sü gelir) ve petrol (üretimde 13 ihracatta 9) üreticisi ve ihracatçısıdır Ülkenin güney batısında demir güney ucunda ise uranyum ve çinko yatakları bulunur Bir kamu şirketi olan Sonatrach tarafından çıkarılan petrol ve doğal gaz ülkenin başlıca gelir kaynağıdır Cezayir tarım reformu ve ağır sanayinin modernizasyonu yoluyla iktisadını canlandırmayı denemiştir ancak petrol ve doğal gaz kökenli ürünler hâlâ ihracatın neredeyse tamamını oluşturur Denize yakın kesimde tarıma elverişli alanlarda başta zeytin gibi Akdeniz iklimi bitkileri yetişir Cezayir bakla tarımında dünya 1si incirde 5si hurmada 6sı kayısıda 9su bademde 10su gelir buna karşın tarım ürünlerinin büyük kısmını ihraç edemez Cezayir'in dış borçları 2005 yılında 175 milyar dolar iken Aralık 2006'da 47 milyar dolara düşmüştü Ülke dış borçlarını yavaş yavaş kapatmakta bunda artan petrol fiyatlarından yararlanmaktadır Bir OPEC ülkesi olan Cezayir sağlam bir iktisada sahiptir Petrol ve doğalgaz gelirleri dış borçları azaltmakta kullanıldığı gibi önemli altyapı projelerinin gerçekleşmesini de sağlamaktadır[2] Toplum Başlıca şehirler Cezayir (başkent) Oran Konstantin Annaba'dır 325 milyonluk nüfusun büyük kısmı kıyıya yakın bölgede yaşar Çok geniş toprakları kaplayan güneydeki bölgeler ise 15 milyon kadar insanı barındırır ve bunların çoğu vahalarda yaşar Nüfusun çoğunluğu müslümandır etnik olarak Berberiler ve Araplardan oluşur Kültür Başkent Cezayir'de Yenicami Modern Cezayir edebiyatı Arapça ve Fransızca arasında bölünmüş durumda olup ülkenin yakın geçmişinden etkilenmiştir 20 yy Cezayir romancıları arasında en önemlileri Muhammed Dib Albert Camus ve Katib Yasin'dir 1980'lerin önemli romancıları daha sonra Uluslararası Af Örgütü'nün başkan yardımcısı olacak Raşid Mimuni ve laik görüşleri nedeniyle şeriatçi bir grup tarafından öldürülen Tahar Djaout'tur Ünlü modacı Yves Saint Laurent Oran kentinde doğan bir Cezayirlidir Fransız kökenli ünlü Cezayirliler arasında filozof Jacgues Derrida da bulunur Melek Bennabi ve Frantz Fannon sömürgecilik karşıtı görüşleriyle tanınmıştır Hıristiyan düşünür Aziz Augustinus Annaba yakınlarında Tagaste'de doğmuştur Tunus'lu olan İbni Haldun ünlü eseri Mukaddime'yi Cezayir'de yazmıştır Cezayir kültürünün en önemli unsurunu İslam medeniyeti oluşturur Ülke nüfusunun %99'dan fazlasını müslüman kökenliler oluşturur Hıristiyanların oranı %01 kadardır 1960'ta sayıları 160000'i bulan musevilerden sadece 200 kadarı kalmıştır Cezayir anayasası tüm vatandaşlara din özgürlüğü tanır İmamlar papazlar ve hahamlar Diyanet İşleri Bakanlığı'na bağlıdır ve devlet memurudur Vaaz vermek veya dini faaliyetlerde bulunmak devletin iznine tabidir Devlet din eğitimine ve camilere maddi katkıda bulunmakta imamların maaşlarını ödemektedir 2005'ten beri şeriat hukuku orta dereceli okullarda zorunlu ders haline getirilmiştir Cezayir müziğinin ülke dışında en çok bilinen türü rai'dir Rai çobanların folklorik müziğiyle popun bir karışımıdır Khaled ve Cheb Mami gibi uluslararası yıldızlar bu tarz müzikle ün kazanmıştır Cezayir içinde ise sözel ağırlıklı eski şaabi türü müzik halk tarfından tercih edilmektedir Kabile müziği de kıvrak tonlarıyla beğeni toplamaktadır Kıyı kentlerinde Endülüs göçmenlerinin getirdiği Endülüsi müzik klasik bir tarz olarak hâlâ dinlenmektedir Mutfak Sebzeli kuskus Cezayir yemekleri Akdeniz mutfağının özelliklerini gösterir Bazı yemekler ülke genelinde pişirilse de çoğu yereldir ve kültürel çeşitliliğe delalet eder Bu durum yerel coğrafya iklim ve tarihin bir sonucu olarak zamanla ortaya çıkmıştır Buğdaydan yapılan et veya sebzeyle servis edilen kuskus; biber soğan ve sarımsakla yapılan çuçuka (şakşuka ile ilgisi yoktur) tipik yemeklerdir __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır