10-16-2009
|
#3
|
Şengül Şirin
|
Cevap : …Ziya Gökalp…
ZİYA GÖKALP
23 Mart 1876da Diyarbakırda doğdu 25 Ekim 1924te İstanbulda yaşamını yitirdi Asıl ismi Mehmet Ziya Babası yerel bir gazetede çalışan memurdu Eğitimine Diyarbakırda başladı Amcasından geleneksel İslam ilimlerini öğrendi 18 yaşında intihara teşebbüs etti Bir yıl sonra 1895'te İstanbula gitti
Baytar Mektebine kaydını yaptırdı Buradaki öğretimi sırasında İbrahim Temo ve İshak Sukûti ile ilişki kurdu Jön Türklerden etkilendi İttihat ve Terakki Cemiyetine katıldı Muhalif eylemleri nedeniyle 1898de tutuklandı Bir yıl cezaevinde kaldı
Serbest bırakıldıktan sonra 1900'de Diyarbakıra sürgüne gönderildi 1908'e kadar Diyarbakır'da küçük memuriyetler yaptı 2'nci Meşrutiyetten sonra İttihat ve Terakki'nin Diyarbakır şubesini kudu ve temsilcisi oldu "Peyman" gazetesini çıkardı 1909'da Selanik'te toplanan İttihat Terakki Kongresi'ne Diyarbakır delegesi olarak katıldı Bir yıl sonra, örgütün Selanikteki merkez yönetim kuruluna üye seçildi 1910da kurulmasında öncülük yaptığı İttihat Terakki İdadisi'nde sosyoloji dersleri verdi
Bir yandan da "Genç Kalemler" dergisini çıkardı 1912'de Ergani Maden'den Meclis-i Mebusan'a seçildi, İstanbul'a taşındı Türk Ocağı'nın kurucuları arasında yer aldı Derneğin yayın organı "Türk Yurdu" başta olmak üzere Halka Doğru, İslam Mecmuası, Milli Tetebbular Mecmuası, İktisadiyat Mecmuası, İçtimaiyat Mecmuası, Yeni Mecmua'da yazılar yazdı Bir yandan da Darülfünun-u Osmani'de (İstanbul Üniversitesi) sosyoloji dersleri verdi
1 Dünya Savaşında Osmanlı'nın yenilmesinden sonra tüm görevlerinden alındı 1919'da İngilizler tarafından Malta Adası'na sürgüne gönderildi 2 yıllık sürgün döneminden sonra Diyarbakır'a gitti, Küçük Mecmua'yı çıkardı 1923'te Maarif Vekaleti Telif ve Tercüme Heyeti Başkanlığı'na atandı, Ankara'ya gitti Aynı yıl İkinci Dönem Türkiye Büyük Millet meclisi'ne Diyarbakır mebusu olarak girdi 1924'te kısa süren bir hastalığın ardından İstanbul'da yaşamını yitirdi
Osmanlı Devleti'nin parçalanma sürecinde yeni bir ulusal kimlik arayışına girdi Düşüncesinin temelinde, Türk toplumunun kendine özgü ahlaki ve kültürel değerleriyle, Batı'dan aldığı bazı değerleri kaynaştırarak bir senteze ulaşma çabası yatıyordu "Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak" diye özetlediği bu yaklaşımın kültürel öğesi Türkçülük, ahlaki öğesi de İslamcılıktı Uluslararası kültürün yapıcı öğesinin ulusal kültürler olduğunu savundu
Saray edebiyatının karşısına halk edebiyatını koydu Batı'nın teknolojik ve bilimsel gelişmesini sağlayan pozitif bilim anlayışını benimsedi Dini, toplumsal birliğin sağlanmasında yardımcı bir öğe olarak değerlendirdi Toplumsal modeli, Emile Durkheim'in teorik temellerini kurduğu "dayanışmacılık" temelinde şekillendi
Bireyi temel alan liberalizm ile çatışmacı toplumu temel alan Marksizm'e karşı mesleki örgütleri temel toplum birimi olarak kabul eden solidarizmde karar kıldı Toplumsal ve siyasi görüşlerini anlattığı sayısız makale yazdı "Türkçülük" düşüncesini sistemleştirdi Milli edebiyatın kurulması ve gelişmesinde önemli rol oynadı
ESERLERİ
Kızıl Elma (1914)
Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak (1918)
Yeni Hayat (1918)
Altın Işık (1923)
Türk Töresi (1923)
Doğru Yol (1923)
Türkçülüğün Esasları (1923)
Türk Medeniyet Tarihi (1926, ölümünden sonra)
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|
|